ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΤΣΗΣ Όλοι στο τραπέζι του τελευταίου Κροίσου

Η μεγάλη παρέα του Λάτση. Τη λίστα των φίλων του Γιάννη Λάτση «κοσμούσαν»

πρόσωπα από τον χώρο της διεθνούς πολιτικής και ειδικότερα πολιτικοί ηγέτες

αλλά και μέλη βασιλικών οικογενειών ισχυρών και μεγάλων κρατών.

Άνθρωποι που τον γνώρισαν από κοντά υποστηρίζουν ότι, εκτός από το θέλγητρο

της οικονομικής του δύναμης που προσείλκυε τους ανθρώπους της εξουσίας,

διέθετε και ένα επικοινωνιακό χάρισμα που συντηρούσε τις συναναστροφές του

αυτές.

Γαλαζοαίματοι, Άραβες, συντηρητικοί πολιτικοί αλλά και πρώην κομμουνιστές

ηγέτες φιλοξενήθηκαν με απλοχεριά από τον Γιάννη Λάτση στο πλωτό ανάκτορο

«Αλεξάνδρα», στον Πύργο του Λονδίνου, αλλά και σε άλλα σπίτια του Έλληνα

μεγιστάνα.

Η πρώτη του μεγάλη φιλία ήταν αυτή με τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής

Αραβίας και ιδιαίτερα με τον υπουργό Πετρελαίου σεΐχη Γιαμανι που ήταν

καθοριστική για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες.

Η φιλία του με τον διάδοχο του αγγλικού θρόνου, πρίγκιπα Κάρολο, άρχισε μέσω

της γιαγιάς του, της βασιλομήτορος Ελισάβετ. Το παλάτι της βρίσκεται απέναντι

από τον ιδιόκτητο πύργο της οικογένειας Λάτση, το «Μπρίτζγουοτερ Χάουζ», και

οι δύο ηλικιωμένοι γείτονες είχαν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν συχνά

επισκέψεις.

Η φιλία αυτή συνεχίστηκε και με τον Κάρολο, ο οποίος απόλαυσε συχνά την

πολυτέλεια στο κότερο της οικογένειας Λάτση «Αλεξάνδρα». Στο πρόσφατο ταξίδι

του στην Ελλάδα ο διάδοχος του αγγλικού θρόνου πέρασε από το σπίτι του Γιάννη

Λάτση και του χάρισε έναν πίνακα με θέμα ο «Αλέξανδρος στα νερά του Αιγαίου».

Στον πύργο του Μπρίτζγουοτερ ο Λάτσης έχει φιλοξενήσει τη Μάργκαρετ Θάτσερ

αλλά και τον πατέρα Μπους. Με τον πρώην πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών

διατήρησε μια σταθερή φιλία, με συχνές επισκέψεις του ζεύγους Μπους στην

Ελλάδα, από τις οποίες δεν έλειπε το παραδοσιακό τάβλι που έμαθε ο Αμερικανός

πολιτικός από τον Έλληνα μεγιστάνα. Οι επισκέψεις των Μπους στην Ελλάδα

γίνονταν με ιδιόκτητο λίαρ τζετ του Γ. Λάτση, ένα από τα 12 αεροσκάφη της

εταιρείας του ομίλου Petrolair.

Τη λίστα των φίλων της οικογένειας Λάτση «κοσμούσαν», επίσης, ο πρώην ηγέτης

της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και η σύζυγος του Ραΐσα, οι οποίοι

φιλοξενήθηκαν όχι μόνο στον λονδρέζικο πύργο του Λάτση αλλά και αλλού.

Έφυγε χθες ο Γιάννης Λάτσης, ο τελευταίος Έλληνας κροίσος της

μεταπολεμικής περιόδου.

Πίσω του αφήνει μια οικονομική αυτοκρατορία που περιλαμβάνει τράπεζες,

διυλιστήρια, φορτηγά πλοία, εταιρείες συμμετοχών αλλά και εταιρείες που

δραστηριοποιούνται στην αξιοποίηση και εκμετάλλευση ακινήτων.

