Aστερίξ κατά παγκοσμιοποίησης

Ο Αστερίξ ξαναχτυπά! Και ο δαιμόνιος μικρόσωμος Γαλάτης ανθίσταται στην

παγκοσμιοποίηση, υπεραμύνεται παραδόσεων και αξιών και γίνεται εκφραστής (μέσω

των Εκδόσεων Μαμούθ Comix) της προσπάθειας να μεταδοθούν στους νεώτερους –

κόντρα στα σημεία των καιρών – διάλεκτοι και ντοπιολαλιές της ελληνικής

γλώσσας, μυώντας τους χαριτωμένα στη γοητεία τους. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από

τις εκδόσεις των περιπετειών του Αστερίξ και των συγχωριανών του στα αρχαία

ελληνικά («Ο Αστερίκιος εν Ολυμπία», «Αστερίκιος μεταξύ ρόδου και ξίφους»,

«Αστερίκιος και Κλεοπάτρα»), από τον καθηγητή Φάνη I. Κακριδή κυκλοφορεί και η

ιστορία «Αστερικάκης, Σπαθί και Τραντάφυλλο» ή «Αστερίκον, Σπαθία και

Τραντάφυλλα» που μετέγραψαν στα κρητικά και στα ποντιακά οι καθηγητές Μιχάλης

Πατεράκης και Γιώργος Σαββαντίδης, αντιστοίχως.

Με ποιο κριτήριο γίνεται ο Αστερίξ υπέρμαχος των ελληνικών διαλέκτων;

Την απάντηση έδωσε ο καθηγητής Φάνης I. Κακριδής: «Ο Σούπερμαν, ο Σπάιντερμαν,

ο Απίθανος Χαλκ, είναι όλοι γνήσια τέκνα των ΗΠΑ και της παγκοσμιοποίησης.

Επιλέξαμε τον Αστερίξ, διότι είναι ο μόνος Ευρωπαίος ήρωας κόμικς, ώς το

κόκαλο, με ελληνικές ρίζες, όπως ελληνικές ρίζες έχουν και τα ονόματα των

άλλων συντρόφων του. Επιλέξαμε τον Αστερίξ και για έναν ακόμη λόγο. Όταν οι

ήρωες των αμερικανικών κόμικς, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των “ΝΕΩΝ” και

των “New York Times”, βρίζουν και κάνουν σεξ απροκάλυπτα, ο Αστερίξ διατηρεί

τη φραστική του ευπρέπεια και την γλωσσική του αθωότητα.

Επίσης, ντοπιολαλιές και τοπικές διάλεκτοι κινδυνεύουν να χαθούν, αφού στα

σπίτια, τα σχολεία, την τηλεόραση κυριαρχεί η πανελλήνια κοινή δημοτική

γλώσσα».

H μετάφραση είναι επίπονη προσπάθεια, πρόσθεσε ο καθηγητής μιλώντας στα «NEA».

«Διότι πρέπει να αποδοθούν καθημερινές κουβέντες στα αρχαία ελληνικά, πράγμα

δύσκολο. Μια τέτοια μετάφραση και χωρίς ο μεταφραστής να ασχολείται και με

κάτι άλλο, απαιτεί τουλάχιστον έναν μήνα. Χρειάζεται όμως και χιούμορ

διαφορετικά το κείμενο θα βγει “ξερό”. Άλλωστε κάθε δεύτερη ατάκα, στον

Αστερίξ, είναι χιουμοριστική».

Κιβωτό της ελληνικής γλώσσας χαρακτήρισε την ποντιακή διάλεκτο ο

καθηγητής Γιώργος Σαββαντίδης, διότι «διαφύλαξε αρχαίες ελληνικές λέξεις που

πλέον στη δημοτική δεν υπάρχουν, καθώς μάλιστα εκείνη αναγκάστηκε να δανειστεί

λέξεις από άλλες γλώσσες». Πρότεινε μάλιστα να διδάσκεται η ποντιακή διάλεκτος

στη Μακεδονία, αφού σε πολλές περιοχές της υπάρχουν Πόντιοι που τη μιλούν.

Ο καθηγητής Μανώλης Πατεράκης μίλησε για «κείμενο χιουμοριστικό και

πνευματώδες, που δένει αρμονικά με τις εικόνες». Και με αφορμή την ιδέα να

γνωρίσει στην κόρη του, όταν εκείνη πήγαινε στην A’ Λυκείου, τα αρχαία

ελληνικά μέσα από τις περιπέτειες του Αστερίξ, πρότεινε στον υπουργό Παιδείας

και Θρησκευμάτων Πέτρο Ευθυμίου να «γίνει υποδειγματική διδασκαλία των αρχαίων

ελληνικών στα σχολεία μέσω του Αστερίξ». Με την ιδέα συμφώνησε ο υπουργός και

κάλεσε τον καθηγητή να αξιοποιήσει την ιντερνετική εκπαιδευτική πύλη του

υπουργείου Παιδείας για να επικοινωνήσει στα περίπου χίλια σχολεία της χώρας

που είναι διαδικτυωμένα την ιδέα του.

«Έτσι διδάσκονται τα Αρχαία σε σχολεία του εξωτερικού»

H μετάφραση ιστοριών του Αστερίξ, από τις Εκδόσεις Μαμούθ Comix, κατ’ αρχήν

στην αρχαιοελληνική, άρχισε πριν από 11 χρόνια με τον «Αστερίξ στην Ολυμπία»,

από τον Φάνη I. Κακριδή, που κυκλοφόρησε ως «Ο Αστερίκιος εν Ολυμπία» (36.500

αντίτυπα έως σήμερα). Έχει ζήτηση και στο εξωτερικό, λόγω του θέματος,

ενημέρωσε ο Γιώργος Τσίτσοβιτς των Μαμούθ Comix, αλλά και γιατί «διδάσκονται

και με αυτό τα Αρχαία Ελληνικά σε σχολεία του εξωτερικού», είπε ο κ. Κακριδής

στα «NEA». Τα «Ρόδον και ξίφος» (στη δοκιμαστική έκδοση του 1993) και «Ο

Αστερίξ και η Κλεοπάτρα» (1998) στα αρχαία ελληνικά αμφότερα, πούλησαν 13.000

και 8.000 αντίτυπα, αντιστοίχως. Μετά τα κρητικά και τα ποντιακά, στα σχέδια

είναι η έκδοση του «Αστερίξ στην Ολυμπία» στην τρίτη μεγάλη ζωντανή διάλεκτο,

την κυπριακή.