Απάνθρωπα «παιχνίδια» με την υγεία και τη ζωή ιθαγενών και κατοίκων

μακρινών περιοχών, στο όνομα της επιστημονικής έρευνας, δεν παίζονται μόνο

στις πλάτες των Ινδιάνων της φυλής Γιανομάμι. Η ιστορία του Αμερικανού

γενετιστή που μόλυνε με τον ιό της ιλαράς χιλιάδες Ινδιάνους, για να μπορέσει

να παρατηρήσει την… εξέλιξη της επιδημίας, δεν είναι η μοναδική.

Η φυλή Γιανομάμι δεν είναι η μόνη που έπεσε θύμα επιστημονικών πειραμάτων. Οι

Ινδιάνοι Νάπχοκ υπήρξαν μια ακόμη περίπτωση επιστημονικής… απανθρωπιάς

Η καθηγήτρια Ανθρωπολογίας δρ Δωροθέα Σιρ, που έχει παντρευτεί Έλληνα και ζει

για χρόνια στην Ελλάδα, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας αντίστοιχων πρακτικών, εις

βάρος της φυλής Νάπχοκ, στη Βόρεια και στη Νότια Ντακότα των Ηνωμένων

Πολιτειών. Βρέθηκε εκεί για να ολοκληρώσει τη διπλωματική της εργασία και

έζησε ακριβώς αυτό: «Την πεποίθηση ορισμένων ερευνητών πως η αναζήτηση της

επιστημονικής γνώσης τούς δίνει το δικαίωμα να παίζουν με τις ανθρώπινες ζωές.

Ήταν μια συνηθισμένη τακτική, στις δεκαετίες του ’50 και του ’60», λέει και

γι’ αυτό δεν εξεπλάγη όταν έμαθε για την κυκλοφορία του βιβλίου «Σκοτάδι στο

Ελ Ντορόντο» και για την ιστορία του Αμερικανού γενετιστή που μόλυνε εσκεμμένα

με ιλαρά χιλιάδες Ινδιάνους της φυλής Γιανομάμι, χωρίς αυτοί φυσικά να το

γνωρίζουν, και χωρίς εν συνεχεία να τους προσφέρει κανενός είδους ιατρική

βοήθεια, γιατί, καθώς έλεγε, ο ρόλος του ήταν καθαρά η επιστημονική

παρατήρηση.

Το συνέδριο

Το καθιερωμένο ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Ανθρωπολόγων, που θα πραγματοποιηθεί

τον ερχόμενο Νοέμβριο στις ΗΠΑ, θα θέσει πολύ ψηλά στην ατζέντα το

συγκεκριμένο θέμα. Εκεί αναμένεται να δουν το φως της δημοσιότητας πολλές

ακόμη περιπτώσεις… επιστημονικής απανθρωπιάς. Είναι γεγονός πως σε ολόκληρο

τον κόσμο, άγνωστες φυλές που ζουν στο δάσος του Αμαζονίου ή στις αχανείς

ερήμους της Αμερικής, έπαιξαν, εν αγνοία τους, ρόλο πειραματόζωων, για

επιστημονικούς, πολιτικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς. Μολύνθηκαν με ιούς,

εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια και σε ουράνιο, βασανίστηκαν και πέθαναν από

άγνωστες και σπάνιες αρρώστιες, για να μπορέσουν οι επιστήμονες να εξαγάγουν

συμπεράσματα, να ολοκληρώσουν μια συγκεκριμένη έρευνα.

