Σοκ όταν άνοιξε η πόρτα του Φάλκον

Στο αεροδρόμιο Οτοπένι του Βουκουρεστίου οι σειρήνες από τα ασθενοφόρα

ηχούν δαιμονισμένα. Βράδυ Τρίτης. Η ώρα είναι 10.40 όταν το πρωθυπουργικό

αεροσκάφος προσγειώνεται στην πίστα του αεροδρομίου, που βρίσκεται λίγα μέτρα

από την αίθουσα επισήμων.

Λίγο πιο πέρα, ο πρέσβης μας στο Βουκουρέστι κ. Στέλιος Μαλλικούρτης και οι

συνεργάτες του κατευθύνονται ανήσυχοι προς το αεροπλάνο. Λίγα λεπτά πριν, ο κ.

Μαλλικούρτης είχε ενημερωθεί από τους Ρουμάνους ότι κατά τη διάρκεια της

πτήσης ορισμένοι επιβάτες παρουσίασαν σημάδια τροφικής δηλητηρίασης.

«Μα τι έφαγαν και έπαθαν κάτι τέτοιο. Τα κέτερινγκ είναι πολύ καλά», πρόλαβε

να πει στους Ρουμάνους ο υπεύθυνος Τύπου της πρεσβείας μας κ. Δημήτρης

Κούστας. Απάντηση δεν έλαβε. Οι άνθρωποι της πρεσβείας μας βηματίζουν προς την

έξοδο της αίθουσας των επισήμων. Κατευθύνονται προς το Φάλκον να δουν τι

συμβαίνει. Μόλις βγαίνουν στην πίστα του αεροδρομίου, βλέπουν το Φάλκον να

περικυκλώνεται αστραπιαία από ασθενοφόρα και οχήματα των υπηρεσιών ασφάλειας

του αεροδρομίου.

Η κινητοποίηση είναι πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Πολιτικής Αεροπορίας της

Ρουμανίας. Το αναπάντεχο σκηνικό σκορπάει ανησυχία στους Έλληνες διπλωμάτες.

Είναι ταραγμένοι, δεν μπορούν να φανταστούν ότι η περίπτωση μιας επιπόλαιης

τροφικής δηλητηρίασης θα έφερνε παρόμοια αναταραχή.

Ανάμεσα σε πολυάριθμους Ρουμάνους γιατρούς και στελέχη του αεροδρομίου

Οτοπένι, τα μέλη της πρεσβείας με επικεφαλής τον κ. Μαλλικούρτη προσεγγίζουν

το Φάλκον. Η εξωτερική εικόνα του αεροσκάφους είναι άριστη. Μόνο που στο

εσωτερικό του επικρατεί νεκρική σιγή.

Έπειτα από λίγα δευτερόλεπτα ακούγεται ο χαρακτηριστικός ήχος από το υδραυλικό

άνοιγμα της πόρτας του αεροπλάνου. Όσο ξεδιπλώνεται η μικρή σκάλα, κομμάτι

κομμάτι εμφανίζεται το εσωτερικό μέρος του Φάλκον, εκεί όπου πάντοτε στέκει

όρθια η αεροσυνοδός για να προϋπαντήσει τους ανθρώπους της εθιμοτυπίας και να

ξεπροβοδίσει τους επίσημους επιβάτες του πρωθυπουργικού αεροσκάφους.

Τώρα όμως… λείπει. Στη θέση της δεν βρίσκεται κανείς. Η σκάλα ανοίγει

διάπλατα, κόβοντας την αναπνοή όλων, Ελλήνων και Ρουμάνων. Μια νεαρή γυναίκα,

βουτηγμένη στα αίματα, είναι σφηνωμένη στη στενή πόρτα που οδηγεί στο κόκπιτ,

στους δύο κυβερνήτες. Είναι η αεροσυνοδός Άννα Βελισσαρίου, που σε ημιλιπόθυμη

κατάσταση είναι χαμένη ανάμεσα σε διαλυμένες βαλίτσες και σε σωρούς από

αντικείμενα πάσης φύσεως.

