Σε διαμερίσματα διαφόρων περιοχών της χώρας αναμένεται να μετακινηθούν τους επόμενους μήνες τουλάχιστον 10.000 πρόσφυγες, που βρίσκονται κυρίως στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, προαναγγέλλει στα «ΝΕΑ» ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος βλέπει εκλογές τον Οκτώβριο του 2019 καθώς, όπως λέει, προέχει η σταθεροποίηση της οικονομίας.

Πώς φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση στη Μόρια;

Ο σημερινός υπερπληθυσμός, που εργαζόμαστε να λυθεί, οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες ροές σε συνδυασμό με τα κλειστά βόρεια σύνορα και την ανυπαρξία προγράμματος δίκαιου καταμερισμού και συνευθύνης στην Ευρώπη. Το 2018 είχαμε αυξημένες ροές, κυρίως σε Εβρο και Μυτιλήνη. Ολο το 2017 πέρασαν από τον Εβρο 5.651 άνθρωποι, ενώ έως το τέλος του φετινού Αυγούστου 10.814. Κι αυτοί οι άνθρωποι έπρεπε να φιλοξενηθούν. Αυτό σημαίνει πως μια σειρά από θέσεις που είχαμε προβλέψει σε σχέση με τα νησιά στην ενδοχώρα, καλύφθηκαν από τις ροές του Εβρου.

Στη Λέσβο, το 2017 έφτασαν 12.862 άνθρωποι ενώ 11.654 αφίξεις είχαμε έως τα τέλη του περασμένου μήνα. Μάλιστα, οι 5.500 ήρθαν μέσα στο καλοκαίρι. Αυτό σημαίνει πίεση προς τις υπηρεσίες και τις διαδικασίες, που προσπαθούμε να απαλύνουμε, έχοντας πια ολοκληρώσει μέσα σε δύο εβδομάδες τη μεταφορά 2.500 ανθρώπων από τη Μόρια και θα ακολουθήσουν οι μεταφορές από Σάμο και Χίο. Στόχος είναι να φτιάξουμε αυτό που θα λέγαμε το «σημείο μηδέν», δηλαδή να φιλοξενούνται όσοι προβλέπονται από τη χωρητικότητα των ΚΥΤ.

Μετά τις μεταφορές προς την ενδοχώρα, τι ακολουθεί;

Αυτή τη στιγμή φιλοξενούνται σε σπίτια 26.000 άνθρωποι από τους περίπου 66.000 που βρίσκονται στην Ελλάδα. Περιμένουμε την έγκριση από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ενός νέου προγράμματος για φιλοξενία σε ξενοδοχεία και καταλύματα 6.000 ανθρώπων για το επόμενο εξάμηνο. Μάλιστα μέχρι τον Νοέμβριο θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάστασή τους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Αυτό το πρόγραμμα στόχο έχει να κερδίσουμε έναν χρόνο, προκειμένου να εξελιχθεί περαιτέρω το πρόγραμμα των 5.000 θέσεων σε διαμερίσματα και των επιπλέον 5.000 θέσεων που θα αφορά ανθρώπους που έχουν πάρει άσυλο, αλλά διαμένουν ως αιτούντες άσυλο και θα ξεκινήσει από το 2019. Σχεδιάζουμε να φτιάξουμε ένα transition camp – όπου οι πρόσφυγες θα πηγαίνουν, θα μένουν μικρό χρονικό διάστημα και μετά θα μεταφέρονται – στο Κυψελοχώρι του Δήμου Τεμπών και να μετατρέψουμε το Βαγιοχώρι Θεσσαλονίκης σε ένα άλλο transition camp.

Ποιες δομές στην ενδοχώρα σας προβληματίζουν;

Από τις 28 δομές της ηπειρωτικής Ελλάδας, αυτές στη Μαλακάσα και το Βαγιοχώρι χρειάζονται προσοχή. Στο Βαγιοχώρι αυτή τη στιγμή βρίσκονται 400 άτομα που διαμένουν σε σκηνές και τα οποία θα έχουν μια προτεραιότητα για να μεταφερθούν στις συνολικά 5.000 θέσεις της Υπατης Αρμοστείας και του ΔΟΜ, σε διαμερίσματα.

Η απάντησή σας στα τελεσίγραφα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου;

Στη συνομιλία μου με την περιφερειάρχη μετέφερα τις προσπάθειες που κάνουμε και πως αυτή τη στιγμή θέλουμε συνεργασία και αλληλεγγύη. Τα ΚΥΤ, όμως, δεν είναι καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και ξέρουμε πολύ περισσότερο τις ανάγκες και το κόστος που έχουν. Για παράδειγμα, ο βιολογικός καθαρισμός της Μόριας έχει καθυστερήσει απαράδεκτα για γραφειοκρατικούς λόγους. Τώρα, όμως, το έργο ξεκινάει και θα προχωρήσει με ταχύτητα.