Η αξία του ομίλου Λάτση εκτιμάται ότι υπερβαίνει σήμερα τα 30 δισ. δολάρια,

ενώ σύμφωνα με το περιοδικό «Forbes» η προσωπική περιουσία του σημερινού

«τιμονιέρη», του κ. Σπύρου Λάτση και της οικογενείας, ανέρχεται σε 3,3 δισ.

δολάρια, ενώ άγνωστη είναι μέχρι στιγμής η αξία των περιουσιακών στοιχείων που

παραμένουν στα χέρια της κ. Μαριέττας Λάτση.

Οι κόρες του Γιάννη Λάτση, Μαριάννα και Μαργαρίτα συμμετέχουν ισότιμα με τον

αδερφό στην πατρική περιουσία.

Συλλυπητήρια του Καρόλου

Τη βαθιά θλίψη για τον θάνατο του Γιάννη Λάτση εξέφρασε χθες το σύνολο του

πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου. Συλληπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια

έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος ενώ τη θλίψη τους εκ

μέρους της κυβέρνησης εξέφρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Πρωτόπαπας.

Δηλώσεις έκαναν ο υπουργός Ναυτιλίας Γιώργος Ανωμερίτης και ο υπουργός

Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος. Συλλυπητήριο τηλεγράφημα απέστειλε προς την

οικογένεια του εκλιπόντος και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος

Καραμανλής.

Επίσης τηλεγράφημα απέστειλε και ο πρίγκιπας Κάρολος της Βρετανίας, στο οποίο

εξέφρασε τη λύπη του για τον θάνατο του φίλου του Έλληνα εφοπλιστή Γιάννη

Λάτση, ο οποίος τον είχε προσκαλέσει πολλές φορές στη θαλαμηγό του

«Αλεξάνδρα». «Ο πρίγκιπας της Ουαλίας λυπήθηκε πολύ με την είδηση του θανάτου

τού Γιάννη Λάτση», ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 93 ετών,

δήλωσε η εκπρόσωπος του ανακτόρου Σεντ Τζέιμς.

Δωρεές και φιλανθρωπίες

Πέρα από τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, ο Γιάννης Λάτσης

ανέπτυξε και μεγάλο φιλανθρωπικό έργο πραγματοποιώντας σειρά δωρεών και

φιλανθρωπιών στην Ελλάδα. Δώρισε στο ελληνικό κράτος πυροσβεστικά αεροσκάφη

και περιπολικά, ίδρυσε το Λάτσειο Διδακτήριο του Κολλεγίου Αθηνών, εγκαινίασε

το 1994 το υπερσύγχρονο Κέντρο Εγκαυμάτων στο Γενικό Κρατικό, δωρεά την οποία

είχε υποσχεθεί μετά το ατύχημα στην Πετρόλα το 1992. Υπήρξε ευεργέτης του

Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ενώ διέθεσε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας

500 εκατ. δραχμές. Ίδρυσε το Ίδρυμα Λάτση στην Αθήνα και το Διεθνές Ίδρυμα

Λάτση, το οποίο ασχολείται με τη χρηματοδότηση έργων και έρευνας. Τιμήθηκε από

το ελληνικό κράτος με το παράσημο του Φοίνικα και από το Οικουμενικό

Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης με χρυσό μετάλλιο, καθώς και από την Ακαδημία

Αθηνών για το σύνολο του κοινωνικού του έργου του.

Ιδιαίτερη ήταν η ευαισθησία του και για τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου.

Ίδρυσε στα ελληνοαλβανικά σύνορα Κέντρο Αποκατάστασης Ομογενών από την

Αλβανία, στο οποίο κάθε χρόνο σπουδάζουν 200 παιδιά. Μεγάλος είναι και ο

αριθμός προσωπικών δωρεών σε Βορειοηπειρώτες, ενώ με δική του χορηγία το

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων εξέδωσε το αλβανο-ελληνικό λεξικό. Τέλος, στην

ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ηλεία, εκτός από δημαρχείο στον Πύργο το οποίο

κτίστηκε με δική του δαπάνη, το Ίδρυμα Υποτροφιών Ι. Λάτση δίνει υποτροφίες σε

150 φοιτητές που κατάγονται από εκεί.

Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΛΑΤΣΗ

30 δισ. δολάρια σε τάνκερ, ακίνητα, επενδύσεις, τράπεζες

Το στήσιμο της «αυτοκρατορίας» Λάτση (που σήμερα εκτιμάται ότι

υπερβαίνει τα 30 δισ. δολάρια) ξεκίνησε από τον χώρο της εμπορικής ναυτιλίας

και ειδικότερα από τον τομέα της μεταφοράς πετρελαιοειδών από τις χώρες της

Μέσης Ανατολής.

Σήμερα οι δραστηριότητες του ομίλου στην εμπορική ναυτιλία εκπροσωπούνται από

την εταιρεία Consolidated Marine Management με έδρα τον Πειραιά και στο

δυναμικό τής οποίας ανήκουν 9 δεξαμενόπλοια και άλλα φορτηγά πλοία.

Η εταιρεία Πετρόλα, η ναυαρχίδα του ομίλου στην αγορά ενέργειας, είναι

εισηγμένη στο ΧΑΑ και φαίνεται να έχει αναπτύξει σχέσεις στενής συνεργασίας με

τον μεγαλύτερο πετρελαϊκό όμιλο της Ρωσίας, Lukoil. Μαζί είχαν διεκδικήσει το

23% των Ελληνικών Πετρελαίων.

Η αξία των ακινήτων που διαθέτει ο όμιλος αλλά και η οικογένεια Λάτση στο

Λονδίνο και στο Παρίσι αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι δύσκολο να

εκτιμηθεί.

Μόνο ένα ακίνητο έκτασης 4,5 στρεμμάτων που αποκτήθηκε από την οικογένεια το

1998 στο κέντρο του Λονδίνου αξίζει σήμερα 150 εκατ. λίρες, ενώ ανυπολόγιστης

αξίας είναι και ο πύργος Μπρίτζγουστερ Χάουζ που βρίσκεται επίσης στο Λονδίνο

απέναντι ακριβώς από το παλάτι που έμενε η βασιλομήτωρ της Αγγλίας.

Η μεγάλη στροφή στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του ομίλου γίνεται όταν το

τιμόνι αναλαμβάνει ο κ. Σπύρος Λάτσης, ο οποίος προτίμησε την επιχειρηματική

δράση από την πανεπιστημιακή του καριέρα. Με εφαλτήριο την Γενεύη στήνει ένα

δίκτυο τραπεζών που δραστηριοποιούνται σε πολλές ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, ενώ

στις αρχές της δεκαετίας «εισβάλλει» και στην ελληνική τραπεζική αγορά. Η

πρώτη τράπεζα του ομίλου εξαγοράζει την μία μετά την άλλη τις τράπεζες Αθηνών,

Κρήτης και Εργασίας από τις οποίες διαμορφώνεται o σημερινός όμιλος της

Eurobank, με συμμετοχές σε ασφαλιστικές εταιρείες, σε εταιρεία Ίντερνετ

(Hellas On Line) και πληροφορικής ( LogicDis). Ταυτόχρονα ο όμιλος επεκτείνει

τις δραστηριότητές του στην αγορά ακινήτων μέσω της Lamda Development.

Το 14ο παιδί του ψαρά που έγινε ο 101ος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου

Ανήμερα της Παναγίας του 1910, γεννήθηκε το 14ο παιδί μιας 16μελούς φτωχής

οικογένειας στο Κατάκολο της Ηλείας. Ο πατέρας του Σπύρος Λάτσης ήταν ψαράς

και μικροκαλλιεργητής και ο Γιάννης Λάτσης από μικρός έπρεπε να αντιμετωπίσει

τη ζωή. Ύστερα από χρόνια το μικρό παιδί από την Ηλεία, θα είναι ένας από τους

πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. (Σύμφωνα με το περιοδικό «Forbes»

βρίσκεται στην 101η θέση των πλουσιοτέρων ανθρώπων του κόσμου).

