Αγόρι ή κορίτσι; Η επιλογή δική σας

Στο βιβλίο του «Ένας θαυμαστός νέος κόσμος» που έγραψε το 1931, ο Άλντους

Χάξλεϊ, περιγράφει ένα μελλοντικό παγκόσμιο αστυνομικό κράτος, που ασκεί

ολοκληρωτικό έλεγχο στην αναπαραγωγή, δημιουργώντας παιδιά που ταξινομούνται

σε προκαθορισμένες κατηγορίες.

Η υπάρχουσα τεχνογνωσία που μπορεί να καθορίσει το φύλο του εμβρύου, κάνει το

βιβλίο του Χάξλεϊ πιο επίκαιρο από ποτέ. Η προεμφυτευτική μέθοδος, η οποία

καθιστά δυνατή τη διάγνωση κληρονομικών ασθενειών στα μωρά πριν γεννηθούν,

εφαρμόζεται ήδη στις περισσότερες χώρες του κόσμου. «Στην Ελλάδα, η

προεμφυτευτική διάγνωση γίνεται σε τρία ιδιωτικά κέντρα και σε μία

πανεπιστημιακή κλινική. Στόχος της, ειδικά στη χώρα μας, είναι η πρόληψη της

μεσογειακής αναιμίας», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο κ. Βασίλης Ταρλατζής, αναπληρωτής

καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας και Ανθρώπινης Αναπαραγωγής στο

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας

Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE).

Ωστόσο, δεν είναι η ίδια η μέθοδος που διχάζει, αλλά η δυνατότητα

χρησιμοποίησής της – καθώς και μιας σειράς άλλων μεθόδων – με στόχο οι γονείς

να επιλέγουν το φύλο των παιδιών τους, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν σοβαροί

ιατρικοί λόγοι. Στο Βέλγιο, τα ζευγάρια απευθύνονται στον καθηγητή Ιατρικής,

Φρανκ Κομέρ, προκειμένου να καθορίσουν το φύλο των παιδιών τους. Πρόκειται για

απολύτως υγιή ζευγάρια, τα οποία καταβάλλουν έως και 8.000 ευρώ για τον σκοπό

αυτό.

«Γονείς, που έχουν αποκτήσει κορίτσι με εξωσωματική, μου ζητούν στην επόμενη

προσπάθειά τους να τους βοηθήσω να κάνουν αγόρι. Τους απαντώ πάντα αρνητικά»,

αναφέρει ο κ. Θεμιστοκλής Ματζαβίνος, αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής στην

Ιατρική Σχολή Αθηνών.

«Αν δεν θέσουμε τους κανόνες του “παιχνιδιού”, υπάρχει κίνδυνος να

οδηγηθούμε σε γονιδιακό ρατσισμό. Και θα πρέπει να σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα.

Αν ανοίξουμε την “πόρτα”, το επόμενο βήμα θα είναι η επιλογή χαρακτηριστικών.

Ήδη σε πολλά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, γίνονται έρευνες για την επιλογή

χρώματος ματιών, μαλλιών, αλλά και επιλογή δείκτη ευφυΐας», τονίζει ο κ.

Μανούσος Κωνσταντουλάκης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Χειρουργικής Έρευνας και

Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.

«Σε μια πενταετία, από άποψης τεχνολογίας, θα είμαστε σε θέση να καθορίσουμε

συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ωστόσο, κανένας δεν έχει σοβαρή τεκμηριωμένη

επιστημονική άποψη για το ποιες θα είναι οι συνέπειες στα παιδιά που θα έχουν

γεννηθεί με αυτή τη μέθοδο».

Στις ΗΠΑ, τα 300 μωρά που έχουν γεννηθεί έως σήμερα με την τεχνική του

διαχωρισμού σπερματοζωαρίων είναι υγιή, ενώ στη Μ. Βρετανία, όπου είναι νόμιμη

η επιλογή φύλου μέσω της προεμφυτευτικής διάγνωσης μόνο για ιατρικούς σκοπούς,

γίνεται αυτή την εποχή δημοσκόπηση για να διαπιστωθεί κατά πόσον οι πολίτες θα

επιθυμούσαν να εγκριθεί η επιλογή φύλου και για μη ιατρικούς σκοπούς.

«Για μένα αυτό θα ήταν το πρώτο βήμα γι’ αυτό που ονομάζω “ωραιοποίηση” του

είδους, δηλαδή το να μπαίνει κανείς στον πειρασμό να επιλέγει μοντέλα

ανθρώπων, με ορατό πλέον τον κίνδυνο της ευγονικής», λέει από την πλευρά του ο

κ. Κωνσταντίνος Πάγκαλος, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Γενετικής στο

Πανεπιστήμιο Παρισίων.

Τον περασμένο Μάρτιο, η Επιτροπή Ηθικής της ESHRE «διχάστηκε» στο

ζήτημα της επιλογής φύλου για κοινωνικούς σκοπούς. Ωστόσο, «υπήρξε μερίδα

συναδέλφων, που έκρινε ότι θα μπορούσε να γίνει – υπό προϋποθέσεις – η επιλογή

φύλου και για λόγους οικογενειακής εξισορρόπησης», σημειώνει ο κ. Ταρλατζής.

Τρεις τρόποι

Τρεις είναι οι μέθοδοι επιλογής φύλου:

Εκλεκτική φυγοκέντρηση σπέρματος. Πρόκειται για τεχνική διαχωρισμού των

αρσενικών και των θηλυκών σπερματοζωαρίων, τα οποία στη συνέχεια γονιμοποιούν

το ωάριο. Η μέθοδος αυτή γίνεται και με ηλεκτροφορητικό διαχωρισμό.

Προεμφυτευτική διάγνωση. Σε σχηματισμένα έμβρυα από εξωσωματική,

γίνεται βιοψία κυττάρου, που λαμβάνεται από τον ζυγώτη ή το βλαστομερίδιο,

ώστε να διαπιστωθεί το φύλο.

Προγεννητικός έλεγχος. Στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, λαμβάνεται

μέρος του πλακούντα. Μελετάται ο καρυότυπος, δηλαδή το χρωμόσωμα του κυττάρου,

και διαπιστώνεται το φύλο.