Ζέστη, υγρασία, ανοικτά παπούτσια, λιγοστά ρούχα… Το καλοκαίρι προσφέρεται για την έκθεση του δέρματος σε μικροοργανισμούς– και, μοιραία σχεδόν, αποτελεί την ιδανική εποχή για την ανάπτυξη μυκητιάσεων, των πιο συνηθισμένων λοιμώξεων κατά τους θερινούς μήνες.

Όπως εξηγεί ο κ. Ανδρέας Κατσάμπας, καθηγητής Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας, «το καλοκαίρι το δέρμα είναι πολύ πιο κοντά στη φύση απ’ ό,τι τον χειμώνα, επειδή δεν υπάρχουν πολλά και βαριά ρούχα και τα παπούτσια είναι πολύ ανοικτά. Το γεγονός αυτό από μόνο του αποτελεί μεγάλη ευκαιρία και δυνατότητα για τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στη φύση να προσβάλουν το δέρμα _ και μία σημαντική ομάδα από αυτούς, είναι οι μύκητες».

Για να προσβάλουν οι μύκητες το δέρμα και να αναπτυχθεί μυκητίαση, αφενός απαιτείται θερμότητα καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες ευνοούν την ανάπτυξη των μυκήτων, αφετέρου μεγάλη εφίδρωση.

Οι δερματικές θερινές μυκητιάσεις μπορούν να χωριστούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, αναλόγως με τους μύκητες που τις προκαλούν: σε αυτές που οφείλονται σε δερματόφυτα, στην ποικιλόχρου πιτυρίαση και στις μυκητιάσεις από candida (μονίλια).

Μυκητιάσεις από δερματόφυτα

Τα δερματόφυτα προσβάλλουν το δέρμα οπουδήποτε στο σώμα, τα νύχια και– στα παιδιά– τα μαλλιά. Πρόκειται για μύκητες που υπάρχουν στο χώμα, αλλά και στα κατοικίδια ζώα. «Τα γατάκια και τα σκυλάκια που έχουν φαγωμένο τρίχωμα, ενδέχεται να είναι μολυσμένα με δερματόφυτα», εξηγεί ο κ. Κατσάμπας. «Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες τους πρέπει να τα πηγαίνουν στον κτηνίατρο για να εξακριβώσει τι είδους δερματοπάθεια έχουν και να χορηγεί θεραπεία, ειδάλλως μπορεί να μολυνθούν οι άνθρωποι ή να ξανακολλήσουν».

Οι βλάβες που προκαλούν τα δερματόφυτα στο δέρμα είναι ερυθρές, με μικρά λέπια στην περιφέρεια, συνήθως κυκλικές ή πολυκυκλικές, με τάση περιφερειακής επέκτασης και κεντρικής επούλωσης _ με άλλα λόγια, μπορεί να εξαπλώνεται η διάμετρός τους, αλλά το κέντρο τους να γίνεται καλά.

Στα νύχια εμφανίζονται διάφορες αλλοιώσεις: μπορεί να κιτρινίσουν ή να λευκανθούν, να είναι εύθρυπτα, να έχουν γραμμώσεις πάνω, να είναι πεπαχυσμένα ή λεπτά.

Στα παιδιά, εξάλλου, μπορεί να δημιουργηθούν περιοχές στο τριχωτό της κεφαλής δίχως μαλλιά ή να είναι πολύ κοντά τα μαλλιά.

«Όλες οι μυκητιάσεις από δερματόφυτα είναι εύκολα αντιμετωπίσιμες, υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει σωστή διάγνωση και θεραπεία από τον δερματολόγο», τονίζει ο κ. Κατσάμπας. «Η θεραπεία μπορεί να είναι τοπική (με αλοιφές, λοσιόν, τζελ, πούδρες), συστηματική (με χάπια) ή και τα δύο. Όσον αφορά τη διάρκεια της θεραπείας, για τα νύχια των ποδιών μπορεί να απαιτηθεί αγωγή 3-4 μηνών, για τα νύχια των χεριών 1,5-2 μήνες, για το δέρμα 1 μήνας ή λιγότερο και για τα μαλλιά έως και 2 μήνες».

Ποικιλόχρους πιτυρίαση

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση εμφανίζεται στον κορμό, στον λαιμό και στις ρίζες των άνω άκρων (δηλαδή ψηλά στον βραχίονα και όχι κάτω στην παλάμη). Η μυκητίαση αυτή εκδηλώνεται συχνότερα το καλοκαίρι, επειδή ένας βασικός τρόπος μετάδοσής της είναι από την άμμο της παραλίας.

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση εκδηλώνεται με τη μορφή κηλίδων, οι οποίες τον μεν χειμώνα φαίνονται καφέ γαλακτόχροες (σαν το χρώμα του καφέ με γάλα) στο άσπρο δέρμα, το δε καλοκαίρι στο μαυρισμένο φαίνονται άσπρες _ εξ ου και ο όρος ποικιλόχρους.

Οι κηλίδες μπορεί να είναι λίγες ή πολλές, εξαπλώνονται και η θεραπεία είναι εύκολη και γρήγορη– έως 15 ημέρες. Και σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χορηγηθεί τοπική αγωγή, συστηματική αγωγή ή συνδυασμός των δύο. Επειδή, πάντως, υπάρχουν πολλές πιθανότητες υποτροπής ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο πάσχων πρέπει να ακολουθεί με ακρίβεια τις οδηγίες του γιατρού, όσον αφορά τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας, κατά τον κ. Κατσάμπα.

