Aποθέωση ανοησίας

Ένας αιφνίδιος θάνατος έφερε στο προσκήνιο τη βιομηχανία των γκουρού της

ψυχής, που ανθεί και στη χώρα μας. Αποκάλυψε ότι το εμπόριο της αφέλειας και

της άγνοιας με τις τηλεοπτικές του διαστάσεις δεν είναι διόλου ανώδυνο.

Γιατί ο εν λόγω «γκουρού» και οι διδασκαλίες του για τη δύναμη του «ανθρώπινου

εαυτού» είχε φιλοξενηθεί από την τηλεοπτική εκπομπή «Μπορώ», η οποία πρεσβεύει

τις ίδιες ακριβώς αρχές, ότι δηλαδή η ευτυχία είναι συνταγή, η αυτογνωσία

είναι τεχνική, ότι η επίπονη ωριμότητα που απαιτεί να βγούμε από τα όρια του

μικρούλη «αυτοκράτορα» εαυτού δεν μπορεί ποτέ να είναι υπόθεση αυτής της

νεο-θρησκείας των ψυχολόγων, κανονικών ή τσαρλατάνων, ότι δεν είναι μαζική

ψυχοθεραπεία, αλλά μια προσωπική διαδρομή συνδυασμού γνώσης και ευαισθησίας,

απαιτεί κριτική σκέψη και ελευθερία.

H υπόθεση αποκάλυψε όλες τις διαστάσεις μιας παρακμής, που δεν έχει

σχέση μόνο με τις προσωπικές αδυναμίες ορισμένων, αλλά στο όνομα της

τηλεθέασης επιβάλλεται σαν πολιτισμός ο πολιτισμός της α-νοησίας. Είδαμε,

λοιπόν, με αφορμή τον θάνατο ενός ανθρώπου, που πήρε μέρος στα «σεμινάρια» του

γκουρού της υποτιθέμενης δύναμης του εαυτού, την παρουσιάστρια κ. Άννα Δρούζα

να εμφανίζεται στον ρόλο του θύματος. Είχε παρακολουθήσει τα σεμινάρια τού εν

λόγω γκουρού, είχε πάρει μέρος στις παράλογες τεχνικές των παραισθήσεων και

οκτώ μηνών έγκυος έθεσε σε κίνδυνο τη δική της ζωή και του παιδιού της.

Δικαίωμά της αν είχε μείνει ώς εκεί. Αλλά την εποχή που μας είπε ότι ο γκουρού

την είχε πλησιάσει για να γνωρίσει, μέσω του συζύγου της μάλιστα, τον

επιχειρηματία – εργοδότη του, η ίδια παρουσίασε τον εν λόγω γκουρού και τους

τσαρλατανισμούς του στο κοινό της.

Ιδεολόγος του ανόητου be yourself η κ. Δρούζα αυτής της αμερικανοτραφείσας

νοοτροπίας που αρνείται την επίπονη και χρονοβόρο διαδικασία της προσωπικής

ολοκλήρωσης στο όνομα μιας ταχύτατης και ανώδυνης σύμβασης με τον μικρόκοσμό

σου, δεν ήταν θύμα, ήταν ο θύτης, εκτός κι αν δεχθούμε ότι είναι θύμα του

εαυτού της. Προβλήθηκε άλλωστε ως άλλοθι της ανοησίας της η μειωμένη της

αντίληψη «λόγω εγκυμοσύνης», όπως δικαιολόγησε η ψυχολόγος-βοηθός της στις εν

λόγω εκπομπές της. Γιατί οι ψυχολόγοι αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα αυτής

της ιδέας περί περιορισμένης ευθύνης του εαυτού που ευαγγελίζεται η

νεο-θρησκεία του «Be yourself» – ταυτίζομαι με τον ελαττωματικό εαυτό μου,

υποτάσσομαι ανενδοίαστα στις επιθυμίες μου, τον αποδέχομαι ως το απόλυτο

μοντέλο, μέσα από τεχνικές ανακούφισής του.