Επαναπροωθήσεις στην Τουρκία γίνονται;

Η διαδικασία είναι μεγάλη και προσπαθούμε να τη συντομεύσουμε, αλλά οι ροές δε μας βοηθάνε. Φέτος, μέχρι το τέλος Αυγούστου έχουν γίνει 248 επαναπροωθήσεις στην Τουρκία και 800 εθελούσιες επιστροφές. Αποψή μου είναι ότι θα μπορούσαν να είναι περισσότερες, αλλά δεν μπορώ να επέμβω στις διαδικασίες ασύλου και πολύ περισσότερο στις διαδικασίες των προσφυγών. Παρεμβαίνουμε εκεί που μπορούμε, φτιάχνοντας περισσότερες επιτροπές ασύλου, διαθέτοντας περισσότερους διερμηνείς και αυξάνοντας από 12 σε 20 τις επιτροπές προσφυγών. Από αυτές, δύο θα αφορούν μόνο τη Λέσβο, μία τη Σάμο, μία τη Χίο και μία την Κω και τη Λέρο.

Πού πήγαν τελικά τα χρήματα για το Προσφυγικό;

Στον προϋπολογισμό της Κομισιόν για την περίοδο 2015-2020 έχουν εγγραφεί 1,520 δισ. ευρώ. Η Κομισιόν από αυτό το ποσό έχει ήδη εγκρίνει δράσεις ύψους 1 δισ. και 4 εκατ. ευρώ κι από αυτά έχει απορροφηθεί όλη η έκτακτη χρηματοδότηση της DG ECHO, που είναι περίπου 560 εκατ. ευρώ και 200 εκατ. ευρώ από την τακτική και έκτακτη χρηματοδότηση της DG HOME. Το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτά τα χρήματα έχουν πάει στους διεθνείς οργανισμούς, δηλαδή στην Υπατη Αρμοστεία και στον ΔΟΜ. Πρέπει να είναι κάποιος τουλάχιστον μη σοβαρός για να λέει πως υπήρχε διασπάθιση χρημάτων από αυτούς τους οργανισμούς. Οι διεθνείς οργανισμοί και το ελληνικό κράτος υφίστανται έλεγχο από τις δομές της Κομισιόν, η εκπρόσωπος Τύπου της οποίας ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για κακοδιαχείριση κονδυλίων προς την Ελλάδα για το Προσφυγικό. Νομίζω ότι το θέμα δεν προσφέρεται για αντιπολιτευτική αντιπαράθεση. Οσοι εξαπολύουν αβάσιμες κατηγορίες για δημιουργία εντυπώσεων, ας καταλάβουν ότι προκαλούν ζημιά μόνο στη χώρα και όχι στην κυβέρνηση.

Οσον αφορά τις ΜΚΟ. Ορισμένες καλές και διεθνώς γνωστές είναι συνεργάτες των διεθνών οργανισμών ή επιλογές της Κομισιόν. Με τις άλλες δεν έχουμε σχέση. Τώρα κλείνουμε τη διαδικασία της υπουργικής απόφασης, βάσει της οποίας θα υπάρχει σε κάθε νησί ένα όργανο κοινωνικού χαρακτήρα, στο οποίο θα απευθύνεται όποιος θέλει να δράσει στο νησί, θα αποδεικνύει ότι έχει μπει στο μητρώο των ΜΚΟ του υπουργείου και μετά θα εγκρίνεται από το όργανο. Αρα, αυστηροποιούμε ακόμη περισσότερο τον έλεγχο στις οργανώσεις που αναλαμβάνουν δράσεις.

Ακόμη και με μονομερείς ενέργειες, η κυβέρνηση θα ακυρώσει τις περικοπές στις συντάξεις;

Είμαστε στη φάση όπου η συζήτηση περί μονομερών ενεργειών έχει φύγει από το τραπέζι. Το βασικό ζήτημα που πρέπει να αποδεικνύεις είναι ότι λειτουργείς εντός των δημοσιονομικών συμφωνιών. Οσον αφορά τις συντάξεις, έχουμε αποδείξει με όλους τους τρόπους ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός λόγος για να περικοπούν και δική μου σταθερή πεποίθηση είναι ότι δεν θα περικοπούν οι συντάξεις, ελπίζω και με τη συμφωνία των εταίρων.

Το Σκοπιανό μπορεί να φέρει κάλπες;

Νομίζω ότι προέχει η σταθεροποίηση της οικονομίας, μιας και έχουμε μπει σε μια καινούργια φάση μετά το Μνημόνιο. Αρα, είμαι οπαδός της άποψης ότι πρέπει να πάμε κανονικά σε εκλογές τον Οκτώβριο του 2019. Δεν προέχει ούτε η επιλογή του συμφερότερου χρόνου για την κυβέρνηση, προέχει να γίνουν αυτά που είπε ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.