Tα πάνω – κάτω στη φορολογία εισοδήματος, επιχειρήσεων, ακινήτων

Αλλάζουν όλα στη φορολογία. Σημαντικές αλλαγές θα ισχύσουν για τα εισοδήματα

που απέκτησαν οι φορολογούμενοι φέτος και θα δηλωθούν το 2004, ενώ κύμα

σαρωτικών αλλαγών αναμένεται μετά το 2005, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που

περιέχονται στη Χάρτα Σύγκλισης.

H «Οικονομία» παρουσιάζει σήμερα όλες τις αλλαγές που θα ισχύουν για τη

φορολόγηση των φετινών εισοδημάτων, προκειμένου στο διάστημα που απομένει

μέχρι το τέλος του έτους οι φορολογούμενοι να προχωρήσουν στις κατάλληλες

κινήσεις και να μη βρεθούν προ εκπλήξεων την τελευταία στιγμή, όταν θα κληθούν

να συμπληρώσουν και να υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση.

Στις αλλαγές αυτές περιλαμβάνονται:

1. H αύξηση του αφορολόγητου ποσού εισοδήματος.

2. H κατάργηση των τεκμηρίων. Αλλά και

3. μια σειρά αλλαγών στον τρόπο έκπτωσης των δαπανών από το εισόδημα.

Δεύτερο πακέτο

Παράλληλα, παρουσιάζονται τα μέτρα που θα προβλέπει το δεύτερο πακέτο αλλαγών

στη φορολογία. Το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχει ήδη αρχίσει να

καταστρώνει σχέδια για τα μέτρα αυτά, η εφαρμογή των οποίων θα φέρει τα πάνω

κάτω στη φορολογία φυσικών προσώπων, επιχειρήσεων και ακινήτων. Έτσι,

αναμένονται:

1. H τιμαριθμοποίηση του αφορολόγητου ορίου.

2. H μείωση των φορολογικών συντελεστών για όλα τα κλιμάκια

εισοδήματος.

3. H πλήρης κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης.

4. H κατάργηση των αφορολόγητων δαπανών, γεγονός που θα αντισταθμιστεί

εν μέρει το όφελος από τις προηγούμενες αλλάγές.

Απλοποιήσεις

Επίσης, σχεδιάζονται παρεμβάσεις για την απλοποίηση της διαδικασίας

συμπλήρωσης και υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.

Εκτός από τη φορολογία φυσικών προσώπων, σχεδιάζονται αλλαγές και στη

φορολογία των επιχειρήσεων με:

1. τη μείωση του συντελεστή φορολογίας των κερδών,

2. την κατάργηση του εξωλογιστικού προσδιορισμού των εσόδων,

3. τη δημιουργία ειδικού φορολογικού πλαισίου διάρκειας δέκα ετών για

τις νέες επιχειρήσεις που πραγματοποιούν μεγάλες επενδύσεις.

Ανατροπές στη φορολογία των ακινήτων θα φέρει και η κατάργηση του φόρου

μεταβίβασης στις νέες οικοδομές και η αντικατάστασή του με τον Φόρο

Προστιθέμενης Αξίας, η οποία, σημειωτέον, αποτελεί κοινοτική επιταγή και θα

συνοδευτεί με αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων.

Τι αλλάζει φέτος για τα φυσικά πρόσωπα

Σημαντικές αλλαγές θα ισχύσουν από φέτος στη φορολογία εισοδήματος φυσικών

προσώπων. Έτσι, για τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν φέτος οι φορολογούμενοι

και θα δηλώσουν το 2004, ισχύει:

* H αύξηση των ορίων αφορολόγητου εισοδήματος για τους μισθωτούς και τους

συνταξιούχους. Για μισθωτό ή συνταξιούχο χωρίς παιδιά το αφορολόγητο αυξάνεται

από τα 8.400 ευρώ στα 10.000 ευρώ. Για τον φορολογούμενο με ένα παιδί το

αφορολόγητο ορίζεται στα 11.000 ευρώ, για όσους έχουν δύο παιδιά ανεβαίνει στα

12.000 ευρώ, ενώ για όσους έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά το αφορολόγητο όριο

εισοδήματος αυξάνεται στα 20.000 ευρώ.