Πόσο «περιορισμένης ευθύνης» μπορεί να είναι όμως μια παρουσιάστρια που

χρησιμοποιεί τη γοητεία της τηλεόρασης για να προβάλλει στο κοινό της αυτού

του είδους τα επικίνδυνα παιχνίδια με τον ανθρώπινο ψυχισμό;

Το κανάλι (Alpha), φυσικά, αξιοποίησε σαν ριάλιτι σόου τη δημόσια

εξομολόγηση της κ. Δρούζα φροντίζοντας να συγκαλύψει πίσω από την εκτυφλωτική

προβολή της «ανθρώπινης αδυναμίας» της το γεγονός της ευθύνης της ίδιας και

του καναλιού. «Γιατί δεν κατήγγειλε την περιπέτειά της η κ. Δρούζα, ώστε έστω

και εκ των υστέρων να γίνει γνωστός ο τσαρλατανισμός»; ήταν η ερώτηση Άννας

Παναγιωταρέα και κατόπιν Νίκου Χατζηνικολάου, που ανέλαβαν την τηλεοπτική

«τακτοποίηση – εκμετάλλευση» του γεγονότος. «Κάθε άνθρωπος μπροστά σε ένα

μεγάλο γεγονός όπως η γέννηση ενός παιδιού μπορεί να ξεχάσει άλλα σημαντικά

που προηγήθηκαν», απάντησε η κ. ψυχολόγος.

Έχουμε τρελαθεί εντελώς; Αν η κ. Δρούζα παραδεχόταν τι είχε συμβεί θα

έπρεπε να απαρνηθεί το ιδεολογικό οικοδόμημα της εκπομπής της. Θα έπρεπε να

πει ότι η πίστη σε βλακώδεις τεχνικές επιτυχίας και προσωπικού σουξέ, που

οδηγεί σε στείρο μαιναδισμό – ακριβώς αυτό κάνουν οι γκουρού με τα «σεμινάρια»

έκστασης – κάθε άλλο παρά την ευτυχία της ελευθερίας επιτυγχάνουν. Αυτό το

«ιδεολογικό» ρεύμα του μικρούλη «εαυτού» που επιβάλλεται τάχα με τεχνικές

αυτοπεποίθησης δεν αφορά παρά τις κοινωνίες της υστερικής κατανάλωσης, της

εύκολης καταξίωσης μέσα από προσωπικά ελαττώματα και ανοησίες που επιβάλλονται

και εξαίρονται ως «πολύ ανθρώπινα».

Ολόκληρη η εκπομπή της κ. Δρούζα είναι στηριγμένη σε αυτή την ιδέα, από το

τρέιλερ, όπου προβάλλει τον δικό της μικρόκοσμο, την οικογενειακή της ευτυχία,

εκθέτοντας προσωπικές στιγμές που ανήκουν σε οικογενειακά άλμπουμ στο όνομα

της παραπλάνησης ενός κοινού, που ποθεί να κάνει το ίδιο, να αναγνωρίσει ως

τέλος του δρόμου τον μικρό του κόσμο. «Εγώ» είμαι η υπέρτατη αξία του εαυτού μου.

H θρησκεία του «εγώ»

Ένα «εγώ» στην πλήρη ατέλειά του. Το είδαμε να ξεδιπλώνεται και να προβάλλεται

αποκαθαρμένο από την ίδια τηλεόραση μέσω της φωτογενούς «εξομολόγησης». Ένας

σύγχρονος παγανισμός που προτείνει να ξεχάσουμε την απαίτηση ενός ελεύθερου

εγώ, που αναμετριέται καθημερινώς με τα ελαττώματά του, για να το μετατρέψουμε

σε είδωλο, που του αφιερώνουμε λατρευτικές τελετές – σαν την πυροβασία που

έκανε η κ. Δρούζα με την προτροπή του γκουρού – υποδουλωμένο στις επιθυμίες

του και φυσικά στον γκουρού του.