Έξυπνος και δραστήριος, γεμάτος φιλοδοξίες σπουδάζει στη Σχολή Πλοιάρχων του

Εμπορικού Ναυτικού του Πύργου Ηλείας. Το πρώτο του «μπάρκο» ήταν σε ένα μικρό

φορτηγό πλοίο, του Λουκά Νομικού, το οποίο έκανε το δρομολόγιο Ελλάδα – Ιταλία

μεταφέροντας σταφίδα. Ξεκινάει την επιχειρηματική του δραστηριότητα το 1938

ερχόμενος στην Αθήνα. Ως ναυτιλιακός πράκτορας δραστηριοποιείται στο εμπόριο

αποξηραμένων φρούτων και λίγο πριν από τον πόλεμο παντρεύεται την Εριέττα

Τσουκαλά, κόρη μικρεμπόρου, με την οποία αποκτά τρία παιδιά, τον Σπύρο, τη

Μαριάννα και τη Μαργαρίτα.

Το πρώτο πλοίο

Το 1945 αποτελεί σταθμό στη μετέπειτα πορεία ενός εκ των μεγαλυτέρων

εφοπλιστών του κόσμου. Έτσι το 1945 παίρνει με πίστωση από τον Μάρκο Νομικό

ένα καράβι 300 τόνων. Το δουλεύει μισθώνοντάς το σε τρίτους κάνοντας το

δρομολόγιο Ελλάδα – Αίγυπτο. Αρχίζει να εμπορεύεται πετρελαιοειδή, ζάχαρη,

είδη διατροφής και αγροτικά προϊόντα. Το επόμενο βήμα δεν αργεί να γίνει.

Έχοντας μαζέψει χρήματα αγοράζει το ίδιο διάστημα ένα μικρό σιδερένιο

επιβατηγό πλοίο, το οποίο ονομάζει «Εριέττα». Το πλοίο αυτό αποδεικνύεται το

γούρι του Γιάννη Λάτση. Η «Εριέττα» κάνει δρομολόγια στον Αργοσαρωνικό και ο

Γιάννης Λάτσης καπετάνιος και εισπράκτορας ταυτοχρόνως αρχίζει την οικοδόμηση

μιας μεγάλης επιχειρηματικής αυτοκρατορίας. Το 1946 αποκτά την «ΕΦΗ», ένα

μικρό «ποσταλι» 200 τόνων, το οποίο ήταν μετατροπή ενός ρυμουλκού που είχε

ναυπηγηθεί στη Σουηδία. Το πλοίο κάνει το δρομολόγιο Πειραιάς – Σπέτσες. Ένα

χρόνο αργότερα ένα δεύτερο πλοίο, το «ΝΕΡΑΪΔΑ», ένα μεγαλοπρεπές βαπόρι – για

την εποχή – φθάνει στις Σπέτσες και το όνομα του Λάτση αρχίζει να συζητείται

στους εφοπλιστικούς κύκλους.

Το πρώτο τάνκερ

Το επόμενο βήμα γίνεται το 1955 με την αγορά ενός μικρού δεξαμενόπλοιου. Το

«Σπύρος», όπως το ονομάζει, θα μεταφέρει για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου

μελάσα στην Αίγυπτο. Το ίδιο διάστημα αγοράζει δύο παλιά αγγλικά επιβατηγά

πλοία, στα οποία δίνει τα ονόματα των παιδιών του «Μαριάννα» και «Μαργαρίτα »

και τα βάζει στο δρομολόγιο Λιβύη – Αίγυπτος – Σαουδική Αραβία, όπου με χαμηλά

ναύλα μεταφέρουν πιστούς στη Μέκκα, δημιουργώντας κατ’ αυτό τον τρόπο φιλικές

σχέσεις με τους Άραβες.

Έτσι αργότερα όταν το 1956 ο Νάσερ εθνικοποιεί τη Διώρυγα του Σουέζ, ο Γιάννης

Λάτσης είναι ο μοναδικός Ευρωπαίος με τον οποίο ο πρόεδρος Νάσερ δηλώνει ότι

θα συνεργαστεί. Τρία χρόνια αργότερα έχει τρία μισθωμένα μικρά δεξαμενόπλοια

που μεταφέρουν πετρέλαιο στην Ελλάδα και την Ιταλία. Το 1967 ο στόλος του

Γιάννης Λάτση αριθμεί πλέον δώδεκα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν καύσιμα σε

ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Περνούσε το Σουέζ

Την ίδια χρονιά η Αίγυπτος εμπλέκεται σε πόλεμο με το Ισραήλ. Η Διώρυγα του

Σουέζ κλείνει λόγω των βομβαρδισμών. Την ώρα που τα όλα τα άλλα πλοία είναι

αναγκασμένα να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, ο Γιάννης Λάτσης – έχοντας

αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με τους Άραβες της περιοχής – έχει τη δυνατότητα

να εφοδιάζει τα δικά του πλοία με πετρέλαιο από τη Λιβύη. Τα κέρδη του είναι

τεράστια. Ένα ακόμα βήμα για το κτίσιμο της αυτοκρατορίας Λάτση έχει γίνει.