Δίπλα της ξεπροβάλλουν οι δύο κυβερνήτες του Φάλκον, Γρηγόρης Σινέκογλου και

Γιάννης Ανδρουλάκης. Κοιτούν το πλήθος, αλλά δεν μιλούν. Δεν μπορούν να

αρθρώσουν ούτε μία λέξη. Ακόμη και τώρα ο υπεύθυνος Τύπου της πρεσβείας μας

στο Βουκουρέστι, που έστεκε από κάτω, δεν μπορεί να περιγράψει με λόγια το

βλέμμα τους, τα αλλοιωμένα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. «Το βλέμμα τους

έδειχνε… Δεν μπορώ, δεν μπορώ να σας περιγράψω αυτό που είδα στο πρόσωπό

τους. Το σοκ ήταν τρομερό».

Με αστραπιαίες κινήσεις οι άνθρωποι της πρεσβείας μας και οι Ρουμάνοι γιατροί

ξεχύνονται στην καμπίνα του αεροσκάφους. Ήταν η σειρά τους να σωπάσουν, να

μείνουν προς στιγμήν ακινητοποιημένοι, ανήμποροι να κάνουν την παραμικρή

κίνηση Το αίμα τους πάγωσε, το σώμα τους μούδιασε, δεν ήταν σε θέση να

χωρέσουν τόσο ανθρώπινο πόνο, τέτοια ανεξήγητη καταστροφή.

Η καμπίνα του αεροσκάφους είχε διαλυθεί. Κορμιά κείτονταν νεκρά στα πιο

απίθανα σημεία του αεροσκάφους. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννος

Κρανιδιώτης, ο 23χρονος γιος του Νίκος, ο αστυνομικός της προσωπικής του

φρουράς Νίκος Ασημακόπουλος, οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ Δημήτρης Πανταζόπουλος

και Νίκη Ασημακοπούλου και ο μηχανικός του Φάλκον Μιχάλης Παπαδόπουλος βρήκαν

τραγικό θάνατο από την ανελέητη πρόσκρουση των σωμάτων τους στα εσωτερικά

τοιχώματα του αεροσκάφους. «Δεν μπορώ να περιγράψω την εικόνα που είδαμε»,

λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Ελένη Πασκάνου, υπάλληλος της πρεσβείας μας στο Βουκουρέστι.

Εννέα λεπτά πριν από την προσγείωση του αεροσκάφους στο αεροδρόμιο Οτοπένι,

στον συννεφιασμένο ουρανό της Ρουμανίας σημειώθηκε η τραγωδία από ένα παιχνίδι

της μοίρας ή από μοιραία ανθρώπινα λάθη.

Εισαγγελική εντολή για κατεπείγουσα εξέταση

Η είδηση για την πτήση θανάτου με το πρωθυπουργικό Φάλκον προκάλεσε την άμεση

επέμβαση του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Πρωτοδικών της Αθήνας κ. Γιώργου

Κολιοκώστα, ο οποίος έδωσε εντολή για τη διενέργεια κατεπείγουσας

προκαταρκτικής εξέτασης.

Αντικείμενο της έρευνας είναι να διαπιστωθούν οι συνθήκες του τραγικού

δυστυχήματος, καθώς και εάν προκύπτουν ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες για

συγκεκριμένα πρόσωπα.

Σύμφωνα με την παραγγελία του εισαγγελικού λειτουργού στην προανακριτική

δικογραφία εκτός από τις μαρτυρικές καταθέσεις θα πρέπει να επισυναφθούν οι

εκθέσεις επιθεώρησης και συντήρησης του μοιραίου αεροσκάφους.

Παράλληλα, δόθηκε εντολή για τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, προκειμένου να

εξακριβωθεί εάν υπήρχε βλάβη στο πηδάλιο του αεροσκάφους.

Η διενέργεια της προκαταρκτικής, που έχει χαρακτηριστεί ως «κατεπείγουσα»,

ανατέθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα του Ελληνικού. Μόλις ολοκληρωθεί η έρευνα, η

δικογραφία θα διαβιβαστεί στην Εισαγγελία της Αθήνας για τις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες.

Θλίψη για τους 2 που χάθηκαν την ώρα του καθήκοντος

«Ο Δημήτρης Πανταζόπουλος και η Νίνα Ασημακοπούλου χάθηκαν την ώρα της

δουλειάς τους, αφήνοντας πραγματικά ένα μεγάλο κενό στους συναδέλφους τους

αλλά και στην ΕΡΤ. Η αγωνία όλων μας είναι μεγάλη αυτή την στιγμή που ο

συνάδελφός μας Παναγιώτης Πούλος βρίσκεται στο χειρουργείο» δήλωσε

συγκλονισμένος ο πρόεδρος της Κρατικής Ραδιοτηλεόρασης Παναγιώτης Παναγιώτου.

