«Από την αρχή του γάμου μας θέλαμε να κάνουμε πολλά παιδιά. Όταν κάναμε
όμως τα πρώτα δύο, διαπιστώσαμε πως τα έξοδα ήταν πολλά. Το οικονομικό
πρόβλημα βέβαια έγινε εντονότατο μετά τη γέννηση της μικρής»
|
|
H κ. Αναστασία Μηνδρινού, δασκάλα, είναι μητέρα τριών παιδιών: του 6χρονου
Γιώργου, του 4χρονου Φώτη και της Άννας, μόλις 2 ετών. «H μοναδική βοήθεια που
έχουμε είναι 100 ευρώ από τον ΟΓΑ για τη μικρή, μέχρι να κλείσει τα 6. Βέβαια,
τα χρήματα αυτά δεν φτάνουν ούτε για τις πάνες»!
Οι εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για χαρακτηρισμό ως πολυτέκνων και των
οικογενειών που έχουν τρία παιδιά ενδιαφέρουν την κ. Μηνδρινού και μαζί της
συνολικά περίπου 176.000 οικογένειες.
H κ. Αν. Μηνδρινού πάντως εκφράζει τη δυσπιστία της λέγοντας πως αυτή και ο
σύζυγός της έχουν μάθει να προγραμματίζουν τη ζωή τους βάσει του εισοδήματος
και όχι βάσει των εξαγγελιών. Άλλωστε έχει απογοητευθεί ήδη δύο φορές στο
παρελθόν. «Όταν ακούω για πολλά κεράσια… κρατάω μικρό καλάθι. Όταν ήμουν
έγκυος στον Φώτη, νόμιζα ότι θα καθιερωθεί η 9μηνη άδεια για τις μητέρες.
Δυστυχώς όμως ίσχυε μόνο για τις δασκάλες που δούλευαν σε δημόσιο σχολείο, ενώ
εγώ τότε εργαζόμουν σε ιδιωτικό. Όταν πάλι έκανα το τρίτο παιδί μιλούσαν για
το περίφημο 1 εκατομμύριο που δεν πήραμε ποτέ».
Πρακτικά προβλήματα
Δεν είναι μόνο οι οικονομικές δυσκολίες, αλλά και τα καθημερινά προβλήματα που
καλούνται να λύσουν οι εργαζόμενοι γονείς, όπως η φροντίδα των παιδιών όταν
λείπουν στη δουλειά. «Θα πρέπει η Πολιτεία να εξετάσει το ζήτημα πιο σφαιρικά.
Να δημιουργηθούν περισσότεροι δημόσιοι σταθμοί και χώροι φύλαξης. Να τους
δοθούν περισσότερα προνόμια. Τα 35 ευρώ για κάθε παιδί δεν πρόκειται να κάνουν
τη διαφορά» επισημαίνει η κ. Μηνδρινού.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, από τις 176.000 οικογένειες με τρία παιδιά
στη χώρα μας, οι 92.589 έχουν ανήλικα, ενώ συνολικά σε περισσότερες από
143.000 οικογένειες και τα τρία παιδιά είναι κάτω των 25 χρόνων. Από την
καταγραφή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) προκύπτει ότι 13.698
γυναίκες μεγαλώνουν μόνες τα τρία παιδιά τους – από αυτές οι 4.252 έχουν
ανήλικα. Υπάρχουν, εξάλλου, 2.629 μονογονεϊκές οικογένειες, στις οποίες τα
τρία παιδιά μεγαλώνουν μόνο με τον πατέρα.
Χωρίς εισόδημα
Χωρίς οικογενειακό εισόδημα μεγαλώνουν τα τρία παιδιά τους 22.791 οικογένειες
– μονογονεϊκές ή και με τους δύο γονείς (σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, οι οικογένειες
αυτές είναι οικονομικά ανενεργές).
Όπως σχολιάζει η κοινωνιολόγος – ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών
Ερευνών δρ Λάουρα Αλιμπράντη – Μαράτου, «τα όποια μέτρα ανακοινωθούν για τις
οικογένειες με τρία παιδιά δεν είναι αρκετά για να επιδράσουν θετικά στην
απόκτηση περισσότερων παιδιών, αλλά χρειάζονται και μέτρα στήριξης της
οικογένειας στο ξεκίνημά της, ανεξαρτήτως αριθμού μελών».