Οι τοκετοί

Το διάστημα που η δρ Σιρ πέρασε κοντά στη φυλή των Ινδιάνων Νάπχοκ, το είδε να

συμβαίνει. «Δεν ήμουν υποψιασμένη. Είχα περάσει ώρες πολλές μιλώντας με τους

Ινδιάνους, όταν έμαθα ότι ο πληθυσμός τους είχε μειωθεί ξαφνικά. Οι γυναίκες

Νάπχοκ δεν γεννούσαν πια», θυμάται η ίδια. «Αρκετά χρόνια αργότερα, όταν πια ο

πληθυσμός τους είχε μειωθεί κατά 40%, αποκαλύφθηκε, τυχαία, ότι είχαν

υποβληθεί σε στείρωση από επιστήμονες που πραγματοποιούσαν “έρευνα” στους

ανθρώπους της συγκεκριμένης φυλής. Με ένα ­ δήθεν ­ υποχρεωτικό πρόγραμμα

εμβολιασμού, οι πολιτικές αρχές των ΗΠΑ βρήκαν τον τρόπο να μειώνουν τον

πληθυσμό των Νάπχοκ, που φάνταζε ως “απειλή”. Χωρίς να το ξέρουν, οι γυναίκες

της φυλής, θα ήταν πλέον στείρες. Η ιστορία είναι αληθινή, όμως ποτέ δεν

αποδείχθηκε. Δεν έγινε ποτέ δίκη, δεν τιμωρήθηκαν οι υπεύθυνοι».

Μια άλλη επιστημονική έρευνα έγινε εις βάρος της φυλής των Ινδιάνων Σιου,

επίσης στις ΗΠΑ. Οι Ινδιάνοι της φυλής αυτής είχαν εκτεθεί σε ουράνιο. «Σε

φυσικό ουράνιο, που υπήρχε εν αφθονία στην περιοχή», αναφέρει η κ. Σιρ. Οι

ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν την αντοχή του ανθρώπινου οργανισμού στο

ουράνιο και αποφάσισαν να διακόψουν την επεξεργασία του νερού με αποτέλεσμα να

περιέχει υψηλές συγκεντρώσεις ουρανίου. Πείραμα δηλαδή, σε φυσικό περιβάλλον.

Οι παρενέργειες δεν άργησαν να φανούν. Μικρά παιδιά πέθαιναν ξαφνικά από

καρκίνο, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά. Εμφανίστηκαν νέες,

άγνωστες ασθένειες, που δεν μπορούσαν να ανιχνευθούν και να θεραπευθούν.

Ουράνιο

Μία ακόμη πιο άγρια και απάνθρωπη ιστορία διαδραματίστηκε στην Αυστραλία. Στην

αχανή έρημο όπου ήταν εγκατεστημένοι οι Αβορίγινες, τη δεκαετία του ’50 έγιναν

πυρηνικές δοκιμές με σκοπό να μελετήσουν επιστήμονες τα αποτελέσματα και τις

συνέπειες της έκθεσης στη ραδιενέργεια. Πράγματι, εκατοντάδες άνθρωποι πέθαναν

από καρκίνο που είχε προσβάλει όλα τα ζωτικά όργανα του σώματός τους. Οι

υποθέσεις αυτές δεν εκδικάστηκαν ποτέ. Οι ένοχοι δεν βρέθηκαν, τα θύματα δεν

αποζημιώθηκαν. Πολλοί Ινδιάνοι σήμερα σπουδάζουν νομικά για να μπορέσουν να

αμυνθούν σε αντίστοιχες… επιστημονικές αποστολές στο μέλλον.

«Να μη γίνουν οικόπεδα όσα δάση έχουν απομείνει»

Η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος θέτει σε κίνδυνο τα εναπομείναντα

δάση της πατρίδας μας, τονίζει το «Δίκτυο Κινήσεων Πολιτών για την προστασία

του περιβάλλοντος και της ιστορικής – πολιτιστικής κληρονομιάς»

Η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος θέτει σε κίνδυνο τα εναπομείναντα

δάση της πατρίδας μας, τονίζει το «Δίκτυο Κινήσεων Πολιτών για την προστασία

του περιβάλλοντος και της ιστορικής – πολιτιστικής κληρονομιάς» και

επισημαίνει πως αν τροποποιηθεί τελικά το άρθρο 24 του ανώτατου καταστατικού

χάρτη της χώρας, «ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για την οικοπεδοποίηση και τον

αποχαρακτηρισμό των δασών».