Ο Δημήτρης Πανταζόπουλος γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου του 1956. Τις

γυμνασιακές του σπουδές τις έκανε στο Βαρβάκειο, ενώ ακολούθως σπούδασε

Κοινωνιολογία στην Γκρενόμπλ της Γαλλίας. Τη δημοσιογραφία την ξεκίνησε πριν

από 11 χρόνια, το 1988. Αρχικά παρουσίαζε την πολιτική εκπομπή «Εντάσεις» στην

τότε ΕΤ2, ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν ως πολιτικός και διπλωματικός συντάκτης

στην εφημερίδα «Νίκη». Το 1994 μεταπήδησε ­ ως πολιτικός και διπλωματικός

συντάκτης ­ στην ΕΡΤ. Μιλούσε άριστα τρεις γλώσσες, αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά.

Η Νίνα Ασημακοπούλου κάλυπτε το ρεπορτάζ του υπουργείου Εξωτερικών για

λογαριασμό της ΕΡΑ 1, ενώ παρουσίαζε στην ΕΡΑ 5 την εκπομπή «Νέα ελληνικά».

Γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου του 1963 στην Αταλάντη. Τελειόφοιτος της Ανωτάτης

Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης, παρακολούθησε αργότερα μαθήματα

δημοσιογραφίας στο Επαγγελματικό Εργαστήρι Δημοσιογραφίας. Το 1991 ξεκίνησε

την εργασία της στην ΕΡΑ κάνοντας ελεύθερο ρεπορτάζ και το 1994 μεταπήδησε στο

διπλωματικό ρεπορτάζ. Παράλληλα ήταν ανταποκρίτρια του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος

Κύπρου (ΡΙΚ), ενώ είχε εργαστεί και στην εφημερίδα «Εξουσία». Γνώριζε πολύ

καλά αγγλικά και ιταλικά. Ήταν παντρεμένη με τον Κωνσταντίνο Γκουτίνα.

* Ο γενικός διευθυντής της ΕΡΑ Γιάννης Τζαννετάκος αποφάσισε όπως η Ελληνική

Ραδιοφωνία προκηρύσσει κάθε χρόνο μεταξύ των φοιτητών των πανεπιστημιακών

τμημάτων ΜΜΕ διαγωνισμό με θέμα γύρω από την ελληνική εξωτερική πολιτική. Το

έπαθλο «Νίνα Ασημακοπούλου», που θα συνοδεύεται και με χρηματικό ποσό ύψους

500.000 δραχμών, θα απονέμεται στον νικητή στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του

τραγικού συμβάντος.

Επίσης αποφασίστηκε να αναρτηθεί φωτογραφία της στα γραφεία σύνταξης της ΕΡΑ 1

και της ΕΡΑ 5, για να θυμίζει στους νεώτερους ότι έπεσε κατά την εκτέλεση του καθήκοντος.

* Τα θερμά συλλυπητήρια στις οικογένειες των δημοσιογράφων που χάθηκαν

εκφράζουν ο γενικός διευθυντής της ΝΕΤ Νικηφόρος Αντωνόπουλος και η

διευθύντρια Ειδήσεων Λυγερή Αλεξάκη.

Τα συλλυπητήριά τους προς τις οικογένειες των θυμάτων της αεροπορικής

τραγωδίας εξέφρασαν με χθεσινές ανακοινώσεις τους η ΕΣΗΕΑ και η Πανελλήνια

Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ).

Πάντα στο πλευρό τού Γ. Κρανιδιώτη

Από τη στιγμή που ο Γιάννος Κρανιδιώτης έγινε υπουργός, επέμενε να έχει στην

ασφάλειά του τον υπαστυνόμο Νίκο Ασημακόπουλο. Οι προϊστάμενοί του τον

θεωρούσαν «καλύτερο εξ όλων των αστυνομικών» για το ήθος και την ανθρωπιά του.

Ο άτυχος υπαστυνόμος γεννήθηκε στον Ριζόμυλο Αιγίου το 1964.

