Βαθιά επιθυμία, ακατανίκητη ανάγκη ή παρόρμηση της στιγμής; Για τον Μάρτιν Στιούαρτ, ψυχολόγο σε θέματα σχέσεων και συγγραφέα του βιβλίου «Why Men Really Cheat: The Psychological Secrets of Male Infidelity», που πρόσφατα κυκλοφόρησε στη Βρετανία (εκδ. Matador), το κεφάλαιο απιστία στην ερωτική ζωή ενός άνδρα είναι καθαρά θέμα ενστίκτου.

«Υπάρχει μια αρχέγονη βιολογική τάση που τους κάνει να αναζητούν τη σεξουαλική ποικιλία. Πολύ απλά κάποιοι δεν μπορούν να παραβλέψουν αυτή την έμφυτη τάση» διευκρινίζει ο επικεφαλής του τμήματος ψυχολογίας στο Doha College του Κατάρ που για περισσότερα από τέσσερα χρόνια ερεύνησε τους λόγους που οδηγούν έναν άνδρα στην αγκαλιά μιας άλλης γυναίκας, πέραν της συντρόφου του.

Αντικείμενο μελέτης του ήταν πεντακόσιοι Βρετανοί ηλικίας από 18 έως 60 ετών. Το τελικό συμπέρασμα που προκύπτει ύστερα από μια χρονοβόρα διαδικασία προσωπικών συνεντεύξεων και ανάλυση των απαντήσεών τους συνοψίζεται σε μία μόλις φράση: «Ολοι οι άνδρες είναι ικανοί να απιστήσουν.

Ανάλογα με την προσωπικότητά τους όμως βρίσκουν διαφορετικούς τρόπους να δικαιολογηθούν». Ο ίδιος ο Στιούαρτ ούτε υπερασπίζεται ούτε κατακρίνει την ερωτική απιστία. Βασικός στόχος του άλλωστε είναι να αναλύσει τις πτυχές αυτής της συμπεριφοράς και γι’ αυτόν τον λόγο «χωρίζει» τους άνδρες σε 27 διαφορετικές κατηγορίες (ανάλογα με την προσωπικότητα, το περιβάλλον στο οποίο ζουν και την επιθυμία τους να αξιοποιήσουν ή όχι την ευκαιρία που τους δίνεται για απιστία).

Πολύ πριν καταλήξει, ωστόσο, και ορίσει τις 27 κατηγορίες ανδρών (πλαίσιο στην διπλανή σελίδα), τους «μοίρασε» σε πέντε πιο γενικές ομάδες: «Πιο πιθανόν να απιστήσουν», «Λιγότερο πιθανόν να απιστήσουν», «Μπορεί να απιστήσουν, μπορεί και όχι», «Ποιους να αποφεύγουν οι γυναίκες», «Περνούν απαρατήρητοι στις γυναίκες». Στην πεποίθηση πάντως ότι μια γυναίκα μπορεί αν θέλει να αλλάξει έναν άνδρα, ο βρετανός ψυχολόγος με σπουδές στο Μάντσεστερ αντιτίθεται ανοιχτά. Και εξηγεί το γιατί: «Είναι αλήθεια ότι ένας άνδρας μπορεί να αλλάξει τύπο στη διάρκεια της ζωή του, να μεταπηδήσει δηλαδή από τη μια κατηγορία στην άλλη. Κανείς όμως δεν μπορεί να τον αναγκάσει να αλλάξει. Ούτε οι γυναίκες» διευκρινίζει.

Τι λένε οι αριθμοί
Από το σύνολο των ανδρών που συμμετείχαν στην έρευνα, το 27% παραδέχτηκε ότι έχει απατήσει τη σύντροφο με την οποία αυτή την περίοδο έχει σχέση ενώ το 45% δήλωσε ότι κάποια στιγμή στο παρελθόν, με μία από τις εκάστοτε φίλες του, έπραξε το ίδιο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι πιστοί άνδρες είναι είδος υπό εξαφάνιση.

«Υπάρχουν άνθρωποι που αν και επιθυμούν τη σεξουαλική εναλλαγή δεν απιστούν. Σέβονται τον άνθρωπο που έχουν επιλέξει να είναι δίπλα τους» διευκρινίζει ο Στιούαρτ. Το βιβλίο, ωστόσο, δεν περιορίζεται στις αιτίες της απιστίας. Ρίχνει φως και στις διαφορετικές δικαιολογίες που επικαλούνται οι άνδρες για να νομιμοποιήσουν τις πράξεις τους, κυρίως στον ίδιο τους τον εαυτό. «Το κορίτσι μου έλειπε εκτός πόλης και δεν θα το μάθει ποτέ», «καθένας θα το έκανε, γιατί όχι και εγώ;», «στο κάτω κάτω μου άξιζε» είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που έχει ακούσει ο συγγραφέας, ο οποίος διευκρινίζει ότι οι διαφορετικές κάθε φορά περιστάσεις και η ευκαιρία, όπως φυσικά ο καθένας τις αντιλαμβάνεται, είναι οι παράγοντες που κατά βάση τους οδηγούν ή όχι στη μοιχεία.

