Ένα πρόσωπο, 80 «ματιές»

Μια έκθεση – ύμνο στον άνθρωπο και τις άπειρες δυνατότητες της τέχνης να

αποδίδει την ιδέα και τη μορφή του ετοιμάζει με εντατικούς ρυθμούς το Μουσείο

Μπενάκη, για να σηματοδοτήσει δύο γεγονότα: αφενός τη συμπλήρωση 50 χρόνων από

τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, του ιδρυτή του, του ευπατρίδη και συλλέκτη και

αφετέρου για να δείξει τη διάθεσή του να ενεργοποιήσει τη σύγχρονη δημιουργία.

Ασπρομάλληδες ακαδημαϊκοί όπως ο Παναγιώτης Τέτσης, καθηγητές όπως οι Νίκος

Κεσσανλής, Δημήτρης Μυταράς, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Βλάσης Κανιάρης, Δημοσθένης

Κοκκινίδης, Χρόνης Μπότσογλου, χθεσινοί απόφοιτοι της Σχολής Καλών Τεχνών,

όπως οι Κώστας Βελώνης και Γιάννης Βαρελάς και όλη η γκάμα των καλλιτεχνών,

από τον Αλέκο Φασιανό έως τον Νίκο Τρανό, από τον Άγγελο Σκούρτη και τον

Γιώργο Λαζόγκα ώς τον Κώστα Τσόκλη, τους Γιώργο Χατζημιχάλη, Γιάννη Μιγάδη,

Χρήστο Μποκόρο, Μάριο Σπηλιόπουλο, Γιώργο Ξένο, Κωνσταντίνο Κακανιά, Νίκο

Στεφάνου, Εδουάρδο Σακαγιάν, Γιώργο Ρόρρη, ανταποκρίθηκαν στην επιστολή του

Μουσείου Μπενάκη να κάνουν ένα καινούργιο έργο για το ξεκίνημα του νέου

μουσειακού χώρου.

«Θέλαμε να τιμηθεί η επέτειος και να συνδυάσουμε το άνοιγμα του νέου κτιρίου

με μια σύγχρονη καλλιτεχνική εκδήλωση» λέει ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη

κ. Άγγελος Δεληβορριάς. «Δεν θα είναι μια έκθεση πορτρέτων στο τελάρο, αλλά

μια έκθεση για το πώς βλέπουν όλες οι γενιές καλλιτεχνών μια ιδέα: την

ανθρώπινη μορφή». Αυτό το στοιχείο δίνει το στίγμα των αναζητήσεων του

Μουσείου Μπενάκη.

Το πορτρέτο έπειτα από χρόνια στην απόσυρση επέστρεψε στο επίκεντρο του

ενδιαφέροντος της σύγχρονης τέχνης;

«Δεν νομίζω ότι η σημασία της μορφής του ανθρώπου έχει χαθεί από την τέχνη,

ούτε πρόκειται να χαθεί αν της αφαιρέσουμε τις αλλοιώσεις που υπέστη

προχωρώντας στην αναζήτηση περισσότερο του εσωτερικού του περιεχομένου».

Ως πού θα φθάσει αυτό το άνοιγμα του Μουσείου Μπενάκη στις σύγχρονες

τέχνες;

«Αυτό είναι κάτι που δεν το προκαθορίζεις, σε πηγαίνει, αν έχεις τις κεραίες

στραμμένες εκεί όπου αντιλαμβάνεσαι ότι παίζονται τα πράγματα. Είμαι κατά των

κλειστών συστημάτων. Τα οράματα είναι πιο χιμαιρικά αλλά και πιο γοητευτικά.

Σε πρώτη ανάγνωση η έκθεση θα δείχνει την αντοχή των παραδοσιακών τρόπων, το

πινέλο, το χρώμα, το σχέδιο, αλλά και όλους τους άλλους τρόπους, μέχρι

τρισδιάστατα έργα και επεξεργασμένη φωτογραφία και κινούμενη ή βίντεο. Αυτά

μαζί οριοθετούν το στίγμα των εικαστικών εκφράσεων στις αρχές του αιώνα μας».

Ο Αντώνης Μπενάκης είναι η αφορμή για μια επιστροφή στο πρόβλημα της μορφής

του ανθρώπου και στο τι σημαίνει σήμερα πορτρέτο, αναπαράσταση, κάτι που τα

τελευταία χρόνια έρχεται στο επίκεντρο της τέχνης, λέει ο ιστορικός της τέχνης

Θανάσης Μουσόπουλος που ανέλαβε την επιμέλεια της έκθεσης.

«Το πορτρέτο σήμερα είναι ένα θέμα ιδεολογικών προσεγγίσεων. Υπάρχει το

παραδοσιακό πορτρέτο και η υπέρβασή του από τη γενιά του ’60. Το ψυχολογικό

πορτρέτο και ο σύγχρονος προβληματισμός γύρω από την προσωπικότητα».

Ο Αντώνης Μπενάκης για άλλους είναι ένα ιστορικό πρόσωπο, ένας συλλέκτης, ένας

πατριώτης ή ένας άνθρωπος που είχε εμμονές. Τα έργα εγκυμονούν εκπλήξεις.

Ο Τρελλαντώνης

Ο Αντώνης Μπενάκης, 1873-1954, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου ξεκίνησε τη

συλλεκτική του δραστηριότητα με αντικείμενα ισλαμικής τέχνης. Ανήκει στη γενιά

των φωτισμένων μεγάλων ευεργετών, που πολέμησαν για την απελευθέρωση της

Ελλάδας, διέπρεψαν στο εμπόριο και εργάστηκαν συνειδητά συλλέγοντας και

σώζοντας έργα τέχνης και πολιτισμού από το παρελθόν, για να χρησιμεύσουν ως

υποθήκες για το μέλλον. Ο πατέρας του Εμμανουήλ Μπενάκης ήταν υπουργός και

φίλος του Βενιζέλου. Ο ίδιος είναι ο Τρελλαντώνης – από το έργο της αδελφής

του Πηνελόπης Δέλτα – και διέθεσε το αρχοντικό και την περιουσία του για την

στέγαση μουσείου που φέρει τ’ όνομά του.

INFO

Στο νεότευκτο Κέντρο Νεώτερου Πολιτισμού του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138),

τον Μάιο.