Τέλος οι λεπτές πλαστικές σακούλες από τα σουπερμάρκετ. Από την 1η Ιανουαρίου 2018 όποιος επιμένει στη χρήση τους θα επιβαρύνεται με πρόσθετο κόστος που φθάνει τα 0,03 ευρώ (δηλαδή, τρία λεπτά) ανά σακούλα. Αυτό προβλέπεται με τον πρόσφατο νόμο για την ανακύκλωση του υπουργείου Περιβάλλοντος. Και στο νέο καθεστώς που διαμορφώνεται, η μάχη εναντίον των μη βιοαποδομήσιμων πλαστικών είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα. Τα πλαστικά είναι πλέον παντού και σε όλο τον κόσμο γίνονται προσπάθειες για τη μείωση και επαναχρησιμοποίησή τους. Δυστυχώς, οι προβλέψεις των περιβαλλοντολόγων είναι δυσοίωνες. Οπως εκτιμούν, έως το 2050 οι θάλασσες σε όλο τον κόσμο θα έχουν περισσότερα πλαστικά από ψάρια!
Τα σκουπίδια, και ειδικότερα τα πλαστικά, συνεχώς αυξάνονται. Στην Ελλάδα παράγονται ετησίως 5,5 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Σε όλη την Ευρώπη τα απόβλητα πάσης φύσεως ανέρχονται σε περίπου 1,3 δισ. τόνους.
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, «η επεξεργασία των σκουπιδιών σημαίνει χρήμα». Οπως λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης Δημήτρης Πολιτόπουλος, «στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία μελέτης του 2010 που εκπονήθηκε από την ICAP, ο συνολικός κύκλος εργασιών στον χώρο της ανακύκλωσης είναι περίπου 1 δισ. ευρώ».
Ωστόσο στην Ελλάδα, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, η ανακύκλωση κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η ανακύκλωση των συσκευασιών στους δήμους (οι γνωστοί μπλε κάδοι) δεν ξεπερνά το 4%-6% του συνόλου των ανακυκλώσιμων υλικών.
Η εικόνα σήμερα
Σήμερα στην Ελλάδα το 80% των απορριμμάτων που παράγεται, θάβεται! Την ίδια ώρα, τα ποσοστά της ανάκτησης βρίσκονται στο 19%, με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο να βρίσκεται στο 31%. Ενδεικτικό του πόσο πίσω βρισκόμαστε στην ανακύκλωση –σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες –είναι το γεγονός ότι κατ’ άτομο ανακυκλώνονται στην Ελλάδα μόνο 15,8 κιλά τον χρόνο. Και επειδή πλέον τα σκουπίδια είναι μέρος της οικονομίας, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, με τον νέο νόμο για την ανακύκλωση «γίνεται προσπάθεια να ελεγχθεί ο τρόπος διαχείρισης των πόρων που εισπράττονται από τα συστήματα, οι οποίοι πρέπει να οδηγούνται σε υποδομές και ενίσχυση των δήμων, ώστε να αυξηθούν οι στόχοι της ανακύκλωσης και η ποιότητα των δευτερογενών υλικών».
Μείωση των δημοτικών τελών
Οπως αναφέρει ο Δημήτρης Πολιτόπουλος, «πλέον δίνεται η δυνατότητα στους δήμους από απλοί συλλέκτες να μετατραπούν σε διαχειριστές των ανακυκλώσιμων υλικών που παράγονται από τους δημότες τους. Θα μπορούν να διαθέτουν στην αγορά τα ανακυκλώσιμα υλικά τους, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τα λειτουργικά τους έξοδα και ταυτόχρονα θα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν ανταποδοτικά κίνητρα στους πολίτες, τα οποία θα οδηγήσουν στη μείωση των δημοτικών τελών». Επιπλέον, όπως αναφέρουν από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, πολύ σύντομα θα προχωρήσουν στην εφαρμογή του μέτρου που προβλέπει την οριοθέτηση ενός χώρου γύρω στα τρία με τέσσερα τετραγωνικά μέτρα –που δεν θα προσμετράται –στον συντελεστή δόμησης των κτιρίων προκειμένου να τοποθετούνται οι κάδοι ανακύκλωσης.