* Αντίστοιχα, αυξάνονται τα όρια αφορολόγητου εισοδήματος και για τους μη

μισθωτούς ή συνταξιούχους. Για φορολογούμενο χωρίς παιδιά το αφορολόγητο

ορίζεται στα 8.400 ευρώ, για όσους έχουν ένα παιδί αυξάνεται στα 9.400 ευρώ,

για όσους έχουν δύο παιδιά ανεβαίνει στα 10.400 ευρώ, ενώ για οικογένειες με

τρία ή περισσότερα παιδιά το αφορολόγητο όριο εισοδήματος διαμορφώνεται στα

18.400 ευρώ.

* Καταργείται ο φορολογικός συντελεστής του 5% και θεσπίζονται τρεις κλίμακες

φορολογίας, με συντελεστές 15%, 30% και 40%.

* Καταργείται για τους μη μισθωτούς η έκπτωση εισοδήματος για οικογενειακές

δαπάνες 3.000 ευρώ. Θεσπίζεται φοροαπαλλαγή καταναλωτικών δαπανών έως 500 ευρώ

μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. H μέγιστη έκπτωση φόρου για

τις καταναλωτικές δαπάνες των μισθωτών και των συνταξιούχων ορίζεται στα 75

ευρώ.

* Καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα για την αγορά συσκευών

φυσικού αερίου ή ηλιακού θερμοσίφωνα.

* Καταργείται η έκπτωση από το δηλωθέν εισόδημα για τις δωρεές ακινήτων προς

το Δημόσιο ή άλλους φορείς και την αγορά μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων.

* H φοροαπαλλαγή για ενοίκιο πρώτης κατοικίας, ενοίκιο παιδιών που σπουδάζουν

και φροντιστήρια αυξάνεται στα 1.000 ευρώ ανά κατηγορία δαπάνης, ενώ η μέγιστη

έκπτωση φόρου για καθεμία από τις παραπάνω κατηγορίες δαπανών φθάνει στα 150

ευρώ.

* Το όριο των ιατρικών δαπανών που αναγνωρίζει η Εφορία αυξάνεται στα 40.000

ευρώ, ενώ η μέγιστη έκπτωση φόρου από αυτές τις δαπάνες υπολογίζεται με

συντελεστή 15% και μπορεί να φθάσει τα 6.000 ευρώ.

* H δαπάνη που αναγνωρίζει η Εφορία για ασφάλιστρα ζωής φθάνει τα 1.000 ευρώ

και εκπίπτει στο σύνολό της από το φορολογητέο εισόδημα.

* Οι τόκοι για τα στεγαστικά δάνεια απόκτησης πρώτης κατοικίας που χορηγήθηκαν

από την 1-1-2003 αναγνωρίζονται ως δαπάνη για το τμήμα του δανείου έως 200.000

ευρώ. Ωστόσο, η έκπτωση φόρου υπολογίζεται με συντελεστή 15%. Πάντως, για

όσους έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο απόκτησης πρώτης κατοικίας έως τις

31-12-2002 ισχύει η έκπτωση από το εισόδημα του συνόλου των τόκων χωρίς όριο

έκπτωσης φόρου.

* Το κοινωνικό πακέτο περιείχε και μια έκπληξη, όσον αφορά τα τεκμήρια των

αυτοκινήτων. Ενώ με τη φορολογική μεταρρύθμιση είχε καταργηθεί πλήρως το

τεκμήριο κατοχής αυτοκινήτου έως 2.000 κυβικών εκατοστών, με το κοινωνικό

πακέτο που ανακοινώθηκε την προηγούμενη Τρίτη καταργήθηκε πλήρως το τεκμήριο

εισοδήματος για τα αυτοκίνητα. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα αυτοκίνητα η

αξία των οποίων ξεπερνά τα 50.000 ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένας

