Το σύννεφο έφερε… τεχνητή βροχή. Από την 1η Ιουνίου αρχίζει η εφαρμογή

προγράμματος πρόκλησης βροχής στους ορεινούς όγκους της Δυτικής Θεσσαλίας.

Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα το οποίο εφαρμόζεται για πρώτη φορά στη

χώρα μας για τις ανάγκες της γεωργίας.

Δύο αεροπλάνα θα «ψεκάζουν» τα σύννεφα με ιωδιούχο άργυρο προκειμένου να

προκαλείται βροχή. Πάντως η τεχνική αυτή, όταν εφαρμόστηκε σε άλλες χώρες πριν

από δέκα χρόνια, δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. «Δεν μπορούμε να

δημιουργήσουμε βροχή από το τίποτα», εξηγεί ο καθηγητής Μετεωρολογίας κ.

Θεόδωρος Καρακώστας, διευθυντής του Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του

Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του βασικού φορέα υλοποίησης του

προγράμματος. «Βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχουν νέφη και μάλιστα κατάλληλα

για τη δημιουργία βροχής. Η υπέρβαση του ανθρώπου έχει σαν στόχο να αυξήσει

τον χρόνο ζωής των νεφών, τη δημιουργία ανοδικών κινήσεων μέσα στο νέφος

αυξάνοντας την απόδοση του νέφους στην “παραγωγή” βροχής», εξηγεί ο καθηγητής.

Ύστατη προσπάθεια

Ο χρόνος, βέβαια, που επελέγη για την εφαρμογή του προγράμματος δεν είναι ο

πλέον κατάλληλος. «Είναι η ανάγκη που επιβάλλει τη λήψη μέτρων και γι’ αυτό θα

γίνει μια ύστατη προσπάθεια ούτως ώστε να εκμεταλλευθούμε όλες τις περιπτώσεις

που ο καιρός θα μας δώσει», επισημαίνει ο κ. Καρακώστας. «Εάν το νέφος ήταν να

δώσει ένα 10% ή ένα 20% βροχής, το ποσοστό αυτό θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε

30% ή ακόμα και 40%. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί και το φθινόπωρο όταν οι

καιρικές συνθήκες είναι περισσότερο κατάλληλες».

«Έχουν γίνει δοκιμές αύξησης της βροχής στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην

Ελβετία και στο Ισραήλ», λέει ο μετεωρολόγος κ. Κώστας Λαγουβάρδος,

επιστημονικός συνεργάτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, που επίσης

συμμετέχει στην προσπάθεια. «Οι δοκιμές έγιναν χειμώνα και η αύξηση της βροχής

που προκλήθηκε ήταν της τάξεως του 15%.

Η σπορά γίνεται σε νέφη κατακόρυφης ανάπτυξης, τα άσπρα που είναι σαν

βαμβάκια».

Με 2 αεροπλάνα

Η διαδικασία πραγματοποιείται με τη βοήθεια δύο αεροπλάνων. «Πετάνε πάνω από

τα νέφη και ψεκάζουν ιωδιούχο άργυρο», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος.

«Δημιουργούνται δισεκατομμύρια μικροί πυρήνες συμπύκνωσης, οι οποίοι μπορεί να

είναι μέχρι και τρισεκατομμύρια. Ένα γραμμάριο ιωδιούχου αργύρου μπορεί να

δημιουργήσει μερικά τρισεκατομμύρια πυρήνες συμπύκνωσης».

Τα αεροπλάνα θα απογειώνονται από Θεσσαλονίκη ή από Λάρισα. «Θα καθοδηγούνται

από μετεωρολόγο ειδικό στα ραντάρ και η επέμβαση θα γίνεται στη βάση του

νέφους (κατά προτεραιότητα) ή, αν δεν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες ή η

τοπογραφία, στην κορυφή του νέφους», τονίζει ο κ. Καρακώστας. «Η σπορά έχει

σαν στόχο να δημιουργήσει επιπρόσθετους πυρήνες συμπύκνωσης έτσι ώστε οι

υδρατμοί που υπάρχουν στο νέφος να σχηματίσουν σταγόνες και να πέσουν ως

ευεργετική βροχή».

Η εφαρμογή του προγράμματος θα γίνει από την 1η Ιουνίου μέχρι και τη 10η

Ιουλίου. Φορέας υλοποίησης θα είναι, εκτός από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,

και το Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών του ΕΛΓΑ (Ελληνικές Γεωργικές

Ασφαλίσεις) που έχει και στο παρελθόν ασχοληθεί με τέτοιου είδους προγράμματα.

«Δεν επηρεάζει το περιβάλλον»

«Από οικολογικής πλευράς, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα απολύτως», απαντά ο κ.

Καρακώστας σε όσους έχουν οικολογικές ανησυχίες για την εφαρμογή τέτοιων

προγραμμάτων. «Η ποσότητα του υλικού διασποράς (που στην προκειμένη περίπτωση

θα είναι ο ιωδιούχος άργυρος, αλλά στο μελλοντικό πρόγραμμα θα είναι κάποιες

αλατούχες ενώσεις υγροσκοπικές) είναι τόσο μικρή που αποδεδειγμένα δεν

επηρεάζει τον άνθρωπο, ούτε το περιβάλλον». Όσο γι’ αυτούς που διατυπώνουν

προβληματισμούς σχετικά με το ηθικό δικαίωμα του ανθρώπου να επεμβαίνει τόσο

έντονα στις λειτουργίες της φύσης, ο κ. Καρακώστας απαντά ότι «όταν υπάρχει

ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα ύδρευσης στη χώρα μας, το να επεμβαίνει ο άνθρωπος

και να τροποποιεί τα νέφη ευεργετικά γι’ αυτόν δεν είναι μεμπτό. Το ηθικό

πρόβλημα έρχεται σε δεύτερη μοίρα».

Πάντως σε όσες χώρες εφαρμόστηκε η τεχνική αυτή δεν έφερε τα αναμενόμενα

αποτελέσματα. Το κόστος της θεωρήθηκε ιδιαίτερα ακριβό, ενώ υπήρξαν έντονοι

προβληματισμοί σχετικά με το πού καταλήγει τελικά ο ιωδιούχος άργυρος με τον

οποίο ψεκάζονται τα νέφη. Πολλοί μίλησαν για ανεπανόρθωτες οικολογικές ζημιές

εξαιτίας της πτώσης του στο έδαφος.