Συγκεκριμένα, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή για την αναθεώρηση του Συντάγματος

ψηφίστηκε τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και από τη Νέα Δημοκρατία η πρόταση για την

τροποποίηση του άρθρου 24. Σύμφωνα με την παράγραφο τρία του άρθρου αυτού, «με

νόμο μπορεί να αποχαρακτηρίζονται οι δασικές εκτάσεις και τα δάση, να αλλάζουν

χρήση και με πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό να διασφαλίζεται συνολικά

για τον πληθυσμό το δικαίωμα στην κατοικία και οι αναγκαίες υποδομές. Στο

πλαίσιο αυτό με νόμο ορίζονται οι χρήσεις γης».

«Βασικός στόχος αυτής της πρότασης είναι με τη συνταγματική πλέον κάλυψη να

αποχαρακτηρίζονται τα δάση και οι δασικές εκτάσεις και να πολεοδομούνται για

οικιστική χρήση χωρίς να μπορεί το ΣτΕ να ελέγχει αυτές τις πράξεις της

Διοίκησης» εξηγεί ο κ. Βασίλης Ζαφειράκης, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής

του Δικτύου. Το «Δίκτυο» υποστηρίζει επίσης ότι η πρόταση κατά τη διαδικασία

της αναθεώρησης εντάσσεται σε μια γενικότερη πολιτική του κράτους «απόλυτα

εχθρική προς το δάσος». «Παράμετροι αυτής της πολιτικής είναι η μη κατάρτιση

δασολογίου, το γεγονός ότι παραμένει στα χαρτιά το ομόφωνο πόρισμα της

διακομματικής επιτροπής για την προστασία των δασών και η μη ψήφιση από το

1994 διάταξης νόμου σχετικά με το ποιος αποφασίζει και κατεδαφίζει αυθαίρετα

κτίσματα σε δασικές εκτάσεις (η Νομαρχία ή η Γενική Γραμματεία Περιφέρειας)»

συμπληρώνει ο κ. Ζαφειράκης.

Τονίζει, τέλος ότι «ήδη βρίσκονται σε συνεννόηση με το “Δίκτυο” οικολογικοί

φορείς, επιστημονικά σωματεία, εργατικά κέντρα, δασολόγοι κ.λπ., ώστε η

κινητοποίηση εναντίον αυτής της τροποποίησης να γίνεται περισσότερο

συντονισμένα».

Φυλλάδιο για τον ελληνικό ποιμενικό σκύλο

Ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για τον ελληνικό ποιμενικό σκύλο εξέδωσε πρόσφατα η

περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος», η οποία εκτρέφει και παραχωρεί τέτοιους

σκύλους σε κτηνοτρόφους ορεινών περιοχών, με στόχο να προλάβει τις ζημιές που

προκαλούν οι αρκούδες και οι λύκοι. Στο σχετικό φυλλάδιο, εκτός από την

ιστορία του ποιμενικού σκύλου, αναφέρονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι

κίνδυνοι που απειλούν τη συγκεκριμένη ράτσα. Προτείνονται τέλος συγκεκριμένες

δράσεις αποκατάστασης και επαναδιάδοσης της ράτσας και περιγράφεται η

δραστηριότητα του εκτροφείου στο Γιαννακοχώρι της Λάρισας.


Έξυπνα μηχανήματα πυρανίχνευσης

Για χρόνια προσπαθούσαν στα εργαστήρια της εταιρείας Ceberus, η οποία

σχεδιάζει και δοκιμάζει νέες τεχνολογίες για λογαριασμό της Siemens, να βρουν

τον τρόπο να μειώσουν τους «ψεύτικους συναγερμούς» στα μηχανήματα

πυρανίχνευσης. Τελικά, ενσωμάτωσαν μια σειρά από νέες τεχνολογίες,

δημιουργώντας το «AlgoRex», έναν ανιχνευτή φωτιάς που χρησιμοποιεί «εικόνες»

(βλέπει στο περιβάλλον τριγύρω και μετρά το αν και πώς εξαπλώνεται ο καπνός)

και «αισθήσεις» (ανιχνεύει αύξηση της θερμότητας και μετρά τη θερμοκρασία). Τα

δεδομένα από αυτούς τους δύο διαφορετικούς ανιχνευτές περνούν μαζί μέσα από

ένα νευρωνικό δίκτυο και αναλύονται με βάση πολύπλοκους κανόνες λογικής. Ο

συναγερμός θα χτυπήσει μόνο όταν υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να πρόκειται

πράγματι για φωτιά.