Η εισφοροδιαφυγή
Η εισφοροδιαφυγή στον χώρο της ανακύκλωσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, κυμαίνεται από 10% έως 40%. Το υψηλότερο ποσοστό (40%) εμφανίζεται στον χώρο της συσκευασίας, όπου ο ετήσιος τζίρος ξεπερνάει τα 21 εκατομμύρια ευρώ. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή πλέον, προβλέπεται ότι όποιος παραγωγός εισάγει στην αγορά προϊόντα των οποίων οι συσκευασίες μετά τη χρήση καθίστανται απόβλητο, θα πρέπει να εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών για να του δίνεται ένας μοναδικός αριθμός μητρώου που πρέπει να αναγράφεται σε όλα τα παραστατικά πώλησης.
«Κομβικό σημείο της νέας νομοθεσίας είναι η δημιουργία νέων συνεργασιών που αφορούν την ιδιωτική πρωτοβουλία μέσω των συστημάτων, τη δημόσια συμμετοχή μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την κοινωνική συμμετοχή μέσω της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας» τονίζει ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης Δημήτρης Πολιτόπουλος.
Και συμπληρώνει: «Η συνύπαρξη αυτών των τριών πυλώνων και η συνεργασία τους προσδοκούμε ότι θα συνεισφέρουν μεταξύ άλλων στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στη σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών στον χώρο της ανακύκλωσης και στην αύξηση των πόρων για τη δημιουργία υποδομών».

Ενα παγκόσμιο πρόβλημα
Το να αποσυρθούν οι λεπτές πλαστικές σακούλες από τα σουπερμάρκετ είναι, όπως λένε οι ειδικοί, μόνο ένα πολύ μικρό βήμα για την επίλυση του συνολικότερου προβλήματος των πλαστικών, τα οποία βρίσκονται παντού.
Από τους μεγαλύτερους αποδέκτες πλαστικών είναι οι θάλασσες. Σαρωνικός, Κυκλάδες και Ευβοϊκός αντιμετωπίζουν –σύμφωνα με ειδικούς –το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα πλαστικά σκουπίδια. Σύμφωνα με αυτούς, για τα πλαστικά στις θάλασσες δεν υπάρχει ακόμη συνολική εικόνα, επειδή σε ένα σύστημα όπως το Αιγαίο, με ισχυρά ρεύματα και δυνατούς ανέμους, είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν τα σημεία όπου παρουσιάζεται εντονότερα το πρόβλημα. «Βρίσκονται στον βυθό, στις παραλίες, στην υδάτινη στήλη, στο πεπτικό σύστημα θαλάσσιων οργανισμών, μπλεγμένα ανάμεσα σε φυτικούς (φύκη) και ζωικούς (κοράλλια) οργανισμούς του πυθμένα της θάλασσας» επισημαίνει μεταξύ άλλων ο διευθυντής του ελληνικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης. Και συμπληρώνει: «Η μεταφορά των πλαστικών σε κομμάτια της τροφικής αλυσίδας είναι γεγονός. Μέχρι στιγμής δεν ξέρουμε πόσο έχει επιβαρυνθεί η ανθρώπινη υγεία».
Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα παράγονται ετησίως 180.000 έως 300.000 τόνοι πλαστικές συσκευασίες, ενώ το σύνολο της ετήσιας ζήτησης σε πλαστικό υπολογίζεται γύρω στους 500.000 τόνους.
Διευκρινίζεται ότι η Ευρώπη είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός πλαστικού σε παγκοσμίως, με ετήσια παραγωγή που φθάνει τα 50 εκατομμύρια τόνους, από τους οποίους το 40% χρησιμοποιείται για πλαστικές συσκευασίες.
Τελευταία Νέα