Το 1982 μπήκε στην Αστυνομία. Από το 1996 υπηρετούσε στην Υπηρεσία Προστασίας Επισήμων.

Ήταν παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών.

12 ετών το μοιραίο αεροσκάφος

Η συντήρηση του πρωθυπουργικού Φάλκον ανατέθηκε στην Ολυμπιακή Αεροπορία το 1992.

Το αεροσκάφος, που φέτος συμπλήρωσε 12 χρόνια ζωής, συντηρούν σε μόνιμη βάση

έξι τεχνικοί της Ο.Α., οι οποίοι έχουν περάσει από ειδική εκπαίδευση στο

εργοστάσιο της κατασκευάστριας εταιρείας Ντασό.

Το μεγαλύτερο από τα τεχνικά προβλήματα, που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι

τεχνικοί της Ο.Α., ήταν πέρυσι τον Ιούνιο όταν σε ένα ταξίδι προς την Κίνα

υπέστη βλάβη ο αυτόματος πιλότος (αντικαταστάθηκε ο κεντρικός κομπιούτερ).

Συχνές βλάβες

Με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος ταξίδευε και πάλι τότε ο Γ. Κρανιδιώτης.

Εξαιτίας των συχνών βλαβών που είχαν παρουσιαστεί στο Φάλκον, ο Γ. Κρανιδιώτης

δεν κατάφερε να επισκεφθεί όλες τις περιοχές που περιελάμβανε το πρόγραμμά του.

Τελικά, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το

Φάλκον στην Κίνα και να επιστρέψει στην Αθήνα με άλλες εταιρείες.

Την περασμένη άνοιξη, το Φάλκον εστάλη στην Ντασό για αντικατάσταση των σκελών

των τροχών του. Τον περασμένο μήνα (21 Αυγούστου) το πρωθυπουργικό αεροσκάφος

βγήκε από μεγάλη τεχνική επιθεώρηση που έγινε στην τεχνική βάση της Ο.Α. Όπως

υποστηρίζουν οι τεχνικοί της Ο.Α., το Φάλκον δεν είχε καμία εκκρεμότητα.

Από την πλευρά της Ντασό ­ παρακολουθεί από κοντά τις έρευνες για το δυστύχημα

. Η Ντασό ενδιαφέρεται άμεσα για το αποτέλεσμα των ερευνών, καθώς σε όλον τον

κόσμο πετούν σήμερα άνω των 100 Φάλκον.

Η ζώνη μάς δένει με τη ζωή και στα κενά αέρος

Με μια συνεχή απειλή βρίσκονται αντιμέτωποι καθημερινά χιλιάδες επιβάτες

αεροσκαφών. Τα κενά αέρος που αιφνιδίως παρεμβάλλονται στην πορεία τους, ή

μηχανικές βλάβες, δημιουργούν επικίνδυνες αναταράξεις που πολλές φορές έχουν

ως αποτέλεσμα την απότομη απώλεια ύψους. Το γεγονός αυτό έχει αποτελέσει την

αιτία θανάτου περισσοτέρων των 380 επιβατών από το 1958 μέχρι το 1997.

Συνήθως, μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, οι χειριστές των αεροσκαφών έχουν

περιορισμένα περιθώρια αντίδρασης επειδή το φαινόμενο «χτυπά» ξαφνικά και

ακόμη και τα πιο εξελιγμένα συστήματα ανίχνευσης δεν μπορούν να

προειδοποιήσουν έγκαιρα. Στην καλύτερη των περιπτώσεων ο συναγερμός σημαίνει

«κόκκινο» 40 δευτερόλεπτα πιο πριν. Ο χρόνος αυτός ίσα ίσα που αρκεί για να

βάλουν οι επιβάτες τις ζώνες ασφαλείας.

Όλα ξεκινούν από τη στιγμή που το αεροσκάφος εισέρχεται σε μια περιοχή όπου ο

αέρας έχει χαμηλή πυκνότητα. «Οι κινητήρες απορροφούν μικρότερες, από το

προβλεπόμενο, ποσότητες αέρα, η ταχύτητα του αεροσκάφους ελαττώνεται, με

αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται πλέον, με τη βοήθεια των πτερύγων, η δύναμη της

άνωσης που κρατά το αεροσκάφος ψηλά», εξηγεί στα «ΝΕΑ» τεχνικός της Ολυμπιακής Αεροπορίας.