φορολογούμενος μπορεί να διαθέτει όσα αυτοκίνητα επιθυμεί χωρίς να προκύπτει

γι’ αυτόν τεκμαρτό εισόδημα. Ωστόσο, αν ένα ή περισσότερα από αυτά τα

αυτοκίνητα είναι αξίας άνω των 50.000 ευρώ, τότε θα προκύψει για τον

φορολογούμενο τεκμαρτό εισόδημα μόνο γι’ αυτά τα αυτοκίνητα. Σημειώνεται ότι

δεν καταργείται το τεκμήριο απόκτησης αυτοκινήτων. Ο φορολογούμενος πρέπει να

δικαιολογήσει την προέλευση των χρημάτων που δαπάνησε για την αγορά

αυτοκινήτων.

* Καταργούνται τα τεκμήρια διαβίωσης για δίτροχα ή τρίτροχα οχήματα και

ανεμόπτερα, για δαπάνες οικιακού και βοηθητικού προσωπικού, σκάφη αναψυχής

χωρίς προσωπικό και μήκος έως 10 μέτρα, καθώς και για τις δευτερεύουσες

κατοικίες, το εμβαδόν των οποίων δεν ξεπερνά τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

* Διπλασιάζεται το τεκμήριο εισοδήματος για σκάφη αναψυχής με προσωπικό ή

μήκους άνω των δέκα μέτρων, για αεροσκάφη, για ελικόπτερα και για πισίνες.

* Καταργείται ο φόρος ιδιοκατοίκησης και αντικαθίσταται με τεκμήριο

εισοδήματος για την κατοχή κύριας κατοικίας με εμβαδόν μεγαλύτερο των 200

τετραγωνικών.

MAGNA XAPTA ME ΑΓΚΑΘΙΑ

Οι έξι φοροαλλαγές που έρχονται

Το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών σχεδιάζει τις κινήσεις που θα

περιλαμβάνει το τελευταίο πακέτο της φορολογικής μεταρρύθμισης, οι γενικές

κατευθύνσεις της οποίας περιλαμβάνονται στην Χάρτα Σύγκλισης που παρουσιάστηκε

την περασμένη Τετάρτη. Οι αλλαγές που έρχονται είναι:

1. H τιμαριθμοποίηση του αφορολόγητου ορίου. H συγκεκριμένη αλλαγή θα

ισχύσει για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν από το 2004 και θα

πραγματοποιείται κάθε χρόνο. Το αφορολόγητο όριο που για φέτος φτάνει ακόμη

και τα 20.000 ευρώ για μισθωτό με τρία παιδιά, θα αυξάνεται κάθε χρόνο με

ποσοστό ίσο με τον αναμενόμενο πληθωρισμό.

2. H μείωση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος. Στόχος του

υπουργείου είναι η μείωση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή από το 40% που

είναι σήμερα να φτάσει στο 35%. Ανάλογη μείωση θα πραγματοποιηθεί και στους

συντελεστές που αφορούν στα κατώτερα κλιμάκια εισοδήματος. H μείωση στους

φορολογικούς συντελεστές, σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς του υπουργείου,

είναι να γίνει εφάπαξ. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η μείωση των φορολογικών

συντελεστών να πραγματοποιηθεί σταδιακά και να ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια.

3. Το όφελος για τους φορολογούμενους από τις μειώσεις των φορολογικών

συντελεστών και την τιμαριθμοποίηση και πιθανές αυξήσεις του αφορολόγητου

ορίου, σχεδιάζεται να αντισταθμιστεί εν μέρει από την κατάργηση όλων των

αφορολόγητων δαπανών και εκπτώσεων φόρου. ‘Ετσι, αναμένεται, μεταξύ άλλων, να

καταργηθούν οι εκπτώσεις από το εισόδημα για ιατρικές δαπάνες, τόκους

στεγαστικών δανείων απόκτησης πρώτης κατοικίας, ενοικίου και οικογενειακών

δαπανών. Σημειώνεται ότι η πρόθεση του υπουργείου είναι απλούστευση της

φορολογίας εισοδήματος και η μείωση του φόρου να πραγματοποιείται μόνο μέσω

της κλίμακας αφορολόγητου ορίου ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών που διαθέτει

κάθε φορολογούμενος.

4. H κατάργηση όλων των τεκμηρίων διαβίωσης των φορολογουμένων.

Σημειώνεται ότι ουσιαστικά έχει καταργηθεί το τεκμήριο για την κατοχή

αυτοκινήτου και αναμένεται να καταργηθούν τα τεκμήρια ιδιοκατοίκησης, κατοχής

πισίνας, μεγάλων σκαφών αναψυχής και αεροσκαφών.

5. H απλούστευση της φορολογικής δήλωσης. Με την κατάργηση των

αφορολόγητων δαπανών και των τεκμηρίων, το έντυπο της φορολογικής δήλωσης

σχεδιάζεται να συρρικνωθεί από τις τέσσερις σελίδες στις δυο, ενώ επακόλουθο

των απλοποιήσεων θα είναι η κατάργηση και πλήθους δικαιολογητικών που είναι

σήμερα υποχρεωμένοι να συλλέγουν και να καταθέτουν με τη δήλωσή τους οι

φορολογούμενοι.

6. H πλήρης εξυπηρέτηση των φορολογουμένων χωρίς να υπάρχει η ανάγκη

επίσκεψης στην Εφορία. H εξυπηρέτηση θα γίνεται μέσω του Ίντερνετ, του

τηλεφώνου, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών.

TI ΑΛΛΑΖΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Ελαφρύτερο το φορολογικό βάρος εταιρειών

Από φέτος καταργείται ο εξωλογιστικός προσδιορισμός των καθαρών κερδών των

επιχειρήσεων και των αμοιβών των ελεύθερων επαγγελματιών. Ωστόσο, σχεδιάζονται

αλλαγές που θα επηρεάσουν άμεσα το φορολογικό βάρος των επιχειρήσεων.

Ειδικότερα:

1. Ο συντελεστής φορολόγησης των κερδών των επιχειρήσεων θα μειωθεί από

το 35% που είναι σήμερα στο 30%. H μείωση αυτή σχεδιάζεται να αρχίσει από το

2005 και να γίνει σταδιακά με ποσοστό 1% έως 2% ετησίως.

2. H δημιουργία ειδικού φορολογικού πλαισίου διάρκειας δέκα ετών για

τις νέες επιχειρήσεις που πραγματοποιούν μεγάλες επενδύσεις. Το μέτρο

περιλαμβάνεται στον νέο αναπτυξιακό νόμο και θα δώσει τη δυνατότητα σε νέες

επιχειρήσεις να υπογράφουν «σύμβαση φορολόγησης» με το Ελληνικό Δημόσιο. Οι

επιχειρήσεις αυτές θα πληρώνουν ετήσιο κατ’ αποκοπήν φόρο στο Δημόσιο με βάση

το μέγεθος του ενεργητικού τους και θα αποκτούν ασυλία έναντι των φορολογικών

ελέγχων.

3. H κατάργηση της διπλής φορολόγησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Σήμερα φορολογούνται ως εισόδημα τα κέρδη που αποκομίζει ο ιδιοκτήτης της

επιχείρησης με βάση τη φορολογία φυσικών προσώπων, αλλά και ίδια η επιχείρηση

με βάση τη φορολογία νομικών προσώπων για τα κέρδη που πραγματοποιεί. Στόχος

του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών είναι τα κέρδη των επιχειρήσεων να

φορολογούνται μόνο μία φορά.

ΦΟΡΟΙ ΥΠΕΡ ΤΡΙΤΩΝ – ΤΟΠΙΚΟΙ ΦΟΡΟΙ

Κατάργηση έμμεσων, ειδικών και 25 δημοτικών φόρων

Το επόμενο πακέτο φορολογικής μεταρρύθμισης θα περιλαμβάνει και μια σειρά

αλλαγών στους έμμεσους φόρους, καθώς και στους φόρους που επιβάλλουν οι

Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι αλλαγές που προωθούνται είναι:

1. H κατάργηση όλων των έμμεσων φόρων και ειδικών φόρων κατανάλωσης,

πλην αυτών που επιβάλλονται στα καύσιμα, στα αυτοκίνητα, τα τσιγάρα και τα

οινοπνευματώδη ποτά. Παράλληλα, θα διατηρηθούν και οι φόροι κληρονομιών και

μεταβίβασης για τα παλιά ακίνητα.

