Iσραηλινή επίθεση στο «Mόναχο»

Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ είχε ελπίσει ότι το νέο γεωπολιτικό θρίλερ του,

«Μόναχο», που οι πρώτες του προβολές για περιορισμένο κοινό έλαβαν χώρα

προχθές στις ΗΠΑ, θα προκαλούσε διάλογο για την ηθική τού αντιτρομοκρατικού

πολέμου της κυβέρνησης Μπους και θα ήταν – όπως είπε ο ίδιος – κάτι σαν

«προσευχή για την ειρήνη».

Το αντίθετο. Ο σκηνοθέτης βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας θύελλας, καθώς

συντηρητικοί σχολιαστές, φιλοϊσραηλινά λόμπι, ακόμη και η ισραηλινή κυβέρνηση

τον κατηγορούν ότι αποδίδει πάνω – κάτω το ίδιο ηθικό ανάστημα στους

«τρομοκράτες» που περιγράφει στην ταινία του και σε εκείνους που ανέλαβαν να

τους κυνηγήσουν και να τους σκοτώσουν.

H ταινία αναφέρεται σε όσα ακολούθησαν την απαγωγή και τη δολοφονία 11

Ισραηλινών αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου, το 1972. H Μοσάντ, η

ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών, στέλνει πράκτορες για να σκοτώσουν αυτούς που

πιστεύει ότι είναι οι υπεύθυνοι. Όμως, η εν λόγω προσπάθεια εγείρει ηθικές

αμφιβολίες, τόσο για τους στόχους που επιλέγει να εξοντώσει η Μοσάντ, όσο και

για τη διαιώνιση του κύκλου της βίας.

Άγγιξε ευαίσθητες χορδές

Οι παραλληλισμοί με τον σημερινό κόσμο, στον οποίον ο πρόεδρος Μπους έχει

χαρακτηρίσει το κυνηγητό της Αλ Κάιντα ως έναν πόλεμο ανάμεσα στο καλό και το

κακό, είναι προφανείς και αποτελούν σε μεγάλο βαθμό την αιτία που η ταινία

άγγιξε ευαίσθητες χορδές. Όπως – άλλωστε – η ισραηλινή κυβέρνηση, ούτε η

κυβέρνηση Μπους θέλει να αμφισβητούν την ηθική της, κάτι που εξηγεί το γιατί

άνθρωποι και των δύο αυτών κυβερνήσεων επιτίθενται στον Σπίλμπεργκ με παρόμοιο

τρόπο.

Πριν από δύο εβδομάδες, ο γενικός πρόξενος του Ισραήλ στο Λος Άντζελες, Έχουντ

Ντάνοτς, βγήκε από μια ιδιωτική προβολή της ταινίας και την κατήγγειλε σε μια

σειρά από συνεντεύξεις ως «υπεροπτική» και «επιφανειακή». Κατηγορώντας τον

Σπίλμπεργκ και τους συνεργάτες του ότι τοποθέτησαν τη Μοσάντ και τους

Παλαιστίνιους αντάρτες της οργάνωσης του Μαύρου Σεπτέμβρη πάνω στο ίδιο ηθικό

επίπεδο, εξέφρασε τη διαμαρτυρία του: «Πρόκειται για μια λανθασμένη ηθική

εξίσωση. Εμείς, στο Ισραήλ, το γνωρίζουμε αυτό».

Προχθές, ύστερα από μερικές ημέρες αμφιβολιών για το κατά πόσο μιλούσε

επισήμως ή εξέφραζε προσωπικές απόψεις, τα σχόλια του Έχουντ Ντάνοτς ήρθε να

στηρίξει πλήρως το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με ρεπορτάζ στο

«Variety». Ήταν μια έκπληξη για τον Σπίλμπεργκ, ο οποίος στο παρελθόν είχε

χορηγήσει στο Ισραήλ πλουσιοπάροχες δωρεές μέσω του ιδρύματός του για το

Ολοκαύτωμα.

Εκστρατεία δημοσίων σχέσεων

Σε μια προσπάθεια να αντικρούσει τις επικρίσεις που διατυπώνονται κατά της

ταινίας του – τις οποίες πολλοί κριτικοί θεωρούν άδικες και αδικαιολόγητες – ο

Σπίλμπεργκ χρησιμοποίησε τις υπηρεσίες του Εγιάλ Άραντ, ανώτερου αξιωματούχου

του Ισραηλινού πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν, για να οργανώσει προβολές και να

αποσπάσει τη συμπάθεια της κοινής γνώμης.

Αυτή η εκστρατεία δημοσίων σχέσεων πρόσφατα απέδωσε καρπούς. Δύο από τις χήρες

των αθλητών που σκοτώθηκαν στο Μόναχο παρουσιάστηκαν σε ιδιωτική προβολή που

έγινε στο Ισραήλ μαζί με την παραγωγό της ταινίας Καθλίν Κένεντι και ένα από

τους σεναριογράφους, τον Τόνι Κάσνερ. H Ιλάνα Ρομάνο, που έχασε τον σύζυγό

της, αρσιβαρίστα Τζόζεφ Ρομάνο, δήλωσε: «Αισθάνομαι ότι ο κύριος Σπίλμπεργκ

έβαλε την τραγωδία των αγαπημένων μας σε ένα δισεκατομμύριο σπίτια σε όλον τον

κόσμο. Το “Μόναχο” χειρίζεται την τρομοκρατική επίθεση και τη μοίρα των

Ισραηλινών θυμάτων με μεγάλη ακρίβεια».