EYΓENIΟΣ ΣΠAΘAPHΣ – TAΣΟΣ KΩNΣTAΣ Ο παλιός, ο νέος και ο… Kαραγκιόζης

Τους χωρίζουν πολλά χρόνια. Ωστόσο τους ενώνει η αγάπη, το μεράκι για το

θέατρο σκιών. Ο Ευγένιος Σπαθάρης και ο Τάσος Κώνστας συμπράττουν για μία

σειρά παραστάσεων θεάτρου σκιών με τις «Ιστορίες του Καραγκιόζη και της παρέας

του» στην αίθουσα Λόγου και Τέχνης της Στοάς του Βιβλίου από τη δεύτερη ημέρα

των Χριστουγέννων και έως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, ούτε απλό όσο ακούγεται. «Συνήθως στις

παραστάσεις του Καραγκιόζη, όταν υπάρχουν πολλές φιγούρες ο καραγκιοζοπαίκτης

έχει έναν βοηθό γιατί είναι φύσει αδύνατον σε μια σκηνή με πάνω από δύο ήρωες

να τους κινεί όλους», εξηγεί ο Ευγένιος Σπαθάρης.

Όλα όμως τα λόγια, παραλλάζοντας τη φωνή, τα λέει εκείνος, ενώ ο βοηθός

χειρίζεται τις «σούστες» (τα χειριστήρια των χάρτινων φιγούρων). «Αυτό που θα

κάνουμε με τον Τάσο γίνεται για πρώτη φορά. Και η δυσκολία δεν έγκειται εκεί.

Το θέατρο σκιών, καλό μου παιδί, βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό. Ναι μεν είναι

ένα θέατρο, ένα μεγάλο θέατρο, όμως εδώ δεν έχεις ηθοποιούς. Βρίσκεσαι πίσω

από το πανί και δεν έχεις επαφή με το κοινό. Παίζεις με το αυτί. Περιμένεις ν’

ακούσεις τις αντιδράσεις από την πλατεία και αναλόγως ρυθμίζεις την παράσταση.

Τούτη η εμπειρία αποκτάται με την πάροδο του χρόνου. Τώρα όμως που θα παίζω με

τον Τάσο πρέπει να υπάρχει συντονισμός. H επιτυχία των παραστάσεων αυτών

βασίζεται στην ετοιμολογία αμφοτέρων και στην άμεση αντίδραση από τα μηνύματα

που θα εισπράττουμε από το κοινό μας».

H πρόταση στον αγαπημένο καραγκιοζοπαίκτη έγινε – όπως και τα προηγούμενα δύο

χρόνια – εκ μέρους της Εθνικής Τράπεζας, της Εθνοκάρτας και της Εθνικής

Ασφαλιστικής. Εκείνος, όπως είπε στα «NEA», δέχθηκε αμέσως και πρότεινε να

μοιραστεί όχι μόνο τον μπερντέ (το πανί πίσω από το οποίο κινεί τις φιγούρες)

αλλά και τους διαλόγους με έναν άξιο, κατά τα λεγόμενά του, συνεχιστή αυτής

της τέχνης.

Τι ιστορίες θα λέτε;

«Κλασικά έργα, όπως “Ο Καραγκιόζης γιατρός”, “Ο Καραγκιόζης ράφτης”, “Ο

Καραγκιόζης γραμματικός”, μέσα από τα οποία θα περνάμε εορταστικά μηνύματα και

αναλόγως του κοινού μας θα προσαρμόσουμε την παράσταση. Διότι άλλους διαλόγους

χρησιμοποιείς σε μια παράσταση για παιδιά και άλλους όταν πρόκειται για

μεγάλους. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να έχουμε σατιρικούς διαλόγους».

Μιλάει για τον συνεργάτη του με χαρά, διότι διέκρινε σ’ εκείνον στοιχεία που

και ο ίδιος είχε και έχει για τον Καραγκιόζη. «Είναι ένα παιδί που έχει την

ίδια φλόγα με τη δική μου για το θέατρο σκιών. Κακά τα ψέματα, αν δεν υπάρχει

αγάπη, μεράκι, δεν κάνεις θυσίες, δεν μπορεί να προκόψει τίποτα», λέει ο

άνθρωπος που επί 62 χρόνια, αδιάκοπα, είναι πίσω από τον μπερντέ. Χαίρεται να

βλέπει νέους ανθρώπους να ασχολούνται με το θέατρο σκιών. Δεν το κρατάει για

τον εαυτό του. «Με ενδιαφέρει να μην υπάρχει ζηλοτυπία, εγωισμός, αλλά να

επικρατεί σύμπνοια ανάμεσα στους καραγκιοζοπαίκτες για να προχωράει το πράγμα,

να εξελίσσεται», λέει.

