«Θέμα χρόνου η επίσκεψη Μαντέλα»

«”Πρόεδρε, σε περιμένουν στην Ελλάδα και σε περιμένουν να πας το

συντομότερο…”. Αυτό θα μεταφέρω στον πρόεδρο Μαντέλα φθάνοντας στο

Γιοχάνεσμπουργκ».

Για τον επιστήθιο φίλο και στενό συνεργάτη του Αφρικανού ηγέτη, τον Έλληνα

δικηγόρο Γιώργο Μπίζο, η επίσκεψη του Νέλσον Μαντέλα στην Ελλάδα είναι

αναμφίβολα όνειρο ζωής. Ένα όνειρο που, όπως ελπίζει μετά τη συνάντησή του με

την υφυπουργό Εξωτερικών κ. Αγγελική Λαΐου, πολύ σύντομα θα γίνει

πραγματικότητα. Προσθέτει όμως: «Φυσικά εγώ, πρώτος απ’ όλους θέλω να ‘ρθει

στην Ελλάδα, αλλά το βασικότερο είναι πως το θέλει ο ίδιος και έχει εκφράσει

πολλές φορές αυτή την επιθυμία του. Κάποτε στις φυλακές του Κέιπ Τάουν, όπου

ήταν κρατούμενος στη δεκαετία του ’80, όταν του ανήγγειλα ύστερα από κάποιο

ταξίδι μου στην Ελλάδα ότι τον είχαν ανακηρύξει επίτιμο δημότη της Αρχαίας

Ολυμπίας, δάκρυσε και μου είπε: “Γιώργο, αν κάποτε αποφυλακισθώ και πουθενά να

μην πάω, το μόνο μέρος που θα μου ήταν αρκετό να επισκεφθώ θα ήταν η Ελλάδα

και κυρίως η Ολυμπία. Δεν θα μπορούσε να μου γίνει μεγαλύτερη τιμή…”».

Είχε κάθε λόγο να ‘ναι χαρούμενος μετά τη συνάντησή του με την υφυπουργό

Εξωτερικών κ. Α. Λαΐου ο «λευκός αδελφός» του Αφρικανού ηγέτη. Τον συναντήσαμε

λίγο πριν αναχωρήσει από την Αθήνα για τη Ν. Αφρική μετά τις καλοκαιρινές

διακοπές του.

«Ο πρόεδρος Μαντέλα πολλά χρόνια τώρα έχει εκφράσει την επιθυμία του να έρθει

στην Ελλάδα. Είναι ζήτημα χρόνου, πλέον, να πραγματοποιηθεί επιτέλους αυτή η

επίσκεψη με την πρώτη ευκαιρία. Πιστεύω πως τώρα που χειρίζεται την υπόθεση η

κ. Λαΐου αυτή η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί σύντομα…».

ΕΡ.: Απ’ ό,τι γνωρίζουμε είχε εκφράσει την επιθυμία του να είναι παρών και

στην αφή της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία.

ΑΠ.: Ναι, το ήθελε πολύ, αλλά στο διάστημα 8-17 Μαΐου βρισκόταν στην Αμερική.

Βλέπετε το πρόγραμμά του είναι πολύ φορτωμένο, οι προσκλήσεις απ’ όλα τα μέρη

του κόσμου πολλές και οι επισκέψεις του στις διάφορες χώρες προγραμματίζονται

μήνες πριν…

Σχεδόν μισός αιώνας στενής φιλίας και κοινών αγώνων κατά του απαρτχάιντ

συνδέουν τον Γιώργο Μπίζο με το σύμβολο της ελευθερίας για όλους τους

Αφρικανούς. Και όχι μόνον… Αρχικά συνεργάτης και αργότερα δικηγόρος του Ν.

Μαντέλα στην περιβόητη δίκη της Ριβόνια το 1963-64, ο «λευκός αδελφός» του

Αφρικανού ηγέτη δεν τον εγκατέλειψε ούτε στιγμή στα 27 χρόνια της φυλάκισής

του, ενώ δεν έπαψε να υπερασπίζεται στις άπειρες πολιτικές δίκες, στον αγώνα

κατά του απαρτχάιντ, τα στελέχη και τα μέλη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου.

Και όταν ο «μαύρος αδελφός» του αποφυλακίσθηκε τον Φεβρουάριο του 1990 και

αργότερα έγινε πρόεδρος της Ν. Αφρικής, ο Γιώργος Μπίζος δεν έπαψε να είναι

στο πλευρό του. Και ήταν αναπόφευκτο αυτός ο Μαραθώνιος της Ελευθερίας που

κάλυψαν οι δύο άνδρες πιασμένοι χέρι χέρι, σ’ αυτά τα 50 χρόνια, από το Σοβέτο

μέχρι την Ολυμπία, να αφήσει τα σημάδια του στον Ν. Μαντέλα.

