«Εκείνων τα μάτια που είναι καρφωμένα στην τουρκική επικράτεια πάσχουν από

τύφλωση», διακήρυξε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μεσούτ Γιλμάζ τις προάλλες.

«Ούτε ένα τετραγωνικό εκατοστό αυτής της χώρας δεν πρόκειται να αποσπαστεί».

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΤΕ να σκεφτείτε πως ο Μεσούτ Γιλμάζ αναφερόταν στην κουρδική

απαίτηση για ανεξάρτητο κράτος, αποσπώντας τα κουρδικά εδάφη από τη σημερινή

Τουρκία. Ή ακόμα για τις επίμονες διεκδικήσεις από την Αρμενία των εδαφών

εκείνων από τα οποία οι Αρμένιοι εκτοπίστηκαν από τους Τούρκους κατά το πρώτο

ολοκαύτωμα του αιώνα. Και όμως, ο κ. Γιλμάζ εξέφραζε τους φόβους που νιώθει η

Τουρκία απέναντι στη Συρία.

Μ’ αυτή την ιστορία γυρίζουμε πίσω, στις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου,

όταν η Γαλλία, σε μία απεγνωσμένη αλλά και εξίσου παθητική απόπειρα να φέρει

την Τουρκία με το μέρος των Συμμάχων εναντίον της Γερμανίας στον πόλεμο,

παρέδωσε τη βορειοδυτική συριακή πόλη της Αλεξανδρέττας και τη γύρω της

διοικητική περιοχή στους Τούρκους.

Προκατειλημμένη με την επερχόμενη καταστροφή, η Ευρώπη έδινε πολύ λίγη σημασία

στις τυχόν αραβικές αντιδράσεις για τους εδαφικούς διακανονισμούς του 1939.

Την ίδια σημασία που έδιναν για τις τυχόν αραβικές αντιδράσεις στην ίδρυση του

κράτους του Ισραήλ εννέα χρόνια αργότερα.

ΟΙ ΣΥΡΟΙ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ


Η Αντάκια. Έτσι λένε σήμερα οι Τούρκοι τη βιβλική πόλη Αντιόχεια, που χάρισαν

οι Γάλλοι στην Τουρκία το 1939

Αλλά φυσικά οι Σύροι δεν ξέχασαν.

Ποτέ από τότε δεν σταμάτησαν επίσημα να τονίζουν τη διεκδίκηση των εδαφών της

Αλεξανδρέττας, στην οποία οι Τούρκοι έχουν δώσει την επωνυμία Ισκεντερούν, και

της αρχαίας βιβλικής πόλης της Αντιοχείας.

Κάθε ημέρα στο νυχτερινό δελτίο ειδήσεων, στην πρόβλεψη του καιρού, στον χάρτη

με τις καιρικές μεταβολές, υπάρχει μια πόλη στα βορειοδυτικά της χώρας εντός

των συνόρων που λέγεται Αλεξανδρέττα.

Επίσης, στους χάρτες που τυπώνονται στη Συρία, σε συνεργασία με τον εκδοτικό

οίκο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο συριακό έδαφος περιλαμβάνονται οι

πόλεις Αλεξανδρέττα, Αντιόχεια και Σουγιεϊντίγια. Μια πολύ αχνή διακεκομμένη

γραμμή αντιπροσωπεύει τα πραγματικά «προσωρινά» σύνορα.

Σχεδόν πριν από δύο δεκαετίες, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Συρίας Αμπντούλ

Χαλίμ Χαντάμ, που σήμερα είναι αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, διακήρυξε πως η

Συρία δεν πρόκειται να ξεχάσει την «άλλη» χαμένη της περιοχή, που σήμερα

αποτελεί τον τουρκικό Νομό Χατάι, μόλις ανακτήσει την κυριαρχία στα κατεχόμενα

από το Ισραήλ Υψώματα του Γκολάν.

ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΓΙΛΜΑΖ

Η δήλωση Γιλμάζ έγινε κατά τη διάρκεια τελετής, για να τιμηθεί η επέτειος από

την παράδοση της Αλεξανδρέττας στους Τούρκους, πριν από 59 χρόνια, όταν η

Γαλλία τότε ήταν εντολοδόχος δύναμη στην Ανατολή, από την Κοινωνία των Εθνών.

