|
|
Οι πρόσφατες επιτυχημένες δημόσιες εγγραφές μεγάλων δημόσιων επιχειρήσεων, σε
μια περίοδο που η Σοφοκλέους άρχισε να ανακάμπτει από τα χαμηλότερα επίπεδα
της τελευταίας πενταετίας, οδήγησε τη διοίκηση του Χρηματιστηρίου στο
συμπέρασμα ότι η αγορά έχει «ανάγκη» από μεγάλες και υγιείς επιχειρήσεις. H
διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε όταν μελέτησαν και παλαιότερα στοιχεία από
εισαγωγές μεγάλων εταιρειών στο Χρηματιστήριο – σε χειρότερες και σε καλύτερες
περιόδους. Πρόκειται για επιχειρήσεις που αφορούσαν τόσο τον ιδιωτικό όσο και
τον δημόσιο τομέα.
Στόχος του προέδρου του Χρηματιστηρίου κ. Παναγιώτη Αλεξάκη είναι η προσέλκυση
μεγάλων και εύρωστων επιχειρήσεων. H επιδίωξη είναι τριπλή:
* Πρώτον, η κίνηση αυτή να αναβαθμίσει την αγορά και να δημιουργήσει
τις προϋποθέσεις για θετική πορεία των τιμών των μετοχών και της ρευστότητας.
* Δεύτερον, να διευκολύνει το πρόγραμμα μετοχοποιήσεων-ιδιωτικοποιήσεων
της κυβέρνησης.
* Τρίτον, η επιτυχία των μετοχοποιήσεων και η είσοδος μεγάλων
επιχειρήσεων να τονώσει την αγορά. Ως παράδειγμα ανέφεραν στελέχη της αγοράς
την πρόσφατη διάθεση νέου πακέτου μετοχών του ΟΠΑΠ και την υπερκάλυψη της
δημόσιας εγγραφής.
Στο στόχαστρο
Στο στόχαστρο της διοίκησης του Χρηματιστηρίου έχουν μπει περίπου 25 μεγάλες
και οικονομικά υγιείς ιδιωτικές επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν
κέρδη μεγαλύτερα από 3 με 5 εκατ. ευρώ, πραγματοποιούν ετήσιο τζίρο μεγαλύτερο
από 30 με 50 εκατ. ευρώ και έχουν ίδια κεφάλαια τουλάχιστον 12 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι το όριο των 12 εκατ. ευρώ είναι το μικρότερο ύψος ιδίων
κεφαλαίων που ισχύει και σήμερα για την εισαγωγή μιας εταιρείας στην Κύρια
Αγορά του Χρηματιστηρίου.
Τα ακριβή κριτήρια επιλογής δεν έχουν καθοριστεί ακόμα. Επίσης, κατά την
επεξεργασία των κριτηρίων έχουν τεθεί και μία σειρά από χρηματοοικονομικούς
δείκτες (ρευστότητα, δανεισμός κ.λπ.) και ποιοτικά κριτήρια που πρέπει να
πληρούν.
H προσέγγιση
Πώς θα γίνει η προσέγγιση των «υποψήφιων» επιχειρήσεων; Όταν καθοριστούν τα
κριτήρια επιλογής, το Χρηματιστήριο θα προχωρήσει στις ακόλουθες βασικές
κινήσεις:
1. Θα ανοίξει κύκλο επαφών με τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις.
2. Θα τις ενημερώσει για τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που θα καρπωθούν
από την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο (άντληση κεφαλαίων, προτίμηση από το
επενδυτικό κοινό, όπως έχει δείξει μέχρι στιγμής η εμπειρία κ.λπ.).