«Μίλησα με δύο άνδρες που είχαν πολλά κοινά σημεία: είχαν απατήσει τη φίλη τους και ένιωθαν ενοχές. Ωστόσο καθένας το αντιμετώπισε διαφορετικά. Ο ένας είπε ότι θα θάψει μέσα του ό,τι έγινε και μάλιστα άλλαξε αριθμό τηλεφώνου. Πήγε πίσω στην κοπέλα του και από τότε, όπως υποστηρίζει, δεν έχει συμβεί κάτι παρόμοιο. Ενιωσε ότι ήταν λάθος αυτό που έκανε. Ο άλλος ένιωθε τόσο ένοχος που αποφάσισε να το εξομολογηθεί στην κοπέλα του. Σε αυτές τις δύο περιπτώσεις υπάρχει μια βασική διαφορά: ο τρόπος που ο καθένας αντιλαμβάνεται τις πράξεις του. Κάποιοι απιστούν και δεν τους ενδιαφέρει η βαρύτητα της πράξης τους. Αλλοι νιώθουν ενοχές ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι άξιζαν μια στιγμή πάθους με άλλη σύντροφο. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που πιστεύουν ότι οι άνδρες είναι οι κυρίαρχοι των γυναικών και ότι έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν».

Απιστία α λα ελληνικά
Σύμφωνα με έρευνα της ΕΜΑΣ (Εταιρεία Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας) που πραγματοποιήθηκε το 2012, η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τις διαπροσωπικές και σεξουαλικές σχέσεις των ζευγαριών σε ποσοστό 46%. Η απιστία, επομένως, ως «αντίδοτο» στα προβλήματα είναι για πολλούς μονόδρομος. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι άνδρες σε ποσοστό 36% (σε έρευνα του 2011 το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 18%) και το 27% των γυναικών οδηγήθηκαν στην απιστία εξαιτίας των σοβαρών προβλημάτων που προέκυψαν λόγω της οικονομικής κρίσης.

Παλαιότερη έρευνα (ΕΜΑΣ, 2007) επί ελληνικού εδάφους υποστηρίζει ότι το καλοκαίρι είναι η κατεξοχήν εποχή που ευνοεί την απιστία. Από τους συνολικά 750 ερωτηθέντες (460 άνδρες και 290 γυναίκες), το 41% απάντησε ότι αυτό συμβαίνει «γιατί τότε υπάρχουν περισσότεροι πειρασμοί». Στην ερώτηση μάλιστα αν «έχετε απιστήσει κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών», σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες (48%) παραδέχτηκαν ότι απάτησαν τους συντρόφους τους τη συγκεκριμένη περίοδο.

Οπως αναφέρει η Εύη Κυράνα, ψυχολόγος υγείας – σεξολόγος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνη του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η πιθανότητα να απιστήσει ένας άνδρας είναι μεγαλύτερη από ό,τι μια γυναίκα, καθώς επίσης ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να απιστήσουν χωρίς συναισθηματική εμπλοκή ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να απιστήσουν και να ερωτευτούν. «Στις μεταγενέστερες μελέτες, όμως, οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων έχουν μετριαστεί. Υπάρχει ωστόσο μια σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων: η γυναικεία απιστία συνδέεται περισσότερο με τη δυσαρέσκεια που νιώθει κάποια στη σχέση, ενώ αυτή των ανδρών έχει μεγαλύτερο εύρος κινήτρων».

Για όσους αναρωτιούνται αν η απιστία έχει «εθνικότητα», η απάντηση είναι καταφατική. Και αυτό γιατί οι πεποιθήσεις επηρεάζονται από το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνουμε. Πιο συγκεκριμένα, οι πεποιθήσεις (π.χ. αν πιστεύει κανείς ότι η απιστία είναι σωστή και αναμενόμενη συμπεριφορά ή κατακριτέα) επηρεάζουν συνήθως τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν να συμπεριφερθούν οι άνθρωποι σεξουαλικά. Οι κοινωνίες επίσης διαφοροποιούνται ως προς τον βαθμό ανοχής της απιστίας. Για παράδειγμα, κάποιες χώρες ή κουλτούρες μπορεί να είναι ανεκτικές στη σεξουαλική απιστία, αλλά όχι στη συναισθηματική απιστία. Επίσης, σε κάποιες κουλτούρες πιθανόν να υπάρχει ανοχή στην ανδρική απιστία, αλλά όχι στη γυναικεία.