Ο θυμός του, όμως, αντικατόπτριζε πιο πρόσφατα γεγονότα:

Η Τουρκία είναι σίγουρη πως η Συρία εξακολουθεί να υποστηρίζει τους αντάρτες

του (Κομμουνιστικού) Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν, εναντίον των οποίων έχει

εξαπολύσει έναν απάνθρωπο εμφύλιο πόλεμο στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Οι

Τούρκοι στρατιώτες πυρπολούν χωριά και βασανίζουν και εκτελούν υπόπτους χωρίς δίκη.

Η Συρία πιστεύει πως η πρόσφατη συμμαχία της Τουρκίας με το Ισραήλ επιτρέπει

στα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη να πετούν κατά μήκος των βορείων συνόρων της

Συρίας και στα βορειοανατολικά, κατά μήκος της νέας «ζώνης ασφαλείας» που έχει

δημιουργήσει η Τουρκία στο Βόρειο Ιράκ. Η Τουρκία θεωρεί τις συριακές

διεκδικήσεις για την Αλεξανδρέττα ως κακοπροαίρετες. Για τη Συρία, όμως,

πρόκειται για ένα ακόμα συριακό κομμάτι γης που της έχει κλαπεί, από το 1920.

Ως επακόλουθο του πολέμου 1914-18, η Γαλλία είχε χωρίσει τον Λίβανο από τη

Συρία. Το 1939 έδωσε την Αλεξανδρέττα στην Τουρκία. Στον Πόλεμο του 1967, το

Ισραήλ κατέλαβε και κατόπιν προσάρτησε τα Υψώματα του Γκολάν. Η απόφαση της

Γαλλίας να αποσπαστεί ο Λίβανος από τη Συρία ήταν για να ικανοποιήσει τους

Χριστιανούς Μαρωνίτες συμμάχους της. «Δωρίζοντας», όμως, η Γαλλία τη

Βορειοδυτική Συρία στους Τούρκους, δεν ικανοποιούσε αίτημα κάποιου Σύρου. Ούτε

καν ρώτησε τον πληθυσμό της περιοχής.

ΤΟ 1921, κατοικούσαν μόλις 87.000 Τούρκοι, ενώ ο συριακός πληθυσμός ξεπερνούσε

τις 220.000. Αμέσως εφαρμόστηκε το σύστημα της μεταφοράς τουρκικού αγροτικού

πληθυσμού στην πόλη, και έτσι το δημοψήφισμα του 1938 έδειξε πως οι Τούρκοι

κάτοικοι ήταν το 63%. Με αυτό επισφραγίστηκε η συμφωνία γαλλο-τουρκικής

φιλίας. Οι Άραβες είχαν απόσχει από το δημοψήφισμα. Όλα τα χριστιανικά

ιδρύματα στην τουρκική πλέον Ισκεντερούν έκλεισαν. Οι Τούρκοι αγόρασαν το

νοσοκομείο της γαλλικής ιεραποστολής. Σύσσωμη η αρμενική κοινότητα ­ 14.000 ­

οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν επιζήσει της γενοκτονίας πριν από 24

χρόνια, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή και να πάνε στον Λίβανο,

όπου δημιούργησαν μια εντελώς καινούργια πόλη στο Ααντζάρ της Κοιλάδας Μπεκάα.

Εκεί έκτισαν αρμενικές εκκλησίες και σχολεία, όπου διδάσκεται η αρμενική

γλώσσα. Όσο για τον Μεσούτ Γιλμάζ, όταν λέει πως «εκείνοι οι γείτονες που δεν

επιθυμούν ισχυρή και ευημερούσα Τουρκία στην περιοχή, υποστηρίζουν

αυτονομιστικές οργανώσεις», δεν αναφέρεται παρά μόνο στη Συρία και στις

σχέσεις της με τους Κούρδους.Από τους Γάλλους, που σήμερα είναι οι κύριοι

σύμμαχοι της Συρίας στην Ευρώπη, δεν γίνεται κάποιο σχόλιο. Άλλωστε είχε

προσπαθήσει να εξαγοράσει την Τουρκία το 1939 και απέτυχε. Βέβαια η Τουρκία

τελικά πήγε με το μέρος των συμμάχων εναντίον των ναζί της Γερμανίας, όταν

όμως το χιτλερικό Ράιχ είχε γίνει στάχτες, το 1945…

Τελευταία Νέα