Καντιντιάσεις

Η κάντιντα είναι ένας μύκητας που ευνοείται πάρα πολύ από την υγρασία και την ζέστη, γι’ αυτό και οι καντιντιάσεις είθισται να εκδηλώνονται όπου υπάρχουν πτυχές στο δέρμα: κάτω από μαστό, στις μεσοδακτύλιες περιοχές σε χέρια και πόδια, στις μηρογεννητικές πτυχές, στις μασχάλες, καθώς και μεσογλουτιαία.

Οι καντιντιάσεις προκαλούν κοκκινωπές βλάβες, στις οποίες μπορεί κανείς να διακρίνει μια λευκή απόχρωση σαν να υπάρχει ένα λευκό στρώμα πάνω τους. Το χαρακτηριστικό αυτό προσδίδει στον μύκητα candida το δεύτερο συνθετικό του: η πλήρης ονομασία του είναι candida albicans.

Και πάλι, η θεραπεία είναι εύκολη και γρήγορη, τοπική, συστηματική ή και τα δύο, και με τη διάρκειά της να εξαρτάται από το τμήμα του δέρματος όπου έχει αναπτυχθεί η συγκεκριμένη μυκητίαση.

Μυκητιάσεις στα πόδια

Ένα σημείο του σώματος όπου εύκολα αναπτύσσονται μύκητες το καλοκαίρι είναι τα πόδια, γεγονός που οφείλεται στη ζέστη, στην υγρασία λόγω εφίδρωσης των ποδιών, αλλά και στο ότι πολλοί χρησιμοποιούν διαρκώς παπούτσια που δεν αερίζονται καλά.

Η συχνότερη μυκητίαση που αναπτύσσεται στα πόδια είναι το επονομαζόμενο «πόδι των αθλητών», που οφείλεται σε μόλυνση είτε με candida είτε με δερματόφυτο.

Το «πόδι των αθλητών» συνήθως αναπτύσσεται μεταξύ των δακτύλων, ενώ οφείλει την ονομασία του στο γεγονός πως πρωτοπαρατηρήθηκε μεταξύ αθλητών που γυμνάζονταν σε κλειστούς αθλητικούς χώρους και συστηματικά περπατούσαν ξυπόλητοι σε αποδυτήρια και ντους.

Τα συμπτώματα της συγκεκριμένης μυκητίασης, που μπορεί να εμφανιστούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, είναι ξηροδερμία, κνησμός, απολέπιση, φλεγμονή και φλύκταινες, οι οποίες συχνά σκάνε, δημιουργώντας επώδυνες και φλεγμαίνουσες πληγές.

Η μυκητίαση μπορεί να εξαπλωθεί στα πέλματα και στα νύχια των ποδιών, αλλά και σε άλλα τμήματα του σώματος, ιδίως όταν ξύνεται ο πάσχων και εν συνεχεία αγγίζει άλλα σημεία του δέρματός του.

Πρόληψη

Η καλή υγιεινή με καθημερινό πλύσιμο και συχνή αλλαγή καθαρών και σιδερωμένων εσωρούχων είναι σημαντική για την πρόληψη των μυκητιάσεων.

Η απώλεια βάρους σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ανθρώπους και η καλή ρύθμιση του σακχάρου στους διαβητικούς ασθενείς έχει πρωταρχική σημασία για τα άτομα αυτά.

Όσοι ιδρώνουν πάρα πολύ (δηλαδή έχουν υπεριδρωσία) μπορεί να χρειασθούν ειδική αγωγή, με διακοπτόμενη χρήση ειδικών λοσιόν και καθημερινή χρήση απορροφητικών σκευασμάτων σε μορφή πούδρας (με ή χωρίς αντιμυκητιασικά συστατικά).

Για όσους έχουν ευπάθεια στην ανάπτυξη της μυκητίασης «πόδι του αθλητή», απαραίτητη είναι η χρήση επί πολλές ώρες την ημέρα υποδημάτων που εξασφαλίζουν τον καλό αερισμό του ποδιού. Απαραίτητη είναι ακόμα η καλή υγιεινή των ποδιών: να πλένετε καθημερινά τα πόδια σας με σαπούνι και νερό, να τα στεγνώνετε προσεκτικά, ιδίως ανάμεσα στα δάκτυλα, και να αλλάζετε συχνά παπούτσια (και τον χειμώνα κάλτσες) για να μειώνετε την υγρασία και να εμποδίζετε τους μύκητες να μολύνουν τα πόδια σας. Επιπλέον, δεν πρέπει να περπατούν ξυπόλητοι σε κοινόχρηστους χώρους, ενώ αν τα πόδια τους ιδρώνουν πάρα πολύ, καλό είναι να φορούν κάλτσες και το καλοκαίρι (αρκεί να τις αλλάζουν μέσα στην ημέρα).

Εάν ο μύκητας που έχει προσβάλει ένα άτομο ανήκει σε αυτούς που μεταδίδονται από τα κατοικίδια ζώα στον άνθρωπο, πρέπει να θεραπευθεί παράλληλα και το πάσχον ζώο.

Τελευταία Νέα