«Αυτό που παρατηρείται στη συνέχεια είναι ότι η βαρύτητα έλκει το αεροσκάφος

προς τα κάτω και η καθοδική πορεία συνεχίζεται μέχρι η πυκνότητα του αέρα να

είναι σε τέτοιο επίπεδο που να επιτρέψει στο αεροπλάνο να σταθεροποιηθεί ξανά».

Υπερθέρμανση

Αυτό όμως δεν είναι πάντα εύκολο. Οι κινητήρες του αεροσκάφους μπορεί στη

διάρκεια όλη αυτής της καθοδικής πορείας να υποστούν σοβαρές βλάβες όπως είναι

η υπερθέρμανση. «Ένα μεγάλο μέρος του αέρα που απορροφά ο κινητήρας

χρησιμοποιείται για την ψύξη του, για να διατηρείται δηλαδή σε μια θερμοκρασία

γύρω στους 800 βαθμούς Κελσίου.

Όταν το αεροσκάφος πέσει σε κενό αέρα η ποσότητα του αέρα που θα απορροφούν οι

τουρμπίνες θα είναι πολύ μικρότερη, οι θερμοκρασίες που θα αναπτυχθούν θα

είναι πλέον τεράστιες και το ενδεχόμενο να λιώσουν τα πτερύγια στον στρόβιλο

παρά πολύ πιθανό. Αυτό σημαίνει φυσικά ότι ακόμη κι όταν το αεροπλάνο

επανέλθει σε φυσιολογικά στρώματα αέρα, οι κινητήρες του δεν θα μπορούν να του

δώσουν ώθηση».

Πολλές φορές όμως οι αναταράξεις σε ένα αεροσκάφος προκαλούνται όταν ένα ρεύμα

αέρα παρεμβληθεί στις αέριες μάζες μέσα από τις οποίες το αεροσκάφος

ταξιδεύει. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται συχνότερα στα μεγάλα υψόμετρα και

ιδιαίτερα στην Τροπόπαυση, δηλαδή το λεπτό στρώμα αέρα που χωρίζει την

Τροπόσφαιρα από την Στρατόσφαιρα και έχει θερμοκρασία από -55 βαθμούς Κελσίου

έως -65 βαθμούς Κελσίου.

Απρόβλεπτες

Οι αναταράξεις που θα προκληθούν σε ένα αεροπλάνο στη συγκεκριμένη περιοχή

είναι αρκετά επικίνδυνες επειδή είναι απρόβλεπτες. Πρόκειται για εναλλαγές του

αέρα που δεν «συλλαμβάνονται» από τα μετεωρολογικά όργανα του αεροπλάνου ή από

τους αντίστοιχους επίγειους σταθμούς. Λιγότερο επικίνδυνες μπορούν να

χαρακτηριστούν οι αναταράξεις που θα δημιουργηθούν από αέριες μάζες οι οποίες

προέρχονται από καταιγίδες πολύ πιο μακριά από την πορεία που ακολουθεί το

αεροσκάφος. Κι αυτό επειδή οι πιλότοι συμβουλευόμενοι τις μετρήσεις της

υγρασίας από τα ραντάρ καιρού του αεροσκάφους μπορούν να προβλέψουν το

ενδεχόμενο τέτοιων αναταράξεων.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που έχει στην κατοχή της η Ομοσπονδιακή

Διοίκηση Αεροπλοΐας των ΗΠΑ (FAA), το 90% των τραυματισμών σε περιπτώσεις

αναταράξεων αφορούσε επιβάτες που δεν είχαν προσδεθεί. Μεγάλο επίσης ποσοστό

τραυματισμών αφορά τους ιπτάμενους συνοδούς οι οποίοι συνήθως είναι όρθιοι και

δεν προλαβαίνουν να προσδεθούν. Σε έρευνα που έγινε από μια αμερικανική

αεροπορική εταιρεία και εξέτασε 386 περιστατικά αναταράξεων, αποδείχθηκε ότι

στα 246 από αυτά η φωτεινή ένδειξη «προσδεθείτε» είχε έγκαιρα ανάψει, ενώ στα

υπόλοιπα 172 διαπιστώθηκε ότι δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο.