Θρησκευτικός πόλεμος για τον Mελ Γκίμπσον!

Ένας κινηματογραφικός θρησκευτικός πόλεμος έχει ξεσπάσει εδώ και μερικούς

μήνες, που πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να λάβει σοβαρές διαστάσεις. Αιτία της

διαμάχης είναι η νέα ταινία του Μελ Γκίμπσον «Τα Πάθη», η οποία διηγείται τις

12 τελευταίες ώρες του Ιησού και έχει προγραμματιστεί να βγει στους

αμερικανικούς κινηματογράφους το ερχόμενο Πάσχα.

Από τη μία πλευρά βρίσκονται ο σκηνοθέτης – σεναριογράφος και οι υποστηρικτές

του, στους οποίους ανήκουν ένα γκρουπ ομοθρήσκων του αιρετικών Καθολικών και

οι Ευαγγελιστές, καθώς και αρκετοί θεατές στις πρώτες δοκιμαστικές προβολές

του φιλμ σε επιλεγμένο κοινό. Κι από την άλλη, αντιμέτωποι είναι Καθολικοί και

Εβραίοι ιερείς, διανοούμενοι και μελετητές της Βίβλου, καθώς και εβραϊκές

οργανώσεις, που ανησυχούν για την αναζωπύρωση του αντιεβραϊκού μένους των

Χριστιανών περασμένων αιώνων.

Οι αντίπαλοι του Γκίμπσον ισχυρίζονται ότι η ταινία είναι απόλυτα εχθρική προς

τους Εβραίους, τους οποίους κατηγορεί ευθέως για τον θάνατο του Χριστού, και

ότι παρουσιάζει την πορεία του προς τη Σταύρωση όπως τη θέλει ο

Αμερικανο-Αυστραλός σκηνοθέτης.

Ο ίδιος αντικρούει τους ισχυρισμούς, τονίζει ότι οι αντίπαλοί του δεν έχουν

δει την ταινία και απαντά στις κατηγορίες τους, που αυξάνονται σχεδόν

καθημερινά, με την εξής δήλωση: «Ο αντισημιτισμός είναι αντίθετος στις δικές

μου πεποιθήσεις και στο κεντρικό μήνυμα της ταινίας μου. “Τα Πάθη” είναι μία

ταινία με σκοπό να εμπνεύσει και όχι να προσβάλει».

Σύμφωνα με δημοσίευμα των «New York Times», μετά τις πρώτες

διαμαρτυρίες ο Γκίμπσον δείχνει το έργο του σε ιδιωτικές προβολές, όπου

προσκαλεί Ευαγγελιστές ιερείς, συντηρητικούς Καθολικούς, δεξιούς

διανοουμένους, Ρεπουμπλικανούς και κάποιους Ιουδαίους που πιστεύουν ότι ο

Ιησούς είναι ο Μεσσίας. Έχοντας επενδύσει 25 εκατομμύρια δολάρια από την τσέπη

του στα «Πάθη», δεν διστάζει να πει ότι είναι η πλέον αυθεντική και ακριβής

κατά τις Γραφές ταινία για τον θάνατο του Ιησού.

Επτά μήνες πριν από την προγραμματισμένη της έξοδο, τη Μεγάλη Τετάρτη των

Καθολικών, η ταινία δεν έχει βρει ακόμη διανομέα. H αναστάτωση που έχει

προκαλέσει, προειδοποιούν και οι δύο πλευρές, μπορεί να χαλάσει τις

προσπάθειες που καταβάλλονται εδώ και δεκαετίες για βελτίωση των σχέσεων

Χριστιανών και Εβραίων.

Αυτοί που έχουν δει την ταινία την υπερασπίζονται με πάθος. Λένε ότι είναι η

πιο συγκινητική και ευλαβική – αλλά και εξαιρετικά βίαιη – ματιά στον σωματικό

και ψυχικό πόνο του Χριστού, που έχουν δει ποτέ στο σινεμά. Οι αντίπαλοί τους

δεν έχουν δει την ταινία, αφού ο Γκίμπσον αρνείται να τους τη δείξει και

βασίζουν τις κατηγορίες τους σε ένα σενάριο που έπεσε στα χέρια τους πέρυσι.

Και λένε ότι το φιλμ είναι η μοντέρνα εκδοχή αντίστοιχων θεατρικών του

Μεσαίωνα, όπου οι Ιουδαίοι παρουσιάζονταν ως οι δολοφόνοι του Χριστού,

προκαλώντας έντονο αντιεβραϊκό μένος. Αυτό το σενάριο, όμως, απαντούν ο

σκηνοθέτης και οι συνεργάτες του, άλλαξε στη διάρκεια των γυρισμάτων, όπως

συμβαίνει πολύ συχνά στις ταινίες.

