Έπειτα από μία απαράδεκτη πολιτικά και ηθικά ολιγωρία δεκαετιών εμείς κάναμε
γεγονός αυτό που θεωρήθηκε ουτοπία. Το ελληνικό Κοινοβούλιο αναγνώριζε
επιτέλους το μεγάλο αδίκημα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού και
καθιέρωνε τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της γενοκτονίας.
Αυτή όμως η πράξη δεν συνεχίσθηκε με μια σειρά σχεδιασμών, πρωτοβουλιών,
ενεργειών που αναπτύσσουν τα κράτη – έθνη που τα χαρακτηρίζει ο εθνικός
αυτοσεβασμός. Αυτών που το πολιτικό και κυβερνητικό κατ’ αρχήν προσωπικό τους
έχει συνείδηση και αίσθηση της έννοιας και του κύρους του κράτους και του
έθνους. Στοιχεία που αποτελούν χαρακτηριστικά των κυρίαρχων κρατών – εθνών όχι
μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες ηπείρους του πλανήτη.
Το κράτος και οι κυβερνήσεις χωρίς την ενόχληση των αντιπολιτεύσεων δεν
ανέλαβαν τις ηθικές, πολιτικές και διπλωματικές υποχρεώσεις που απέρρεαν από
τον νόμο του Κοινοβουλίου, του Φεβρουαρίου του 1994. Το ίδιο το Κοινοβούλιο
δεν προστάτευσε την πολιτική ουσία, βαρύτητα, τον συμβολισμό και το κύρος της
Ημέρας Μνήμης, τη 19η Μαΐου.
Το πεδίο των πρωτοβουλιών και των υποχρεώσεων ήταν πολύ μεγάλο και αναφέρεται
στα κείμενα του βιβλίου. Αυτό όμως που δημιουργεί ένα μεγάλο ηθικό και
πολιτικό κενό και δεν επιδέχεται καμία ανοχή και συγχώρεση είναι ότι οι
μάρτυρες άνδρες, γυναίκες, παιδιά, βρέφη, γέροντες του ποντιακού
ολοκαυτώματος, αυτού του «Άουσβιτς εν ροή», στερούνται στο τέλος αυτού του
τραγικού αιώνα ενός εθνικού μνημείου. Τόσο η αρμενική όσο και η ισραηλινή
πολιτική ηγεσία διακρίνονται από άλλα συναισθήματα, άλλο πολιτισμό, άλλη
αίσθηση της ιστορίας και του καθήκοντος, όπως αποδεικνύουν τα εθνικά μνημεία
της αρμενικής γενοκτονίας στο Εριβάν και του εβραϊκού ολοκαυτώματος στο Τελ
Αβίβ. Η δεύτερη γενοκτονία του αιώνα, η ποντιακή, στερείται ενός ανάλογου
εθνικού μνημείου.
Η ιστορική διαδρομή και η ιστορική σύγκριση αποδεικνύουν ότι η νομενκλατούρα
του Εριβάν στα πλαίσια του διπολισμού διέθετε φορτία εθνικού αυτοσεβασμού και
πολιτικής αυτονομίας που η νομενκλατούρα των Αθηνών συνεχίζει να στερείται
ακόμα και τη μεταδιπολική περίοδο. Η χώρα μας θα μπορούσε να αποτελέσει
διεθνές κέντρο ερευνών, σπουδών και πρωτοβουλιών για την πρόληψη του
εγκλήματος της γενοκτονίας. Να διεκδικήσει, στα πλαίσια μιας νέας εξωτερικής
πολιτικής, έναν ηθικό ρόλο στην περιοχή μας και διεθνώς. Η ελληνική εξωτερική
πολιτική να αποκτήσει ηθικά εφόδια αξιών και ιδανικών, γιατί διαφορετικά δεν
μπορεί να υπάρξει. Η αναγνώριση από το Κοινοβούλιο της ποντιακής γενοκτονίας
ήταν η αφετηρία για έναν άλλο ρόλο, συμβολισμό, για μια άλλη εικόνα και
παρουσία της Ελλάδας. Προτείναμε τη δημιουργία ενός διεθνούς τμήματος σπουδών
για την πρόληψη του εγκλήματος της γενοκτονίας, στη νήσο Χίο. Στον τόπο αυτό
του Στενού της Ερυθραίας όπου κάθε εκατό χρόνια, 1822 – 1922, έχουμε
εκδηλώσεις βίας, ρατσισμού και γενοκτονίας. Η σφαγή της Χίου και η
προσχεδιασμένη πυρπόληση της ιστορικής, πολιτιστικής πρωτεύουσας της περιοχής,
της όμορφης πόλης της Σμύρνης. Η πράξη αυτή θα αντιπροσώπευε και την ηθική
άμυνα, την άμυνα των ιδανικών του Αιγαίου. Θα ήταν η απάντηση των δυνάμεων της
Ιστορίας προς αυτές της αντι-ιστορίας.
Προτείναμε τη δημιουργία ενός Μουσείου του Ολοκαυτώματος στην ιστορική πόλη
της Θεσσαλονίκης. Αυτή η πόλη κατοικείται από ομάδες που γνώρισαν τη βία του
ολοκαυτώματος, του ρατσισμού, στη ναζιστική και την κεμαλική του έκφραση.
Η επίσημη όμως πολιτική ακολούθησε άλλους ηθικούς και πολιτικούς δρόμους. Από
το 1996, στα πλαίσια μιας αδιαφανούς, λαθραίας, ανέντιμης πολιτικής,
προωθήθηκαν από τους κυβερνώντες, χωρίς ενοχλήσεις από τις επίσημες
αντιπολιτευτικές εκφράσεις, ενέργειες που στόχευαν και στοχεύουν στην ντεφάκτο
ακύρωση του νομοσχεδίου αναγνώρισης της ποντιακής γενοκτονίας. Αυτή η επίσημη
κυβερνητική πολιτική, που ορισμένες φορές είχε ως πρωταγωνιστές ιδιώτες ή
ομάδες χορηγούμενων από το κράτος ιδιωτών, κινήθηκε σε μια σφαίρα πολιτικού
αμοραλισμού, πολιτικού κυνισμού, αλλά και γελοιότητας. Έτσι, εμείς, στη
φορτωμένη με ιδανικά και μηνύματα απελευθέρωσης, ειρήνης, αυτοσεβασμού,
αξιοπρέπειας προς όλους τους λαούς, προσπάθειά μας για τη διεθνή αναγνώριση
της ποντιακής γενοκτονίας βρεθήκαμε να παλεύουμε σε δύο μέτωπα. Μπροστά μας
ορατός ο τουρκικός ρατσισμός και οι απειλές του. Πίσω μας η κυβερνητική
υπονόμευση.
* Το κείμενο είναι απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου του Μιχάλη
Χαραλαμπίδη που θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες με τίτλο «Αγώνας σε δύο
μέτωπα, η αναγνώριση της ποντιακής γενοκτονίας», εκδ. Γόρδιος.
Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης είναι πρόεδρος της Δημοκρατικής Περιφερειακής Ένωσης