Το 1968 ιδρύει την εταιρεία Πετρόλα και 3 χρόνια μετά, το 1971, παίρνει άδεια

για τη δημιουργία ενός διυλιστηρίου στην Ελευσίνα, δυναμικότητας ενός

εκατομμυρίου τόνων. Στη συνέχεια, επεκτείνει τις δραστηριότητές του στην αγορά

ενέργειας με την απόκτηση μονάδων διύλισης πετρελαίου αλλά και σε ακίνητα. Οι

καλές του σχέσεις με τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας αποφέρουν

μεγάλες συμφωνίες για την κατασκευή μονάδων διύλισης στη Μεση Ανατολή.

Πετρέλαιο στις αποθήκες

Το 1973 ξεσπάει η πετρελαϊκή κρίση. Οι Άραβες ανεβάζουν την τιμή του

πετρελαίου σε υψηλότατες τιμές. Το δαιμόνιο του Έλληνα επιχειρηματία έχει

λειτουργήσει για μία ακόμη φορά, καθώς οι εξελίξεις τον βρίσκουν με τις

αποθήκες του γεμάτες πετρέλαιο, που είχε αγοράσει το προηγούμενο διάστημα, σε

χαμηλές τιμές. Για μία ακόμη φορά ο Λάτσης μετράει κέρδη.

Η είσοδος στον χρηματοπιστωτικό τομέα στα τέλη της δεκαετίας του 1970 αποτελεί

το επόμενο βήμα του, με την εξαγορά της ελβετικής Deposit Bank από την

οικογένεια Ωνάση. Το 1983 σημαντικό μέρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

του Ομίλου Λάτση μεταφέρεται στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, όπου

κατασκευάζει εκεί μία πλωτή πολιτεία. Το 1989 δημιουργεί την Private Bank and

Trust Company, και έναν χρόνο αργότερα την Euroinvestment Bank.

ΚΑΤΑΚΟΛΟ

«Δεν ξεχνούσε τον τόπο του»

Συγκίνηση προκάλεσε στην Ηλεία ο θάνατος του Γιάννη Λάτση, ιδιαίτερα δε

στο Κατάκολο, που ήταν η γενέτειρά του.

Ο δήμαρχος Πύργου Γ. Λιατσής χαρακτήρισε τον εκλιπόντα «μεγάλο ευεργέτη της

περιοχής». Πριν από λίγες μόλις μέρες, το πατρικό σπίτι του Λάτση παραχωρήθηκε

στον Δήμο Πύργου, για να στεγαστεί το Πολιτιστικό Κέντρο της περιοχής.

Ο Γιάννης Λάτσης τελευταία φορά είχε επισκεφθεί το Κατάκολο το 1978 και είχε

παραμείνει για λίγες μέρες. Όμως, τα τελευταία είκοσι χρόνια συχνά

χρηματοδοτούσε άπορες οικογένειες της περιοχής. Ο 85χρονος Σπύρος Τριβιζάς,

που τον θυμόταν ως παιδί, δήλωσε: «Ο Λάτσης ξεκίνησε με δυο καΐκια –

μηχανότρατες στο λιμάνι του Κατάκολου, αλλά είχε τη θάλασσα και την περιπέτεια

μέσα του από παιδί». Ένας άλλος κάτοικος του Κατάκολου, ο 65χρονος Νικόλαος

Κοιλομενάτος λέει: «Δούλεψα τριάντα χρόνια στα καράβια του Λάτση. Αν τύχαινε

να τον συναντήσω, θυμόταν πάντα ότι ερχόμασταν από το Κατάκολο, αφού δεν

ξεχνούσε τον τόπο του».