Το πάθος του 32 χρόνων Τάσου Κώνστα για τον Καραγκιόζη τράβηξε την προσοχή τού

Ευγένιου Σπαθάρη. Τον είχε παρακολουθήσει (όπως πολλούς άλλους συνεχιστές της

τέχνης του θεάτρου σκιών) και τον ξεχώρισε για το ήθος του, για την προσήλωσή

του σ’ αυτό που κάνει και για τα κείμενά του «που δεν είχαν βωμολοχίες» πριν

από τρία χρόνια, στο 1ο Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών κι όταν εκείνος αρρώστησε το

περασμένο καλοκαίρι τού εμπιστεύτηκε μια σειρά παραστάσεων.

Τι εφόδια πρέπει να έχει κάποιος για να γίνει καραγκιοζοπαίκτης;

«Να σχεδιάζει, να γράφει, να είναι ετοιμόλογος, να είναι προσεκτικός και να

αγαπάει αυτό που κάνει».

H σύμπραξη με τον Ευγένιο Σπαθάρη ήταν κάτι που «ακόμα και στα πιο τρελά

όνειρά μου δεν είχε συμβεί», λέει στα «NEA» ο Τάσος Κώνστας. Ασχολείται με το

θέατρο σκιών από τα εφηβικά του χρόνια. Ο ίδιος σχεδίαζε τις φιγούρες κι

έγραφε τις υποθέσεις των ιστοριών – «γιατί στο θέατρο σκιών έχεις κατά νου την

υπόθεση μόνο, τα λόγια τα βρίσκεις στην πορεία, στη διάρκεια της παράστασης

και όπου σε κατευθύνει το κοινό». Συζητάμε και είναι σαν να ακούω τον Ευγένιο

Σπαθάρη. «Δεν διδάσκεται, παρά μόνο αν παρακολουθήσεις από κοντά τους παλιούς

μάστορες και δασκάλους. Πάντα απευθυνόμουν στον κύριο Σπαθάρη για να

παρακολουθεί τα βήματά μου. H επίβλεψη αργότερα έγινε πιο στενή και τώρα η

συνεργασία αυτή είναι μέγιστη τιμή για μένα».

Καρβελοδρομία όπως σκυταλοδρομία

Ο Ευγένιος Σπαθάρης με τον Τάσο Κώνστα θα δίνουν διπλές παραστάσεις με τις

«Ιστορίες του Καραγκιόζη και της παρέας του» (με ελεύθερη είσοδο). Τα έργα, αν

και γραμμένα από καιρό, είναι διαχρονικά διότι ο Ευγένιος Σπαθάρης με

επίκαιρες ατάκες τα κάνει σύγχρονα. Ανάμεσα στις ιστορίες θα είναι και η

«Καραγκιοζιάδα» στην οποία η Πολιτεία, σύμφωνα με την υπόθεση, καλεί τον

Καραγκιόζη να συμμετάσχει στην Ολυμπιάδα της Αθήνας. Μαζεύει την παρέα και

αναλαμβάνει χρέη προπονητή σε μια σειρά αθλημάτων όπως εκείνος τα

αντιλαμβάνεται. Έτσι, όσοι βρεθούν στην αίθουσα λόγου και τέχνης της Στοάς του

Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5) θα δουν τα Κολλητήρια να τρέχουν στο αγώνισμα της…

καρβελοδρομίας (κατά το πρότυπο της σκυταλοδρομίας), ενώ στον μπερντέ,

απέναντι από την παράγκα του Καραγκιόζη, κάτω από την οποία περνάει το Μετρό

και δεν τον αφήνει να κοιμηθεί, δεν θα είναι το σαράι αλλά το μέγαρο του

«Αθήνα 2004».

INFO

«Ιστορίες του Καραγκιόζη και της παρέας του» στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου

5), 26-31/12/2003 καθημερινά 17.00-18.00, 18.00-19.00, παράλληλα με τα

«Τραγούδια του Καραγκιόζη» από κομπανίες Μουσικών Λυκείων της Αθήνας. Είσοδος ελεύθερη.