3. Θα «υποσχεθεί» γρήγορη εισαγωγή στο Χρηματιστήριο. H πρόθεση είναι
να γίνουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες εισαγωγής των εταιρειών αυτών, εφόσον
πληρούν τα κριτήρια (π.χ. ενημερωτικό δελτίο, διασπορά, κεφάλαια, φορολογικός
έλεγχος κ.λπ.). Εκτιμάται ότι οι διαδικασίες «εξπρές» για τις εταιρείες αυτές
θα ολοκληρώνονται σε ένα με δύο μήνες από την υποβολή της αίτησης και των
άλλων προβλεπόμενων δικαιολογητικών.
Όχι σε κλαμπ, προς το παρόν
Σε αυτή τη φάση δεν πρόκειται να παρασχεθεί ευνοϊκή τιμολογιακή πολιτική
(φθηνότερο κόστος εισόδου, όπως προμήθειες κ.λπ.) στις εταιρείες αυτές.
Επίσης, το Χρηματιστήριο δεν έχει εξετάσει να θεσμοθετήσει μία ειδική αγορά
«καλών επιχειρήσεων» (κάτι σαν κλαμπ για λίγες), ώστε να ξεχωρίζουν από τις
υπόλοιπες και να αποτελεί ταυτόχρονα κίνητρο να εισαχθούν σε αυτή την αγορά
μεγάλες και καλές επιχειρήσεις. Επίσης σε αυτή τη φάση η διοίκηση του
Χρηματιστηρίου δεν προτίθεται να αναπροσαρμόσει τα όρια στα ποσά ιδίων
κεφαλαίων που απαιτούνται από τις επιχειρήσεις για εισαγωγή στη Σοφοκλέους (12
εκατ. ευρώ για την Κύρια Αγορά, 3 εκατ. ευρώ για την Παράλληλη Αγορά και
600.000 ευρώ για τη NEXA). Σημειώνεται ότι τα όρια αυτά είναι από τα υψηλότερα
που ισχύουν στην Ευρώπη.
Νέες θεσμικές αλλαγές
Ωστόσο, το Χρηματιστήριο εξετάζει την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που
αφορά τις επιτηρήσεις, τις αναστολές και τις διαγραφές εισηγμένων από το
«ταμπλό». H αναθεώρηση του πλαισίου θα γίνει με στόχο την απλοποίησή του. Αυτό
θα γίνει σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς, ενώ θα εξεταστούν τα
αντίστοιχα συστήματα που επικρατούν στην Ευρώπη. H αλλαγή αυτή θεωρείται
αναγκαία, καθώς θα βοηθήσει στην αναγνωρισιμότητα της αγοράς και στη διάκριση
των εισηγμένων επιχειρήσεων.
Σε ό,τι αφορά μία παλαιότερη εισήγηση σχετικά με τον καθορισμό κατώτατου ορίου
τιμής μετοχής, είναι κάτι που εξετάζεται ακόμη. Σύμφωνα με την εισήγηση αυτή,
όταν η τιμή μιας μετοχής πέφτει κάτω από μία τιμή, τότε θα επιβάλλεται στην
εταιρεία είτε να βρει τρόπο να την αυξήσει (π.χ. αύξηση μετοχικού κεφαλαίου,
reverse split κ.λπ.), είτε να πάρει τον δρόμο της εξόδου από το Χρηματιστήριο.
Βέβαια, προβλέπονται και άλλες προϋποθέσεις και εξαιρέσεις (π.χ. δεν ισχύει το
μέτρο σε περιόδους κρίσεων κ.λπ.).
H «ουρά» για εισαγωγή
Σε ό,τι αφορά στο «ξεκαθάρισμα» των αιτήσεων που εκκρεμούν για εισαγωγή, η
άποψη που επικρατεί μέχρι στιγμής είναι ότι ήδη η «ουρά» έχει «αδειάσει» από
μόνη της. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, στην «ουρά» περιλαμβάνονται συνολικά
333 αιτήσεις. Από αυτές, οι 103 βρίσκονται στο στάδιο της εξέτασης του
φακέλου.