Πάντως, αυτοί που πρώτοι αποκήρυξαν το φιλμ δεν ήταν οι Εβραίοι αλλά οι

Καθολικοί. Οι ανησυχίες τους γεννήθηκαν όταν διαπίστωσαν ότι ο Γκίμπσον ανήκει

σε μια καθολική αίρεση που δεν αναγνωρίζει κανέναν Πάπα μετά το 1965, ούτε τις

αποφάσεις που πήρε το Δεύτερο Συμβούλιο του Βατικανού, το οποίο απάλλαξε τους

Εβραίους από την κατηγορία της θεοκτονίας. Ο σκηνοθέτης, μάλιστα, έχει χτίσει

μία εκκλησία στην έπαυλή του στο Λος Άντζελες, όπου περίπου 70 ομόθρησκοί του

παρακολουθούν τη Λειτουργία στα λατινικά, όπως γινόταν πριν από το ’65. Ακόμα

και τα γυρίσματα των «Παθών» στη Ρώμη άρχιζαν κάθε πρωί με λατινική

Λειτουργία, έπειτα από εντολή του θρησκόληπτου Γκίμπσον.

Δάκρυα και… σάρκες

Οι λίγοι τυχεροί που καλούνται να δουν «Τα Πάθη» βγαίνουν από την αίθουσα

με δάκρυα στα μάτια και χρειάζονται λίγη ώρα για να συνέλθουν. Δεν είναι μόνο

οι πολλές σκηνές ωμής βίας, που δείχνουν τη σάρκα του Ιησού να ξεσκίζεται από

το μαστίγιο και τα καρφιά. Μερικοί μάλιστα δεν καταφέρνουν να τη δουν ώς το

τέλος. Ο θαυμασμός τους για την ταινία, όμως, φαίνεται αληθινός.

«Ο Μελ Γκίμπσον είναι ο Μιχαήλ Άγγελος της γενιάς του», δεν δίστασε να

δηλώσει ο ιερέας Τεντ Χάγκαρντ, πρόεδρος της Ένωσης Αμερικανών Ευαγγελιστών, ο

οποίος είδε την προβολή μαζί με δημοσιογράφους, μέλη επιτροπών του Κογκρέσου

και του Λευκού Οίκου για ζητήματα θρησκείας και συντηρητικούς Καθολικούς

ιερείς.

«H ταινία θα περάσει στο πάνθεον του σινεμά», προσθέτει ένας συντηρητικός

Καθολικός ιερέας. «Θα είναι το έργο που πρέπει να δουν οι Χριστιανοί όλων των

εκκλησιών, η καλύτερη ταινία που έχει γίνει ποτέ για τα Πάθη του Χριστού».

«Δίψα για αίμα»

H επιτροπή Καθολικών και Εβραίων πανεπιστημιακών, που μελέτησε το σενάριο της

ταινίας, έστειλε μια πολυσέλιδη αναφορά στον Μελ Γκίμπσον ζητώντας του να

αλλάξει πολλά σημεία για να μην προκαλέσει αντιδράσεις. Του καταλογίζει ότι το

σενάριο δεν είναι απλώς μια συρραφή των τεσσάρων Ευαγγελίων, τα οποία, όμως,

παρουσιάζουν πολύ διαφορετικές μεταξύ τους εκδοχές για τις τελευταίες ώρες του

Ιησού. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι βασίζεται κυρίως στα ημερολόγια μιας

μοναχής του 19ου αιώνα, της Κάθριν Έμεριχ, όπου περιγράφει τα οράματά της για

τον θάνατο του Χριστού. Πολλές λεπτομέρειες της Έμεριχ δεν αναφέρονται πουθενά

στη Βίβλο, ενώ κατηγορεί ανοικτά τους Εβραίους για τη Σταύρωση.

Οι ακαδημαϊκοί αναφέρουν ως παράδειγμα μία σκηνή του έργου, που δείχνει την

κατασκευή του Σταυρού μέσα σε ιουδαϊκό ναό, κάτι που διάβασε ο Γκίμπσον στα

ημερολόγια της μοναχής αλλά δεν υπάρχει στα Ευαγγέλια. Όπως και τις απειλές

του Καϊάφα προς τον Πόντιο Πιλάτο αν δεν συμφωνούσε με την καταδίκη του Ιησού,

παρά το γεγονός ότι ο Ιουδαίος ιερέας δεν ήταν σε θέση να διατάσσει τον Ρωμαίο

κυβερνήτη του.

«Σε ολόκληρο το σενάριο οι Εβραίοι εμφανίζονται διψασμένοι για αίμα.

Ανησυχούμε ότι μπορεί να προκαλέσει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στις

σχέσεις Χριστιανών και Εβραίων», λέει στους «New York Times» η μοναχή Μέρι

Μπόις, μέλος της επιτροπής. «Είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που έχουμε

δει για τον θάνατο του Χριστού εδώ και πολλά πολλά χρόνια», συμπληρώνει ο

Καθολικός ιερέας Τζον Παβλικόφσκι, καθηγητής Κοινωνικής Ηθικής στην Καθολική

Θεολογική Ένωση.