Αναζήτηση
|
|
Στις μέρες μας, που επιχειρείται εκ νέου, εξαιτίας της 17Ν, η κατασυκοφάντηση
των σοσιαλιστικών και αριστερών ιδεών από τη συντήρηση, είναι αναγκαίο να
προβληθούν ιδιαίτερα από την ελληνική διανόηση τα επιτεύγματα των προοδευτικών
λαϊκών αγώνων, ιδεών και προσώπων που άλλαξαν την πορεία της ζωής των
εργαζομένων και διεκήρυξαν την ελευθερία της σκέψης και έκφρασης.
Όχι πως δεν υπήρξαν και καταστάσεις «απόκλισης του κανονικού» από ηγεσίες που
αμαύρωσαν τις ιδέες και τους αγώνες του προοδευτικού κινήματος. Για τα
τελευταία ζητήματα θα επανέλθουμε, δοθείσης ευκαιρίας.
Στην προσπάθειά της λοιπόν, που δεν είναι καινούργια, η συντηρητική πλευρά να
ταυτίσει τις σοσιαλιστικές και αριστερές ιδέες, ακόμα και πρόσωπα, με τη 17Ν,
έχομε να παρατηρήσουμε ότι το σημείον δεν είναι καινοφανές. Η δήθεν σύνδεση
του ΠΑΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου με την τρομοκρατία δεν αρκούσε στους
εμπνευστές.
Έπρεπε να κατασυκοφαντηθεί συλλήβδην το παγκόσμιο κίνημα και γι’ αυτό
ονοματίσθηκε και αναμασήθηκε και εσχάτως ότι τάχα ο Μιχάλης Ράπτης, ο γνωστός
διεθνώς Michel Pablo, ήταν αρχηγός της 17Ν. Ένας άνθρωπος που ανάλωσε τη ζωή
του στο ελληνικό και διεθνές κίνημα για μια πραγματική δημοκρατία, μ’
ελευθερία και ισοπολιτεία, εναντίον κάθε μορφής καταπίεσης του ανθρώπου και
εξάρτησης. Η καταγωγή του από τον απόδημο Αλεξανδρινό Ελληνισμό, το μεγάλωμα
και τα πρώτα βασικά και γυμνασιακά γράμματα στο Λασίθι της δημοκρατικής
Κρήτης, οι σπουδές στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στο Παρίσι, η γνωριμία και
φιλία του με τον Λ. Τρότσκι, διεμόρφωσαν έναν ιδιότυπο «Τσε Γκεβάρα»
επαναστάτη του παγκόσμιου απελευθερωτικού κινήματος. Και η ιδιοτυπία του
έγκειται στο ότι ο Pablo ακολουθούσε διπλή μορφή αγώνα: δυναμική αντίσταση,
ακόμη και ένοπλη, κατά των δικτατορικών καθεστώτων, αλλά και ειρηνική μορφή
πάλης στις χώρες που έχει εγκατασταθεί πολίτευμα κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Με τις ως άνω αρχές, ελάμβανε μέρος, όπου γης, στις ένοπλες εξεγέρσεις των
καταπιεσμένων λαών, χρημάτισε γραμματέας επί είκοσι χρόνια της 4ης Διεθνούς,
διαφωνούσε ακόμα και με συντρόφους του όταν προέκυπταν εκ μέρους τους
υπερβάσεις και ανεφύοντο «πολιτικές σοβαρότατες διαφορές με την τότε επίσημη
ηγεσία της Τετάρτης Διεθνούς».
Ιδιαιτέρως σημαντική ήταν η βοήθειά του στο ελληνικό αντιστασιακό κίνημα κατά
τη διάρκεια της δικτατορίας όταν, μετά τη συμμετοχή του στον απελευθερωτικό
αγώνα του Μπεν Μπελά της Αλγερίας και ύστερα από τη μεσολάβηση του φίλου του
Νταβίν Ρουσέ στον Ντε Γκωλ, βρέθηκε στο Παρίσι το 1967.
Έζησε τον Μάη του ’68 στην Πόλη του Φωτός, όπου «οργανώσαμε μια μαχητική
αντιστασιακή ομάδα, ξεχωριστή από το ΠΑΚ και κάθε άλλη κίνηση, στην οποία
συγκεντρώθηκαν άτομα ανεξάρτητα, από διάφορους ιδεολογικούς χώρους, αλλά
σύμφωνα για αντίσταση πρακτική, όχι μόνο με λόγια, αλλά και με όλα τα μέσα,
εναντίον της χούντας».
Είναι άκρως ενδιαφέροντα τα δύο σημειώματά του: «Τον καιρό της χούντας στο
Παρίσι», που περιλαμβάνονται στο βιβλίο με τα δημοσιεύματα στην εφημερίδα «ΤΑ
ΝΕΑ», με τίτλο «Εκτός Συνόρων», της περιόδου 1989-1991. Εκεί είναι ξεκάθαρες
και αποστομωτικές οι απόψεις του για την τρομοκρατία, ιδίως για τη 17Ν. Στο
κείμενο της 23.9.1990 γράφει χαρακτηριστικά: «Όταν λειτουργεί στοιχειωδώς
αστικό δημοκρατικό κοινοβουλευτικό καθεστώς, οποιαδήποτε πάλη για μια ανώτερη
μορφή πολιτικής και κοινωνικής δημοκρατίας πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να
γίνεται με ειρηνικά, δημοκρατικά, μέσα. Όταν όμως, έρχεται ανοιχτή δικτατορία,
τότε στη μνήμη μας πρέπει να ξαναζωντανεύει ο όρκος των Αθηναίων στις αρχές
του 5ου αιώνα, που θεωρούσε καθήκον τού πολίτη ακόμα και τον θάνατο του
τυράννου. Η γνώμη μου ήταν και παραμένει ότι εναντίον δικτατορίας, τυραννίας,
οι πολίτες πρέπει να προσφεύγουν στην αντίσταση, στην πάλη με όλα τα μέσα».
Στο δεύτερο δημοσίευμα (30.9.1990), όπου επίσης παρέχονται πολύτιμα στοιχεία
για πρόσωπα του Παρισιού, Έλληνες και ξένους που έκαναν πραγματική αντίσταση
και δεν ήσαν απλώς φλύαροι καφενόβιοι των κάθε Santan, επαναλαμβάνονται οι
απόψεις και η στάση του κατά την περίοδο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας:
«Ήμουν βέβαιος από τότε ότι ο Ανδρέας θα γινόταν στην Ελλάδα πόλος έλξης ενός
μεγάλου μαζικού κινήματος, κάτι πολιτικά νέου στη χώρα μας, και στον βαθμό που
αυτό θα μπορούσε να είναι κάπως πιο κοινωνικά και πολιτικά ριζοσπαστικό, θα το
ενεθάρρυνα κριτικά». Στάση ενθαρρυντική και ταυτόχρονα κριτική που τήρησε και
τα επόμενα χρόνια ο Michel Pablo, ο ρομαντικός και ουσιαστικός «Επαναστάτης
του 20ού αιώνα».
Ο Αντώνης Σανουδάκης είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – συγγραφέας.
