Ενα χτύπημα στην πλάτη του Κώστα Καραμανλή από τον Τζορτζ Μπους στους διαδρόμους του Παλατιού του Λαού, όπου λίγα λεπτά πιο πριν είχε ολοκληρωθεί το επίσημο δείπνο εργασίας των ηγετών των χωρών – μελών του ΝΑΤΟ, ήταν η τελευταία σκηνή ενός θρίλερ που είχε εκτυλιχθεί στην καρδιά της άνοιξης του 2008, στο Βουκουρέστι… Η πρωτεύουσα της Ρουμανίας έμελλε να μείνει στην ιστορία της χώρας μας και να γίνει ο τίτλος μιας συνολικής στρατηγικής για το ζήτημα των Σκοπίων. Οπως τονίζουν στα «ΝΕΑ» οι πρωταγωνιστές εκείνων των ημερών, στο Βουκουρέστι παίχτηκε πόκερ για γερά νεύρα. Παρασκηνιακές παρεμβάσεις, πιέσεις, διάλογοι που ξέφυγαν ορισμένες φορές από τα όρια της διπλωματικής ευγένειας, συγκρότηση νέων συμμαχιών σε επίπεδο κρατών και ηγετών είναι τα στοιχεία που συνέθεσαν το παζλ μιας από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας.
Το τηλεγράφημα του πρέσβη
Χάρτης μέχρι το Αιγαίο
Δύο 24ωρα πριν από την αναχώρηση της ελληνικής αποστολής για τη ρουμανική πρωτεύουσα φτάνει στο Μέγαρο Μαξίμου μια φωτογραφία του σκοπιανού πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι να καταθέτει στεφάνι σε μνημείο στα Σκόπια που πάνω του είναι χαραγμένος ο χάρτης της χώρας του, που φτάνει μέχρι το… Αιγαίο. Τα αντανακλαστικά είναι άμεσα. Η φωτογραφία αυτή μετατρέπεται σε καταχώριση σε μεγάλης κυκλοφορίας αμερικανικές εφημερίδες («Wall Street Journal», «Financial Times» κ.ά.) με τον τίτλο «Να γιατί τα Σκόπια δεν πρέπει να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ». Η κίνηση αυτή από την ελληνική πλευρά αποτελεί σαφές μήνυμα προς τους Αμερικανούς και αποτυπώνει ανάγλυφα το κλίμα των ημερών. Κι όμως κανείς στην άλλη όχθη του Ατλαντικού δεν περιμένει ότι η ελληνική κυβέρνηση θα το φτάσει μέχρι το τέλος…
Ο ισχυρός σύμμαχος
Η Αθήνα βρίσκει εκείνη τη στιγμή έναν ισχυρό σύμμαχο: το Παρίσι και τον πρόεδρο Σαρκοζί, ο οποίος τάσσεται στο πλευρό του έλληνα πρωθυπουργού, εκφράζοντας την αλληλεγγύη του και την κατανόησή του για τις επιφυλάξεις που μόλις είχαν εκφραστεί. Ο Σαρκοζί μίλησε για τις ελληνικές του ρίζες και προχώρησε σε μια μάλλον συναισθηματικά φορτισμένη ομιλία. Κανείς δεν μπορεί να επιβεβαιώσει εάν αυτή η στήριξη ήταν αποτέλεσμα πράγματι της καταγωγής του ή της καλής πορείας που είχαν οι συζητήσεις με την Αθήνα το αμέσως προηγούμενο διάστημα, για την προμήθεια πολεμικών αεροσκαφών Ραφάλ από τη γαλλική πολεμική βιομηχανία.
Η συζήτηση στο δείπνο συνεχίστηκε με την Ιταλία και την Ισπανία να στηρίζουν τις ελληνικές ανησυχίες, τους Γερμανούς να βρίσκονται σε αμηχανία καθώς δεν ήθελαν να απογοητεύσουν τους Αμερικανούς αλλά και να μη σπάσουν τον γαλλογερμανικό άξονα και την Τουρκία να τάσσεται αναφανδόν υπέρ των αμερικανικών θέσεων. Μετά το τέλος του δείπνου, ο Κώστας Καραμανλής αναχωρεί για το ξενοδοχείο του. Θέλει να μείνει μόνος για λίγο και κάθεται στο σαλόνι, πριν ανέβει στο δωμάτιό του. Τον πλησιάζει ο Γιώργος Κουμουτσάκος. «Πρόεδρε, καλά πήγε…» του λέει. «Απόψε θα κοιμηθώ ήσυχος με τα φαντάσματα» του απαντά εννοώντας προφανώς ότι υπερασπίστηκε όλους εκείνους που πολέμησαν για τη Μακεδονία…
Στις έξι το πρωί, την επόμενη μέρα (μέρα της Συνόδου Κορυφής), η πόρτα του δωματίου της Ντόρας Μπακογιάννη στο ξενοδοχείο όπου διέμενε χτυπά. Ηταν ο σύμβουλός της πρέσβης επί τιμή Γιώργος Σαββαΐδης. «Ξέρετε, εδώ και 50 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ δεν έχει βάλει κανείς βέτο» της είπε ανήσυχος. «Μην ανησυχείς, η Ελλάδα δεν θα είναι μόνη σε αυτό τον αγώνα» του απάντησε.
Πράγματι σε λίγες ώρες η Σύνοδος ξεκίνησε και το θέμα της εισόδου των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ δεν ετέθη ποτέ, καθώς το βέτο είχε τεθεί ουσιαστικά την προηγούμενη μέρα. Με το τέλος των εργασιών η ελληνική αποστολή ετοιμάζεται να επιστρέψει στην Αθήνα. Ολα τα μέλη επιβιβάζονται στο πρωθυπουργικό αεροσκάφος και τελευταίος μπαίνει ο Κώστας Καραμανλής. Βλέπει τη χαλαρή διάθεση των συνεργατών του και τα χαμόγελα για την έκβαση της Συνόδου. «Γιατί πανηγυρίζετε; Δεν έχετε καταλάβει ότι τώρα αρχίζουν τα δύσκολα;» τους ρώτησε. Ισως γιατί κατάλαβε ότι το… χτύπημα στην πλάτη που δέχθηκε από τον πρόεδρο Μπους δεν ήταν φιλοφρόνηση, αλλά προειδοποίηση…