H ίδια προσθέτει: «H θετική επίδραση για την απόκτηση περισσότερων παιδιών δεν
θα επιτευχθεί μόνο με τη διεύρυνση της πολύτεκνης οικογένειας και την παροχή
κάποιων προνομίων στις οικογένειες με τρία παιδιά. Θα πρέπει να υποστηριχθούν
γενικά οι νέες οικογένειες. Χρειάζονται μέτρα για τη διευκόλυνση των γονέων
που εργάζονται (άδειες με αμοιβή κ.λπ.) αλλά και περισσότερες υπηρεσίες
φύλαξης των παιδιών».
Όπως αναφέρει η κ. Αλιμπράντη, στη χώρα μας, για διάφορους λόγους, η
οικογενειακή πολιτική μεταπολεμικά δεν αναπτύσσεται, αλλά περιλαμβάνεται και
εντάσσεται έμμεσα σε διάφορες κοινωνικές ρυθμίσεις. «Παρά τις πληθυσμικές
εξελίξεις και την πολύ χαμηλή γεννητικότητα μετά τη δεκαετία του ’80, δεν
σχεδιάστηκε και δεν εφαρμόστηκε μια σαφής και αποτελεσματική οικογενειακή
πολιτική».
H υπογεννητικότητα
Επιφυλάξεις για τις εξαγγελίες εκφράζει και η Ανώτατη Ομοσπονδία Πολυτέκνων
Ελλάδας (ΑΣΠΕ). «Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας δεν αναμένεται να λυθεί με
τέτοιου είδους μέτρα. Οι όποιες παροχές θα αποτελέσουν κίνητρο για λίγους στο
να αποκτήσουν κι άλλο παιδί», αναφέρει ο πρόεδρος της ΑΣΠΕ κ. Βασίλης
Θεοτοκάτος.
Σύμφωνα με την ΑΣΠΕ, «βασικό κίνητρο για την απόκτηση παιδιών θα ήταν η
πολύτεκνη μητέρα να θεωρείται δημόσιος υπάλληλος, με μισθό 734 ευρώ και χωρίς
την υποχρέωση να εργάζεται». Στα αιτήματα της ΑΣΠΕ περιλαμβάνεται «η χορήγηση
στεγαστικού δανείου στα νέα ζευγάρια και στο δεύτερο παιδί να τους χαρίζεται
το 1/3 των τόκων, στο τρίτο όλοι οι τόκοι και στο τέταρτο παιδί να τους
χαρίζεται το κεφάλαιο».
700 EKAT. ΕΥΡΩ ΤΟ ΕΤΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ
Ψαλιδίζουν τώρα τις υποσχέσεις
Τρόπους για να ψαλιδίσει τις προεκλογικές υποσχέσεις στις οικογένειες
με τρία παιδιά αναζητεί τώρα η κυβέρνηση: Παρά τη ρητή δέσμευση Καραμανλή, το
υπουγείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο να ισχύσουν τα πριμ της
πολυτεκνίας μόνον για τις οικογένειες που απέκτησαν τρίτο παιδί… από το 2003
και μετά!
Αιτία της νέας κυβερνητικής υπαναχώρησης είναι το μεγάλο κόστος υλοποοίησης
του μέτρου: Σε περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ υπολογίζεται το επιπλέον ετήσιο
κόστος για την περίπτωση που η κυβέρνηση υλοποιήσει τις εξαγγελίες της.
Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το
ποσό αυτό θα επιβαρύνει κάθε χρόνο τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ η εφάπαξ
απώλεια εσόδων από τις πωλήσεις αφορολόγητων αυτοκινήτων στις οικογένειες με
τρία ανήλικα παιδιά υπολογίζεται σε 850 εκατομμύρια ευρώ. Αντίθετα, σε
περίπτωση που η κυβέρνηση «ψαλιδίσει» τον αριθμό των οικογενειών που
δικαιούνται τα πριμ των πολύτεκνων, τότε το συνολικό κόστος για το μέτρο θα
μειωθεί δραστικά.
Το 2005 η εφαρμογή
Σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός των οικογενειών με τρία παιδιά ως
πολυτέκνων αναμένεται να ξεκινήσει από την επόμενη χρονιά. Κι αυτό γιατί ο
φετινός προϋπολογισμός δεν προβλέπει τέτοιου είδους δαπάνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, για
τις οικογένειες με τρία παιδιά θα ισχύσουν όλα τα επιδόματα και προνόμια που
ισχύουν σήμερα για τους πολυτέκνους.
Ωστόσο, για την εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν έχει γίνει ακόμη συγκεκριμένος
σχεδιασμός, καθώς οι αρμόδιοι φορείς εκτιμούν ότι θα πρέπει πρώτα να
υπολογιστεί με ακρίβεια ο αριθμός των οικογενειών που έχουν τρία παιδιά και να
συγκεντρωθούν διάφορα άλλα στοιχεία.