Όπλο κατά της λειψυδρίας στη Νάουσα της Πάρου

Μια πειραματική μονάδα που μετατρέπει το γλυφό νερό σε πόσιμο εγκαταστάθηκε

και εγκαινιάστηκε στη Νάουσα της Πάρου. Είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται η

εκμετάλλευση του νερού από τον ποταμό της Νάουσας, που μέχρι χθες έπεφτε

ανεκμετάλλευτο στη θάλασσα. Η μονάδα είναι ικανή να παράγει 40 κυβικά μέτρα

πόσιμου νερού (όπως έδειξαν οι δύο χημικές αναλύσεις που έχουν γίνει μέχρι

στιγμής) την ημέρα, το οποίο διατίθεται δωρεάν στους κατοίκους και τους

επισκέπτες του νησιού, αφού η πρόσβαση στην εγκατάσταση είναι ελεύθερη.

Όπως αναφέρει ο κ. Νίκος Μπαφίτης, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου

Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης, το οποίο πρότεινε το σχετικό πρόγραμμα και

μεσολάβησε στο να παραχωρηθούν δωρεάν τα απαιτούμενα μηχανήματα από ξένη

εταιρεία, «το πείραμα της Πάρου αποδεικνύει πως μπορούμε να έχουμε στα χέρια

μας ένα όπλο κατά της λειψυδρίας».

Ένα «ηλεκτρονικό χωριό» έχει δημιουργηθεί γύρω από το περίπτερο με την

επιγραφή «Βιβλίο και Νέες Τεχνολογίες», στο φετινό, 29ο Φεστιβάλ Βιβλίου, στο

Πεδίον του Άρεως. Εκεί, δίνεται η δυνατότητα στους επισκέπτες της έκθεσης να

συνομιλήσουν «ζωντανά» με συγγραφείς λογοτεχνικών βιβλίων από την Ελλάδα και

το εξωτερικό, μέσω του Internet. Ανάμεσα στους συγγραφείς που περιμένουν

στις… οθόνες του είναι η Αμερικανίδα Carol Ο’ Conell, ο Βαγγέλης

Ραπτόπουλος, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Γιώργος Ζαρκαδάκης και πολλοί άλλοι.

Συμφωνία συνεργασίας υπέγραψαν πρόσφατα οι εταιρείες Compaq και Siemens με

στόχο την από κοινού ανάπτυξη δικτύων, που θα απευθύνονται αποκλειστικά σε

εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι δύο εταιρείες

αναμένεται με τη συνεργασία τους αυτή να βοηθήσουν τις εταιρείες κινητής

τηλεφωνίας να μεταβούν στα δίκτυα τρίτης γενιάς και να ξεπεράσουν το πρόβλημα

«συμβατότητας» με την ενιαία διαχείριση δικτύων.

Με στόχο την παροχή υπηρεσιών εγκατάστασης, εκπαίδευσης, υποστήριξης και

διάθεσης όλων των προϊόντων τηλεδιάσκεψης, η εταιρεία Infolab απέκτησε την

επίσημη αντιπροσωπεία της VCON στην Ελλάδα. Οι δύο εταιρείες αναμένεται, μέσα

στα επόμενα χρόνια, να φέρουν και στη χώρα μας προηγμένα συστήματα Mpeg video

encoding, Video on Demand, DVD Premastering και ολοκληρωμένα συστήματα τηλεδιάσκεψης.