Οι θάλασσες γύρω από την Ανταρκτική είναι από τα πιο μυστηριώδη μέρη της Γης. Κανείς δεν ήξερε τι είδους ζωή υπάρχει εκεί, αφού εδώ και χιλιάδες χρόνια τις σκέπαζε ένα παχύ στρώμα πάγου. Ώσπου ένα μεγάλο κομμάτι πάγου κατακρημνίστηκε.


Για πρώτη φορά οι επιστήμονες μπόρεσαν να ρίξουν μια ματιά στον βυθό που σκέπαζαν ερμητικά οι προαιώνιοι πάγοι της Ανταρκτικής. Και ανακοίνωσαν προχθές ότι ανακάλυψαν ένα ολόκληρο ζωικό βασίλειο που μεταλλάσσεται από τις κλιματικές μεταβολές.

Εκτός από νέα είδη, στο πλαίσιο του προγράμματος Απογραφή Θαλάσσιας Ζωής της Ανταρκτικής, οι επιστήμονες ανακάλυψαν και πολλά κοινά είδη τα οποία κατόρθωσαν να επιβιώσουν στην Ανταρκτική λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας των θαλασσών της. Επίσης εντόπισαν μια σπάνια ραμφοφάλαινα στα ανοιχτά του Νησιού του Ελέφαντα, όπου είχε βρει καταφύγιο το πλήρωμα της αποτυχημένης αποστολής του Σάκλετον, όταν είχε επιχειρήσει να διασχίσει την Ανταρκτική το 1916.

Χίλια νέα είδη!

Ένα μέρος από τις θάλασσες της Ανταρκτικής αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία, όταν κατακρημνίστηκαν δύο πελώρια κομμάτια από την παγοκρηπίδα Λάρσεν, πριν από 12 και 5 χρόνια αντίστοιχα. Η απόσπασή τους από τον ανταρκτικό παγετώνα αποδίδεται στην άνοδο της θερμοκρασίας η οποία οφείλεται στις κλιματικές μεταβολές που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η έρευνά τους θα βοηθήσει τους ανθρώπους να προβλέψουν τι θα συμβεί στο ζωικό βασίλειο, καθώς ο κόσμος θα θερμαίνεται ολοένα και περισσότερο.

Η κατακρήμνιση των πάγων άνοιξε ένα παράθυρο στον βυθό. Περισσότεροι από 50 επιστήμονες από 14 χώρες πέρασαν 10 εβδομάδες εξερευνώντας μια έκταση 10.000 τετραγωνικών μέτρων και καταγράφοντας την υποθαλάσσια ζωή. Σε βάθη έως και 850 μέτρα, με μια τηλεκατευθυνόμενη κάμερα, συνέλεξαν περίπου 1.000

νέα είδη, μεταξύ των οποίων 15 γαριδοειδή του είδους των αμφιπόδων. Όμως, ο «σταρ» της εξερεύνησής τους είναι ένα οστρακόδερμο μήκους 10 εκατοστών, από την οικογένεια των αμφιπόδων Σακλετόνια. «Τα αποτελέσματα της προσπάθειάς μας θα ενισχύσουν την ικανότητά μας να προβλέψουμε το μέλλον της βιόσφαιράς μας μέσα σε ένα περιβάλλον που αλλάζει συνεχώς», λέει ο Γιούλιαν Γκουτ του γερμανικού Ινστιτούτου Πολικής και Θαλάσσιας Έρευνας Άλφρεντ Βέγκενερ, ο οποίος είναι επικεφαλής της επιστημονικής αποστολής. Ο Γκοτιέ Σαπέλ, βιολόγος του Διεθνούς Πολικού Ιδρύματος των Βρυξελλών, λέει: «Πρόκειται για παρθένα γεωγραφία. Αν δεν δούμε πώς είναι σήμερα αυτή η περιοχή, μετά την κατάρρευση των πάγων, και ποια ζώα ζουν εκεί, δεν θα μπορούμε να ξέρουμε πώς θα έχει αλλάξει η βιόσφαιρα σε 20 χρόνια από τώρα και πώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα μεταβάλει το θαλάσσιο οικοσύστημα».

Η κατάρρευση των πάγων


Η ΚΡΗΠΙΔΑ Λάρσεν είναι ένα παχύ στρώμα πάγου που καλύπτει τις ακτές της Χερσονήσου της Ανταρκτικής. Το 2002, οι επιστήμονες παρακολούθησαν ένα πελώριο κομμάτι αυτού του παγετώνα, έκτασης 3.250 τετραγωνικών χιλιομέτρων και πάχους 220 μέτρων, να γκρεμίζεται στη θάλασσα. Αυτοί οι πάγοι ήταν σταθεροί εδώ και τουλάχιστον 12.000 χρόνια. Αργότερα κατέρρευσε ένα ακόμη κομμάτι από την παγοκρηπίδα, ηλικίας περίπου 4.000 ετών. Οι επιστήμονες τα απέδωσαν όλα αυτά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από το 1974, πάγοι της Χερσονήσου της Ανταρκτικής έχουν διαλυθεί σε έκταση 13.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σε φυσιολογικές συνθήκες οι πάγοι χάνουν τη μάζα τους βαθμιαία, με την αποκόλληση των παγόβουνων.