Πρόσωπα Tα συναρπαστικά μυστήρια

«Θα ήθελα οι άνθρωποι να πιστεύουν στις αποδείξεις… Θα ήθελα να

εμπιστεύονται τις αποδείξεις, όχι την πίστη, την εξ αποκαλύψεως αλήθεια, την

παράδοση ή την εξουσία».

Ο Βρετανός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντώκινς, που πολλοί αποκαλούν «νέο Δαρβίνο» και ο

οποίος θεωρείται ίσως ο σπουδαιότερος βιολόγος της εποχής μας, υπερασπίστηκε

σε πρόσφατη συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Beliefnet τη θεωρία της εξέλιξης

και επέκρινε τις επιθέσεις των χριστιανών φονταμενταλιστών εναντίον της

επιστήμης, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Σοκαρίστηκα όταν, πριν από

λίγες εβδομάδες που βρισκόμουν στις ΗΠΑ, μίλησα χωριστά με δύο θρησκευτικούς

ηγέτες και μου είπαν και οι δύο κάτι του στυλ “θα πιστέψω στην εξέλιξη όταν δω

μια μαϊμού με ουρά να γεννάει έναν άνθρωπο”… Πρόκειται για τρομακτική

άγνοια… Πώς μπορεί μια πολιτισμένη χώρα να έχει ενήλικους ανθρώπους σε

ηγετικές θέσεις που ξέρουν τόσο εντυπωσιακά λίγα σχετικά με την κορυφαία

έννοια της βιολογίας;».

Τι γίνεται όμως με τις παρηγορητικές ιδιότητες της πίστης; Με το γεγονός ότι

υπάρχουν άνθρωποι που αισθάνονται πως χωρίς τον Θεό όλα είναι χωρίς νόημα – η

προσωπική ζωή του καθένα και η ζωή γενικά; «Αν αυτό είναι αλήθεια, τόσο το

χειρότερο», απαντά ο Ντώκινς. «Οι έννοιες της φυσικής επιλογής και των τυχαίων

μεταλλάξεων εξακολουθούν να ισχύουν. Το σύμπαν δεν μας χρωστάει συμπάθεια και

παρηγοριά. Δεν μας χρωστάει ένα ευχάριστο, ζεστό συναίσθημα μέσα μας. Αν είναι

αλήθεια, είναι αλήθεια, και καλά θα κάνεις να ζήσεις μ’ αυτή». Από την άλλη,

γιατί να νιώθει κανείς κατάθλιψη; «Υπάρχουν συναρπαστικά μυστήρια για να

επιλύσει κανείς», λέει ο βιολόγος. «H παρατήρηση του μεγέθους και της κλίμακας

του σύμπαντος, του βάθους του γεωλογικού χρόνου, της πολυπλοκότητας της ζωής,

όλα αυτά εμένα με εμπνέουν. H μελέτη τους κάνει τη ζωή μου να αξίζει… Και

φυσικά υπάρχουν κι άλλα πράγματα που δεν έχουν καμιά σχέση με την επιστήμη – η

μουσική, η ποίηση, το σεξ, ο έρωτας. Όλα αυτά είναι πράγματα που, για μένα,

κάνουν τη ζωή εξαιρετικά πολύτιμη».

Ο Ντώκινς βρίσκει, αντίθετα, βαθιά μη ικανοποιητική, από επιστημονικής άποψης,

τη «θεϊστική απάντηση». Όσο για την «παρηγορητική» πλευρά της, «φυσικά και

υπάρχει», παραδέχεται. «Δεν είναι υπέροχο να πιστεύεις σε κάποιον φανταστικό

φίλο που ακούει τις σκέψεις σου, ακούει τις προσευχές σου, σε παρηγορεί, σου

δίνει ζωή μετά θάνατον, μπορεί να σου δώσει συμβουλές; Φυσικά και η θρησκεία

παρηγορεί, αν μπορείς να πιστέψεις. Αλλά ποιος θέλει να πιστεύει ένα ψέμα;…

Είναι ύστερα το γεγονός ότι αυτή είναι η μοναδική ζωή που έχουμε. Μην

ξεγελιέστε ότι θα ζήσετε ξανά αφού πεθάνετε. Αυτό δεν θα συμβεί. Γι’ αυτό,

κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε με τη ζωή που έχετε. Ζήστε την στον μέγιστο

βαθμό».