ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ Δείτε το Διάστημα με άλλη ματιά!

Πάντα υπάρχει μία αφορμή για να επιλέξει κανείς το επάγγελμά του. Για τον

διευθυντή του Πλανηταρίου, τον Διονύση Σιμόπουλο, τα πράγματα ήταν λίγο…

επώδυνα. «Μου ήρθε ο ουρανός… σφοντύλι!». Πώς εξηγείται αυτό αστρονομικά;

Όταν πιτσιρικάς ακόμα, και μάλιστα πρόσκοπος, κοίταξε από την Αμφίκλεια τη

Σελήνη με ένα τηλεσκόπιο που του δάνεισαν Αμερικανοί τουρίστες.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, «όταν ούτε τηλεόραση είχαμε ούτε και λεφτά να

αγοράσουμε τα λιγοστά βιβλία που κυκλοφορούσαν, το να δω τόσο κοντά τους

κρατήρες της Σελήνης, λες και μπορούσα να βυθίσω το χέρι μου σ’ αυτούς, ήταν

κάτι συγκλονιστικό». Και όταν αργότερα βρέθηκε στις ΗΠΑ και έπιασε δουλειά για

βιοποριστικούς λόγους στο Πλανητάριο της Λουιζιάνα, καλλιέργησε ακόμα

περισσότερο το πάθος του για την Κοσμολογία, που τότε ήταν μια επιστήμη η

οποία μόλις γεννιόταν.

Ο Διονύσης Σιμόπουλος, ύστερα από 10ετείς σπουδές του στην άλλη πλευρά του

Ατλαντικού, γύρισε στην Ελλάδα και επισκέφθηκε το Πλανητάριο στην οδό Συγγρού,

όπου συνάντησε έναν άνθρωπο που ποτέ δεν θα ξεχάσει: τη Μαριάνθη Σίμου, αδελφή

του Ευγένιου Ευγενίδη, η οποία εκτίμησε την όρεξή του για δουλειά και σχεδόν

αμέσως τον έκανε διευθυντή, το καλοκαίρι του 1972.

Και ευτυχώς για εμάς, γιατί στα χρόνια που ακολούθησαν ο Διονύσης

Σιμόπουλος αποδείχθηκε ότι ήταν ένας άνθρωπος που δεν σταμάτησε στιγμή να

προσφέρει απλόχερα τις γνώσεις του σε όλους τους Έλληνες. Κατάφερνε πάντα να

μιλάει με τρόπο κατανοητό, ακόμα και για τα πιο δύσκολα φαινόμενα που

κρύβονται στα βάθη του Σύμπαντος. Εκπομπές στην τηλεόραση, ξεναγήσεις στον

χώρο τού Πλανηταρίου και, φυσικά, εκατοντάδες άρθρα σε εφημερίδες και

περιοδικά.

Ο Διονύσης Σιμόπουλος μας καλεί να δούμε το Διάστημα με μια άλλη ματιά. Να μην

το θεωρούμε κάτι έξω από την καθημερινότητά μας. Μας λέει, για παράδειγμα, ότι

«ένα σωρό τεχνολογίες και πράγματα που βρίσκονται σήμερα δίπλα μας και

διευκολύνουν τη ζωή μας είχαν δοκιμαστεί νωρίτερα, στον δρόμο από τη Γη προς

τη Σελήνη».

Κάποια από τα ρούχα που φοράμε, το Διαδίκτυο, οι τηλεπικοινωνίες μας, οι

μικροί σε μέγεθος ηλεκτρονικοί υπολογιστές. «Πόσοι ξέρουν ότι τα κομπιούτερ

έγιναν μικρά για να έχουν λιγότερο όγκο, να χωρούν στις διαστημοσυσκευές, να

είναι ελαφρύτερα και έτσι να εξοικονομούνται καύσιμα; Φυσικά, τα καύσιμα δεν

εξοικονομούνται μονάχα από τους κομπιούτερ, αλλά εξαιτίας μιας ολόκληρης

φιλοσοφίας που απαιτεί τη σχεδίαση μικρών και εύχρηστων πραγμάτων».

Από την άλλη πλευρά, το Διάστημα μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε, να

προσέξουμε και να παραδειγματιστούμε. Να μάθουμε, γιατί με τους δορυφόρους που

παρατηρούν άγρυπνα τη Γη έχουμε αποκτήσει νέες γνώσεις σε πολλές επιστήμες.

Από την Αρχαιολογία μέχρι τη Μετεωρολογία και τη Γεωργία.

Να προσέξουμε, επειδή οι δορυφόροι μάς ενημερώνουν για το στρώμα του όζοντος

στην ατμόσφαιρα, για τα παγόβουνα που σπάνε στους πόλους, για τις φωτιές που

καίνε τα τροπικά δάση, για τις φυσικές καταστροφές που σημειώνονται.

Και, τέλος, να παραδειγματιστούμε, επειδή οι διαστημοσυσκευές που στέλνουμε

για παράδειγμα στην Αφροδίτη, μεταφέρουν την εικόνα ενός «κολασμένου» πλανήτη,

με μια θερμοκρασία 450 βαθμών Κελσίου. Κανείς δεν θα ήθελε η Γη να καταντήσει

έτσι.