Για την Εύη Κυράνα η μελέτη του βρετανού ψυχολόγου επιχείρησε να κάνει μια κατηγοριοποίηση των χαρακτηριστικών προσωπικότητας. «Πριν ωστόσο την ασπαστούμε θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα χαρακτηριστικά αυτά αποτελούν ένα μόνο κομμάτι από το σύνθετο παζλ της σεξουαλικότητας. Η σεξουαλικότητα άλλωστε έχει τόσα πρόσωπα, όσοι άνθρωποι είμαστε στη Γη».
Παμε στοιχημα
Οι 27 τύποι ανδρών και οι πιθανότητές τους να απατήσουν τη σύντροφό τους
Τα στανταράκια
Ο οπορτουνιστής: Δεν του αρέσει να χάνει καμία ευκαιρία στη ζωή του, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να απατήσει τη σύντροφό του.
Ο μισογύνης: Υποτιμά τις γυναίκες και πιστεύει ότι δεν είναι τόσο άξιες όσο οι άνδρες.
Το αιώνιο παιδί: Τον χαρακτηρίζει η βαθιά ανασφάλεια και η ανωριμότητα. Δεν θέλει με τίποτα να μεγαλώσει.
Το «κακό αγόρι»: Του αρέσει η άμεση και εύκολη ικανοποίηση. Αυτό που θα λέγαμε στερεοτυπικά «το κακό αγόρι του σχολείου». Δείχνει ενθουσιώδης και παρορμητικός.
Ο χειραγωγός: Είναι στη φύση του να εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους.
Ο μετροσέξουαλ: Φροντίζει να τροφοδοτεί το ναρκισσιστικό εγώ του και δεν αφιερώνει ποιοτικό χρόνο στη σύντροφό του.
Ο παρορμητικός: Πρώτα δρα και μετά σκέφτεται. Η αγαπημένη του λέξη είναι «συγγνώμη».
Ο χαμαιλέοντας: Νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του. Ο ειδικός της «μεταμφίεσης».
Τα φαβορί
Το παιδί της μαμάς: Θεωρεί τη μητέρα του το πιο σημαντικό πρόσωπο στον κόσμο, σέβεται πολύ τις γυναίκες και ποτέ δεν θα κάνει σεξιστικά σχόλια εις βάρος τους.
Ο άνδρας-βράχος: Ο τύπος άνδρα που γνωρίζει πολύ καλά τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του. Είναι γοητευτικός, έχει δύναμη και επιρροή, πάντα μαθαίνει από τα λάθη του.
Ο οικογενειάρχης: Προτεραιότητά του είναι η οικογένεια. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί η απιστία να περάσει από το μυαλό του, όμως η οικογένεια είναι πιο σημαντική από μια εφήμερη απόλαυση.
Ο άνδρας σκυλάκι: Οι γυναίκες έχουν τον απόλυτο έλεγχο πάνω του και αυτος αποφεύγει να σηκώσει ανάστημα. Δεν διαφέρει στον χαρακτήρα από τα μικροσκοπικά τσιουάουα που στριμώχνονται στις γυναικείες τσάντες.
Ο σκεπτόμενος: Εχει την τάση να υπεραναλύει τις καταστάσεις. Συνήθως γυρνάει την πλάτη του στην απιστία αφού τελικά ζυγίζει τα πράγματα και παίρνει πάντα την καλύτερη απόφαση. Φυσικά, αυτή δεν είναι ποτέ αυθόρμητη.
Ο άνδρας «κολλητή φίλη»: Ο άνδρας που αγαπά να παίρνει μέρος σε γυναικείες συζητήσεις, που δεν κρύβει τα συναισθήματά του, που θέλει να έχει τον τίτλο του καλύτερου φίλου.
Ο ταλαντευόμενος: Εχει κόμπλεξ ανασφάλειας. Παλεύει να βρει την ταυτότητά του. Πολύ βασανισμένος στα προσωπικά του.
Ο άνδρας «γυναικείος νους»: Ο άνδρας με τη μεγαλύτερη ενσυναίσθηση. Μπαίνει στη θέση των γυναικών και είναι ο πιο σπάνιος τύπος.
Το ρίσκο
Ο ορθολογιστής: Πορεύεται μόνο με τη λογική του και θέλει πάντα να ξέρει το γιατί.
Ο γοητευτικός: Ενισχύει το εγώ του ικανοποιώντας τις γυναίκες.
Το κορόιδο της αγάπης: Ο αθεράπευτα ρομαντικός τύπος άνδρα.
Ο «άλλα λέω και άλλα κάνω»: Η υποκρισία είναι στο αίμα του, επομένως δύσκολα μπορεί κανείς να προβλέψει τι θα έκανε στο ενδεχόμενο μιας απιστίας.
Ο άνδρας «ακόλουθος»: Επηρεάζεται εύκολα και ακολουθεί το ρεύμα.
Ο άνδρας «ένα βήμα μπροστά»: Σχεδιάζει τα πάντα και δεν αφήνει τίποτα στην τύχη του.
Ο άνδρας-«αίνιγμα»: Αναρωτιέται συνεχώς ποιος είναι.
Ο μοντέρνος: Η επιτομή των προσδοκιών στον 21ο αιώνα. Προσπαθεί να κάνει οτιδήποτε θεωρείται σωστό για τον σύγχρονο άνδρα.
Ο οραματιστής: Βλέπει πάνω και πέρα από τα πράγματα. Η συμβίωση με έναν τέτοιου τύπου άνδρα είναι εμπειρία ζωής.
Μόνιμα στον πάγκο
Ο κύριος ευπροσάρμοστος: Προσπαθεί να μην μπλέκει σε μπελάδες και να περνάει απαρατήρητος.
Ο ενοχικός: Ανησυχεί για τα πάντα και νιώθει πως πάντα φταίει.

Τελευταία Νέα