H μαύρη ράφτρα που συγκλόνισε την Aμερική

Το «σήμα» του θάρρους δεν το παίρνει κανείς απαραιτήτως με μια πράξη

μεγάλη, ηρωική. Μπορεί να είναι μια πράξη απλή, ασήμαντη κατά τα άλλα, όπως

εκείνη η απόφαση της μαύρης ράφτρας από την Αλαμπάμα, πριν από 50 χρόνια, να

μην παραχωρήσει τη θέση της στο λεωφορείο σε έναν λευκό άνδρα.

H Ρόζα Παρκς απεβίωσε χθες στο σπίτι της στο Ντιτρόιτ, σε ηλικία 92 ετών, από

φυσικά αίτια. Ήταν η γυναίκα που με εκείνη την πράξη της σε ένα λεωφορείο του

Μοντγκόμερι της Αλαμπάμας, το 1955, έδωσε την αφορμή για να ξεσπάσουν οι

ειρηνικές διαδηλώσεις του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων και ανέδειξε

σε διεθνή προσωπικότητα έναν άσημο ιερωμένο που λεγόταν Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Εκείνο το χειμωνιάτικο απόβραδο του Δεκεμβρίου, κουρασμένη από τη δουλειά, η

Ρόζα Παρκς ανέβηκε στο λεωφορείο. Πλήρωσε το εισιτήριό της κι είδε ένα κάθισμα

ελεύθερο στη μέση. Κάθησε. Στην επόμενη στάση, το τμήμα του λεωφορείου που,

σύμφωνα με τον νόμο περί φυλετικών διακρίσεων προοριζόταν μόνο για λευκούς,

γέμισε. Ένας λευκός είχε απομείνει όρθιος. Ο οδηγός γύρισε προς τη Ρόζα και

άλλους τρεις μαύρους που κάθονταν στα πρώτα καθίσματα του τμήματος που ήταν

για τους μαύρους: «Αδειάστε αυτά τα μπροστινά καθίσματα». Στην αρχή, όλοι τους

δυσανασχέτησαν. Όταν ο οδηγός ξαναφώναξε, οι τρεις μαύροι υπάκουσαν. Όχι όμως

και η Παρκς. Όταν ο οδηγός της ξαναζήτησε να σηκωθεί, του είπε «όχι». Και όταν

την απείλησε πως θα βάλει να τη συλλάβουν, του είπε: «Ας το κάνεις». Ο οδηγός

κάλεσε την αστυνομία και η Παρκς συνελήφθη. Δικάστηκε και της επιβλήθηκε η

καταβολή προστίμου.

Οι μαύροι της Αλαμπάμας, με επικεφαλής τον άγνωστο τότε αιδεσιμότατο Μάρτιν

Λούθερ Κινγκ, κήρυξαν εικοσιτετράωρο μποϊκοτάρισμα των λεωφορείων της

Πολιτείας. Όμως η κινητοποίηση των μαύρων ήταν τόσο μεγάλη, που εκείνο που

ξεκίνησε για να διαρκέσει μία ημέρα, διήρκεσε 381 ημέρες και προκάλεσε αίσθηση

σε όλη τη χώρα.

Το 1956 η υπόθεση της Παρκς έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο

έκρινε πως οι φυλετικές διακρίσεις στα λεωφορεία ήταν αντισυνταγματικές. H

Ρόζα Παρκς αναδείχθηκε σε σύμβολο του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων.

Σύντομα όμως έχασε τη δουλειά της και καθώς στην ιδιαίτερη πατρίδα της δεχόταν

απειλές για τη ζωή της, μετακόμισε στο Ντιτρόιτ όπου, από το 1965 μέχρι το

1988, εργάστηκε στο επιτελείο του Δημοκρατικού βουλευτή Τζον Κόνιερς. Το 1996

της απονεμήθηκε το προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας και το 1999 τιμήθηκε με

το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού. H

αποκαλούμενη και «μητέρα του κινήματος για τα δικαιώματα των μαύρων» θεωρείται

μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του εικοστού αιώνα στις ΗΠΑ.

Είπαν για τη Ρόζα Παρκς:

«H POZA ΠΑΡΚΣ HTAN μια γυναίκα μεγάλου θάρρους, ευπρέπειας και

αξιοπρέπειας. Αποτέλεσε έμπνευση για μένα και για εκείνους που εργαστήκαμε για

την ημέρα που η Αμερική θα ήταν για όλους».

Μπιλ Κλίντον

«H ΧΩΡΑ ΕΧΑΣΕ μια θαρραλέα γυναίκα και μια αληθινή Αμερικανίδα.

Αντιστάθηκε όχι μόνο για τον εαυτό της, αλλά για πολλές γενιές Αμερικανών».

Έντουαρντ Κέννεντυ, γερουσιαστής

«H POZA ΠΑΡΚΣ ΕΔΕΙΞΕ με πόσο φοβερή δύναμη το δίκαιο μπορεί και

επιβάλλεται στην ισχύ, στο μακρύ ταξίδι της Ιστορίας για ειρήνη και

ελευθερία».

Αιδεσιμότατος Τζέσε Τζάκσον