«Δεν θα γνωρίσουμε κατοίκους άλλων πλανητών»

Είμαστε καταδικασμένοι να μη γνωρίσουμε ποτέ τους κατοίκους άλλων πλανητών!

Όχι για τίποτα άλλο, αλλά εξαιτίας της απόστασης. Κάποιοι, βέβαια, θα

αναρωτηθούν αν υπάρχουν εξωγήινοι. Η απάντηση, σύμφωνα με την «αστροφυσική

λογική», είναι «ναι!». Τι θα περιμέναμε από ένα Σύμπαν που έχει 100

δισεκατομμύρια και βάλε γαλαξίες, ο καθένας από τους οποίους έχει τουλάχιστον

250 δισεκατομμύρια άστρα;

Ε, σε τόσα τρισεκατομμύρια πλανήτες, αν το 10% είναι άστρα (Ήλιοι) σαν τον

δικό μας και αν αυτοί φωτίζουν κάποιον κοντινό τους πλανήτη όπου υπάρχει νερό

σε υγρή κατάσταση, τότε δεν θέλει και πολύ να εμφανιστεί ένα DNA. «Όχι μόνο θα

υπάρχουν, αλλά μην είναι και πιο προηγμένοι από εμάς τεχνολογικά!».

Πώς όμως να φτάσουν έως εδώ, αφού οι αποστάσεις είναι τεράστιες; «Πάρτε για

παράδειγμα έναν πλανήτη… κοντά στη γειτονιά μας, που απέχει 10.000 έτη

φωτός. Αν στείλουμε στους κατοίκους του πλανήτη ένα σήμα για να τους πούμε “τι

κάνετε;”, θα το πάρουν ύστερα από 10.000 χρόνια. (Εφόσον το σήμα τρέχει με την

ταχύτητα του φωτός). Όταν, λοιπόν, με τη σειρά τους μας απαντήσουν “είμαστε

καλά, ευχαριστούμε”, η απάντηση θα φτάσει σε άλλες 10.000 χρόνια. Φανταστείτε,

δηλαδή, να ήταν και μακρύτερα ο πλανήτης!».

Όμως, ούτε περίπτωση υπάρχει διαστημόπλοιο να τρέχει με την ταχύτητα του φωτός

ούτε και εμείς θα είμαστε στη Γη ύστερα από τόσον καιρό. Λέτε η απάντηση να

φτάσει σε έναν εγκαταλελειμμένο πλανήτη;

Μονόδρομος ο εποικισμός

Για τον Διονύση Σιμόπουλο ο εποικισμός του Διαστήματος είναι μονόδρομος.

«Υπάρχουν πολλά πράγματα που θα οδηγήσουν τον άνθρωπο μακριά από τη Γη. Δεν

είναι μόνο η έμφυτη τάση μας να μαθαίνουμε συνεχώς καινούργια πράγματα. Είναι

και η πίεση που ασκεί η εξέλιξη της τεχνολογίας, είναι ίσως ο κορεσμός του

πλανήτη μας, είναι ακόμη και η ίδια η εξελικτική διαδικασία που υφίσταται ο

άνθρωπος.

Σε δύο ή τρεις χιλιάδες χρόνια από τώρα είναι πολύ πιθανόν κάποιος από τους

δορυφόρους του Δία να φιλοξενεί μια αποικία. Σε αυτόν τον μικρόκοσμο δεν είναι

βέβαιο ότι οι άνθρωποι θα περνούν τις ημέρες τους σε τεράστιους θόλους με

οξυγόνο τρώγοντας φρέσκα λαχανικά ή κρέας. Οι συνθήκες ζωής θα είναι

διαφορετικές, γιατί εμείς θα είμαστε διαφορετικοί.

Αλλάζουμε, όπως αλλάζαμε πάντα. Τα αυριανά παιδιά της Α’ Δημοτικού θα ζουν 120

χρόνια. Σε δύο χιλιάδες χρόνια κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με τι θα

μοιάζουμε. Πώς θα είναι το πρόσωπό μας, τα χέρια μας, το ύψος μας, το

εσωτερικό του οργανισμού μας και οι αντοχές του. Η σχέση μας με το Διάστημα.

Ο δρόμος προς τα έξω είναι ανοιχτός. Και στο κάτω κάτω σκεφθείτε πώς θα ένιωθε

ένας Έλληνας του αρχαίου κόσμου όταν μάθαινε πως κάποιοι συμπατριώτες του

έφθασαν με τα πλοία τους μέχρι τις Ηράκλειες Στήλες ή ότι τις προσπέρασαν και

χάθηκαν στην απεραντοσύνη του ωκεανού».

INFO

Θα έχουμε το μεγαλύτερο Πλανητάριο στον κόσμο! Υπομονή μέχρι του χρόνου το

φθινόπωρο. Το Ευγενίδειο Ίδρυμα, στο οποίο ανήκει το Πλανητάριο, θα ξοδέψει

συνολικά 12 δισ. δραχμές για να φέρει τα πιο προηγμένα μηχανήματα, που θα

αναπαριστούν όσο πιο πιστά γίνεται το Σύμπαν, τους πλανήτες και τα μυστικά τους.