Πίσω από αυτούς τους μεγάλους αριθμούς κρύβεται μικρό ενδιαφέρον από τις
συγκεκριμένες επιχειρήσεις να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο. Συγκεκριμένα, μόνο
έξι επιχειρήσεις ενδιαφέρονται να εισαχθούν από αυτές που βρίσκονται στο
στάδιο εξέτασης του φακέλου, ενώ από τις άλλες (πριν από το στάδιο της
εξέτασης του φακέλου) ενδιαφέρονται τρεις.
Διαφάνεια – έλεγχοι
Μολονότι οι εταιρείες αυτές έχουν προσκομίσει πρόσφατα στοιχεία (εκδηλώνοντας
το ενδιαφέρον τους), καθώς η «ουρά» περιλαμβάνει αιτήσεις που εκκρεμούν από το
1999, δεν έχουν υποβάλει στοιχεία πρόσφατου φορολογικού ελέγχου.
Διευκρινίζεται ότι μέχρι πρόσφατα οι εταιρείες που επιθυμούσαν να εισαχθούν
στο Χρηματιστήριο θα έπρεπε να είχαν ελεγχθεί φορολογικά μέχρι την τελευταία
χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης. Το μέτρο αυτό έγινε αυστηρότερο και
τώρα απαιτείται φορολογικός έλεγχος μέχρι την τελευταία χρήση πριν από την
εισαγωγή. Στο μεταξύ, τις επόμενες ημέρες συγκροτείται η Επιτροπή Λογιστικής
Τυποποίησης και Ελέγχων που θα έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο των ορκωτών
ελεγκτών των εταιρειών. Προβλέπεται να γίνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι κάθε
χρόνο στο 10% των εισηγμένων. Οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν από τη φετινή χρήση.
Οι στόχοι
Με τις κινήσεις αυτές το Χρηματιστήριο θέλει να προσφέρει περισσότερα και
ποιοτικότερα προϊόντα και να προσελκύσει κεφάλαια (ελληνικά και ξένα). Θεωρεί
ότι η εποχή είναι κατάλληλη για προσέλκυση νέων επενδυτικών κεφαλαίων καθώς
διανύουμε περίοδο ιδιαίτερα χαμηλών επιτοκίων. Επίσης, θέλει να εμπλουτίσει
την αγορά και να ενισχύσει τη ρευστότητα.
Ειδικότερα για τις προσπάθειες προσέλκυσης μεγάλων και υγιών επιχειρήσεων, το
Χρηματιστήριο έχει διαπιστώσει από παλαιότερες περιπτώσεις ότι η εισαγωγή τους
(κρατικών και ιδιωτικών) συνοδευόταν από είσοδο νέων επενδυτών και κεφαλαίων
(ξένων και εγχώριων), από αύξηση της ρευστότητας και από βελτίωση της εικόνας
του ελληνικού Χρηματιστηρίου στις διεθνείς αγορές. Διαπιστώθηκε ότι οι ξένοι
επενδυτές αύξησαν τα τελευταία χρόνια την παρουσία τους στο ελληνικό
Χρηματιστήριο. Το 2001 κατείχαν το 22% της συνολικής κεφαλαιοποίησης και
σήμερα το ποσοστό ξεπερνά το 29%.
Παραδείγματα
Ενδεικτικά αναφέρονται στην εισαγωγή της ΔΕΗ (εισήχθη στις 12 Δεκεμβρίου
2001), του ΟΤΕ (στις 19 Απριλίου 1996), της Vodafone (στις 7 Δεκεμβρίου 1998),
της Cosmote (στις 12 Οκτωβρίου 2000) κ.λπ. Επίσης, αναφέρθηκαν στην πρόσφατη
επιτυχημένη δημόσια εγγραφή για το νέο κομμάτι μετοχοποίησης του ΟΠΑΠ (εισήχθη
στις 25 Απριλίου 2001), η οποία υπερκαλύφθηκε κατά 3,8 φορές (διατέθηκαν από
το Δημόσιο 60.300.00 μετοχές). H κεφαλαιοποίηση των εταιρειών αυτών κυμαίνεται
μεταξύ 3 και 6 δισ. ευρώ, ενώ οι αποδόσεις των μετοχών τους το τελευταίο
εξάμηνο έφτασαν μέχρι το 30%.