«Γνωριστήκαμε το 1948 και από το 1954 άρχισε η στενή συνεργασία μας, που

γρήγορα εξελίχθηκε σε μια δυνατή φιλία. Υπήρξα δικηγόρος του, πάνω απ’ όλα

στενός φίλος του, όμως ποτέ δεν θέλησα να τον επηρεάσω. Απλώς ταίριαξαν οι

ιδέες μας και δεθήκαμε. Αγάπησε την Ελλάδα μέσα από τα βιβλία όσο λίγοι. Για

παράδειγμα δεν χρειάσθηκε να πω εγώ στον πρόεδρο Μαντέλα, αν η Ν. Αφρική δεν

ήταν στην τελική αναμέτρηση για την επιλογή της πόλης που θα αναλάμβανε τη

διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 ­ και ήταν η Αθήνα και η Ρώμη ­,

ποια πόλη να στηρίξει ως ηγέτης της Ν. Αφρικής αλλά και γενικότερα της

Αφρικής… Το ‘κανε από μόνος του, αφού θεωρούσε αυτονόητο να στηρίξει την

Ελλάδα και την Αθήνα κι ακόμη να επηρεάσει και άλλους να ψηφίσουν υπέρ της

Ελλάδας».

«Ο αγώνας στη Νότιο Αφρική ακόμα συνεχίζεται…»

Για το 13χρονο αγόρι από το Βασιλίτσι της Μεσσηνίας, που φυγάδας με τον πατέρα

του τον Μάιο του 1941 με ένα ψαροκάικο βρέθηκε αρχικά στην Αίγυπτο και μετά

στη Ν. Αφρική, για να συμπορευθεί λίγα χρόνια αργότερα με τα μέλη του

Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και τον Ν. Μαντέλα στον αγώνα κατά του

απαρτχάιντ, ο αγώνας αυτός συνεχίζεται και σήμερα. Παρά το γεγονός ότι τα

τελευταία χρόνια πολλά πράγματα άλλαξαν στη Ν. Αφρική. Κι όταν σήμερα ρωτάμε

τον 72χρονο υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του μαύρου πληθυσμού αν

νιώθει να ατονεί ο ρόλος του αυτός ή αν σκέφτεται να τον εγκαταλείψει, μας

λέει:

«Όχι. Όχι μόνον εγώ αλλά και οι ηγέτες του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και

όλοι αυτοί που πήραν μέρος στον αγώνα, όταν μας ρωτούν “Τι θα κάνετε τώρα που

τελείωσε ο αγώνας; ” απαντάμε: “Ποιος αγώνας τελείωσε;”. Ο αφρικανικός λαός

μπορεί να έχει αποκτήσει πολιτικά δικαιώματα, όμως ύστερα από 400 χρόνια

δουλείας, εκμετάλλευσης και αδικίας έχουμε μια πολύ άσχημη και βαριά

κληρονομιά. Και δεν μου έχει ξεφύγει ο παραλληλισμός για το πόσο μοιάζει η

μοίρα της Ν. Αφρικής με εκείνη της Ελλάδας. Πολλές φορές σκέφτομαι πόσο κοινή

είναι η μοίρα των δύο αυτών χωρών. Πιστεύω πως ο ύμνος της Ελευθερίας δεν

γράφτηκε μόνον για τους Έλληνες… Αυτό που θέλω τώρα να πετύχω είναι να

προσφέρω όσα μπορώ περισσότερα για τον εκδημοκρατισμό της Ν. Αφρικής, ώστε να

μειωθεί η κοινωνική αδικία στη χώρα. Ως ο πρεσβύτερος μιας ομάδας 40 δικηγόρων

που αναλαμβάνει μόνον υποθέσεις όπου καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα των

αδυνάτων, θέλω να εξακολουθήσω αυτό το έργο. Πραγματικές αλλαγές στις δομές

μιας χώρας και τις αντιλήψεις ύστερα από 400 χρόνια δουλείας δεν γίνονται μέσα

σε 5-10 χρόνια…».

ΕΡ.: Γι’ αυτόν τον αγώνα σας όλα αυτά τα χρόνια δεν σας κυνήγησαν;

ΑΠ.: Με κυνήγησαν, υπέφερα, δεν είχα διαβατήριο για 32 χρόνια και μέχρι το

1972 δεν μπορούσα να έρθω στην Ελλάδα. Αλλά σε σύγκριση με όσα πέρασαν οι

άλλοι και τα βασανιστήρια που υπέστησαν ­ μερικούς τους εκτέλεσαν ­ τα δικά

μου ήσαν ελάχιστα.

Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω τον Μαντέλα

και τους άλλους συναγωνιστές του, που ήσαν διατεθειμένοι να πληρώσουν την

ελευθερία τους ακόμη και με την ίδια τη ζωή τους.

ΕΡ.: Ποια είναι η εικόνα που έχει ο πρόεδρος Μαντέλα για την Ελλάδα;

ΑΠ.: Έχει μια μεικτή εικόνα από τα βιβλία που έχει διαβάσει, κυρίως μέσα στη

φυλακή. Μιλάμε συχνά για τη Δημοκρατία της αρχαίας Ελλάδας, αλλά ενδιαφέρεται

και για τη σημερινή Ελλάδα, τα προβλήματα με την Τουρκία και το πρόβλημα της

Κύπρου. Και βέβαια θα γνωρίζετε ότι δύο φορές έχει αρνηθεί να πάρει το Βραβείο

Ατατούρκ από την Τουρκία, λόγω ανθρωπίνων δικαιωμάτων…