Ανεπίσημα ηλικιακά όρια έχουν θεσπίσει οι τράπεζες, όταν πρόκειται να
χορηγήσουν στεγαστικό ή καταναλωτικό – προσωπικό δάνειο. Στην πρώτη περίπτωση
είναι το 55ο έτος της ηλικίας του αιτούντος. Στην άλλη, είναι το 58ο και σε
ορισμένες περιπτώσεις το 60ό έτος. Κατά συνέπεια, ένα μεγάλο μέρος του
ελληνικού πληθυσμού, το οποίο προέρχεται κυρίως από τη «δεξαμενή» των
συνταξιούχων, αντιμετώπιζε, και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα εξακολουθήσει
να αντιμετωπίζει, σοβαρά προβλήματα, κάθε φορά που θα πρέπει να καταφύγει στον
τραπεζικό δανεισμό, αφού τού είναι περίπου απαγορευτικός.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έρευνα αγοράς των «ΝΕΩΝ» στην πλειονότητα των
εμπορικών τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, από την οποία
προκύπτουν μεταξύ άλλων και τα εξής:
Βασικό κριτήριο για τη χορήγηση ενός δανείου οποιασδήποτε κατηγορίας, είναι,
πέραν της ηλικίας του αιτούντος τη στιγμή που υποβάλλει την αίτηση, και η
ηλικία του όταν θα πρέπει να το έχει αποπληρώσει. Κατά συνέπεια, όσο πιο
μακροχρόνιος είναι ο δανεισμός, τόσο μικρότερες είναι οι πιθανότητες να
εξασφαλισθεί το δάνειο.
Στην περίπτωση που κάποια τράπεζα αποφασίσει να προχωρήσει στη χορήγηση του
δανείου παραβλέποντας την ηλικία του αιτούντος, οι ασφαλιστικές δικλίδες που
θέτει είναι πολύ περισσότερο αυστηρές από τις συνήθεις, στον βαθμό που
καθιστούν την έγκριση του δανείου και πάλι σχεδόν αδύνατη.
Στεγαστικά
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι αν το δάνειο είναι στεγαστικό, και κατά
συνέπεια μακροχρόνιο, τότε καλείται μαζί με τον υποψήφιο δανειολήπτη και ο
κληρονόμος του, ο οποίος θα πρέπει να είναι συγγενής πρώτου βαθμού και να
λειτουργήσει ως εγγυητής. Βασική προϋπόθεση αποτελεί η δήλωση αποδοχής της
κληρονομιάς, έτσι ώστε η τράπεζα να εξασφαλιστεί ότι θα αναλάβει και το βάρος
της αποπληρωμής του δανείου στο μέλλον. Επίσης, μια άλλη λύση που προτείνεται
από την τράπεζα είναι να οριστεί η ψιλή κυριότητα στον κληρονόμο, με τον
υποψήφιο δανειολήπτη να κρατά την επικαρπία. Έτσι «δένονται» και οι δύο,
εφόσον αποδεχθούν αυτόν τον συμβιβασμό. Αν ο υποψήφιος δανειολήπτης αρνηθεί να
προσδιορίσει τον κληρονόμο του ως εγγυητή, τότε οι πιθανότητες να εξασφαλίσει
το δάνειο περιορίζονται ακόμη περισσότερο. Στην περίπτωση δε που η ηλικία του,
τη στιγμή που υποβάλλει τη σχετική αίτηση, είναι παραπάνω από 70, τότε δεν
υπάρχει καμία πιθανότητα. Σε αυτή την περίπτωση δεν «μετράει» ούτε η εγγύηση
που εξασφαλίζει η τράπεζα από την ίδια την αξία του ακινήτου, το οποίο μπορεί
να βγάλει σε πλειστηριασμό. Από την καθημερινή πρακτική προκύπτει ακόμα ότι σε
ποσοστό 5% με 6%, οι αιτήσεις για στεγαστικά δάνεια που υποβάλλονται σήμερα
στις τράπεζες προέρχονται από ανθρώπους ηλικίας άνω των 60 ετών. Αυτοί είναι
που αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Καταναλωτικά
Αν στα στεγαστικά δάνεια η τράπεζα μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω της ύπαρξης του
εγγυητή, αλλά και της αξίας του ακινήτου, στην περίπτωση των καταναλωτικών
δανείων, που δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη, οι τράπεζες φροντίζουν να ακολουθούν
άλλη τακτική και συγκεκριμένα αυτή της μείωσης του χρόνου αποπληρωμής. Αυτό
όμως επιβαρύνει τις δόσεις και κατά συνέπεια μεγαλώνει τις υποχρεώσεις του
αιτούντος.
Σπάνια πάντως θα δοθεί δάνειο και αυτής της κατηγορίας, στην περίπτωση που ο
υποψήφιος δανειολήπτης υπολογιστεί ότι θα έχει ξεπληρώσει τις υποχρεώσεις που
θα προκύψουν από τη σύμβαση στην ηλικία των 65 ετών και άνω. Μάλιστα, δεν
είναι λίγες εκείνες οι τράπεζες που ζητούν και στην περίπτωση των προσωπικών –
καταναλωτικών δανείων εγγυητή. Στην πράξη δε έχει αποδειχθεί ότι ακόμα κι αν ο
δανειζόμενος παρουσιάσει τελικώς τον εγγυητή που θα του ζητηθεί, δεν
συνεπάγεται και πάλι ότι έχει εξασφαλίσει το δάνειο.
Αποκλεισμός
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες τονίζουν ότι οι κινήσεις αυτές λειτουργούν
προστατευτικά προς τα συμφέροντά τους, καθώς περιορίζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο
τις εν δυνάμει επισφάλειες που μπορεί να δημιουργηθούν, δανείζοντας ανθρώπους
«μιας κάποιας ηλικίας». Την ίδια ώρα όμως, ένα πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού
πληθυσμού «συναντά έναν τοίχο» κάθε φορά που θέλει να καταφύγει στον τραπεζικό
δανεισμό. Αρκεί να σημειωθεί ότι στο σύνολό τους σχεδόν, οι συνταξιούχοι του
ΙΚΑ, που είναι και ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας, εντάσσονται σε αυτή την
κατηγορία, αφού έχει υπολογιστεί ότι:
* στο ΙΚΑ, η μέση ηλικία αποχώρησης των ανδρών είναι τα 67,3 έτη και
* η μέση ηλικία αποχώρησης των γυναικών είναι τα 59,24 έτη. Δηλαδή και στις
δύο περιπτώσεις είναι πάνω από το άτυπο όριο ή ακριβώς στο μεταίχμιο.