2. H κατάργηση των περίπου 25 φόρων, των οποίων τα έσοδα καταλήγουν στα

ταμεία των δήμων και των κοινοτήτων, και η αντικατάστασή τους από δύο τοπικούς

φόρους που θα επιβάλλονται στα ακίνητα (φόρος κατοχής ακινήτου) και στις

επιχειρήσεις (φόρος επιτηδεύματος). Όπως τονίζεται από αρμόδια στελέχη του

υπουργείου Οικονομικών, η κατάργηση των τοπικών φόρων και η αντικατάστασή τους

με δύο φόρους δεν θα επηρεάσει ούτε προς τα πάνω αλλά ούτε και προς τα κάτω τα

έσοδα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σημειώνεται ότι η διαδικασία για

την αναμόρφωση του συστήματος των τοπικών φόρων έχει ήδη ξεκινήσει με επαφές

του υπουργείου Οικονομικών με την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων. H

απλοποίηση του συστήματος των τοπικών φόρων αναμένεται εντός του 2004.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Από τον φόρο μεταβίβασης στον ΦΠΑ 18%

H κατάργηση του φόρου μεταβίβασης και η επιβολή Φόρου Προστιθέμενης Αξίας στις

νέες οικοδομές σχεδιάζεται να γίνει την επόμενη τετραετία. H επιβολή της

θεωρείται δεδομένη, καθώς αποτελεί και επιταγή της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης για την

εναρμόνιση της φορολογίας ακινήτων στην Ελλάδα με την αντίστοιχη των υπόλοιπων

ευρωπαϊκών χωρών. Ο χρόνος της αλλαγής αυτής εξαρτάται από μια σειρά

παραγόντων, όπως η πορεία των τιμών των ακινήτων αλλά και η αναπροσαρμογή των

αντικειμενικών αξιών.

Ειδικότερα, οι σχεδιασμοί του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προβλέπουν

την επιβολή του ΦΠΑ με συντελεστή 18% στις νέες οικοδομές και την κατάργηση

του φόρου μεταβίβασης. H αλλαγή αυτή πρέπει να συνοδευτεί από την

αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Σημειώνεται ότι οι

αντικειμενικές αξίες υπολείπονται σήμερα ακόμη και κατά 50% των πραγματικών

τιμών. Στόχος, ωστόσο, είναι να καταργηθεί ο διοικητικός προσδιορισμός των

αντικειμενικών τιμών και να αντικατασταθεί από μία αξιόπιστη τράπεζα

δεδομένων, η οποία θα περιλαμβάνει τις πραγματικές τιμές των ακινήτων. Οι

σχετικές διαδικασίες έχουν αρχίσει και τα επόμενα χρόνια αναμένεται να

λειτουργήσει η τράπεζα δεδομένων, η οποία θα βασίζεται σε στοιχεία της αγοράς,

των υποθηκοφυλακείων και του Κτηματολογίου. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα

υφίσταται ανάγκη αναπροσαρμογής των αντικειμενικών τιμών, αφού θα συμβαδίζουν

με τις πραγματικές.

H δεύτερη προϋπόθεση για την επιβολή του ΦΠΑ στις οικοδομές είναι ο

εξορθολογισμός των τιμών και της ζήτησης ακινήτων. Όπως εκτιμούν στο υπουργείο

Οικονομικών, πιθανή επιβολή του ΦΠΑ, τώρα που οι τιμές των ακινήτων είναι

υψηλές, θα είχε ως αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των τιμών. Με άλλα

λόγια, ο ΦΠΑ θα λειτουργούσε ως ευκαιρία για αύξηση των τιμών των νέων ακινήτων.