Πώς θα γίνει η επιλογή των επιχειρήσεων
Ο εντοπισμός μεγάλων και οικονομικά εύρωστων επιχειρήσεων, των οποίων η
εισαγωγή στο Χρηματιστήριο θα αυξήσει την ελκυστικότητα της ελληνικής αγοράς,
απαιτεί μια σειρά κριτηρίων. Τα κριτήρια αυτά είναι ποσοτικά και ποιοτικά,
εξετάζοντας ακόμη και την ελκυστικότητα του κλάδου στον οποίο ανήκει μια
«υποψήφια» εταιρεία.
Τα ποσοτικά κριτήρια αφορούν κυρίως το ύψος ιδίων κεφαλαίων, κύκλου
εργασιών και κερδών, την αύξηση κερδοφορίας τα τελευταία χρόνια, τον δείκτη
δανειακής επιβάρυνσης κ.λπ. Τα ποιοτικά κριτήρια έχουν σχέση με τους όρους της
εταιρικής διακυβέρνησης, όπως είναι η σύνταξη ετήσιων εκθέσεων, η συμμετοχή μη
εκτελεστικών και ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών στα Διοικητικά τους
Συμβούλια και ο κανονισμός εσωτερικής λειτουργίας. Οι «υποψήφιες» εταιρείες θα
πρέπει να έχουν καλό όνομα στην αγορά, σημαντική θέση στον κλάδο και καλές
προοπτικές ανάπτυξης. Τέλος, απαιτούνται κανόνες διαφάνειας, π.χ. στην
απεικόνιση της οικονομικής κατάστασης των εταιρειών στους ισολογισμούς κ.λπ.
Μιλώντας στην «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» η εκτελεστική αντιπρόεδρος του Χρηματιστηρίου κ.
Λητώ Ιωαννίδου δήλωσε ότι «ο ρόλος της Διεύθυνσης Πωλήσεων είναι να εντοπίσει
και να προσεγγίσει τις αξιόλογες εταιρείες αλλά και τους αναδόχους, όποτε
απαιτείται, με σκοπό την ενημέρωση, εκπαίδευση και συμβουλευτική υποστήριξη,
που θα λειτουργήσουν σαν εργαλεία προσέλκυσης». Πώς θα γίνει αυτό; H κ.
Ιωαννίδου απαντά ότι «απαραίτητα εργαλεία είναι η κατάρτιση σχετικού υλικού
(έντυπος οδηγός, αναλυτικές παρουσιάσεις), αλλά και η ανάπτυξη κατάλληλης
επιχειρηματολογίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι, κατά πάσα πιθανότητα, πολλές από
αυτές τις εταιρείες-στόχους τις έχουν ήδη πλησιάσει οι ανάδοχοι, οι οποίοι
έχουν άμεσο όφελος από την εισαγωγή, αλλά δεν έχουν καταφέρει να τις
προσελκύσουν μέχρι στιγμής».
«H Διεύθυνση Πωλήσεων είναι σε θέση να προχωρήσει σε οργανωμένη προσπάθεια
προσέλκυσης αυτών των εταιρειών, δεδομένου ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει
αναπτύξει μόνιμους διαύλους επικοινωνίας με εισηγμένες αλλά και
εταιρείες-στόχους, όπως και με ξένα αναπτυγμένα χρηματιστήρια, από τα οποία
λαμβάνει κάθε πληροφορία για το ποιες είναι οι τάσεις, οι στόχοι και οι εν
γένει εξελίξεις, αλλά και το τι ακριβώς ισχύει στις ξένες αγορές», κατέληξε η
κ. Ιωαννίδου.
