Αναζήτηση
Ως ο πατέρας τoυ έθνους των Ινδών έμεινε στην ιστορία. Η ιστορία, όμως, επιλέγει να αφήνει στο σκοτάδι τη σχέση του Μαχάτμα Γκάντι με τον πρωτότοκο γιο του- το κεφάλαιο της προσωπικής ιστορίας του ηγέτη που έζησε και πέθανε αγωνιζόμενος για τα ιδανικά της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης, κατακτώντας τα εκατομμύρια των συμπατριωτών του και οπαδούς σε όλο τον κόσμο. Μόνο έναν δεν κατέκτησε ποτέ, τον γιο του Χαριλάλ. Μια νέα ινδική παραγωγή έρχεται τώρα να ρίξει φως σε αυτό το άγνωστο κομμάτι της ζωής του.
Η Ινδία είναι μια χώρα γεμάτη ιερά μνημεία και ναούς, αφιερωμένους στους πολλούς θεούς της. Η σύγχρονη Ινδία είναι μια χώρα που αναπτύσσεται και μεταβάλλεται γρήγορα, κρατά όμως τις παραδόσεις της, τις σχέσεις της με το παρελθόν της. Από τις πιο σεβαστές, είναι η σχέση της με τον Γκάντι- την «Μεγάλη Ψυχή»- όπως ερμηνεύεται το Μαχάτμα στα σανσκριτικά, τον ηγέτη που συνέδεσε όσο κανείς το όνομά του με την ανεξαρτησία της χώρας του από την Μεγάλη Βρετανία.
«Οι γενιές που θα έλθουν, δύσκολα θα πιστέψουν ότι τέτοιο ον με σάρκα και αίμα περπάτησε κάποτε στη Γη», θα πει ο Αϊνστάιν το 1948, με αφορμή τον θάνατό του από τα χέρια εξτρεμιστή ινδουιστή. Ο Αϊνστάιν δεν συνάντησε ποτέ τον Γκάντι. Η φωτογραφία του όμως κρεμόταν πάντοτε στον χώρο όπου περνούσε αμέτρητες ώρες μελετώντας. Υπήρξε σύμβολο ζωής για
Στην Ινδία ο Γκάντι θεωρείται πρόσωπο ιερό που δεν αναλύεται με ανθρώπινα κριτήρια. Έτσι η ταινία επικρίθηκε δριμύτατα
τον Αϊνστάιν ο Γκάντι, σύμβολο πνευματικότητας. «Ο Γκάντι θα μείνει στην ιστορία ως ίσος προς ίσον με τον Βούδα και τον Ιησού», συμφωνεί ο Λόρδος Λούις Μαουντμπάτεν, τελευταίος αντιβασιλέας των Ινδιών.
Σήμερα, περίπου 6 δεκαετίες από τον θάνατο του Ινδού ηγέτη, μια νέα ταινία έρχεται να φωτίσει πτυχές της ζωής και της προσωπικότητάς του που λίγοι εκτός από την οικογένειά του γνώριζαν ότι υπήρχαν. Η ινδική παραγωγή, διάρκειας δύο ωρών, «Γκάντι, ο πατέρας μου» (Ghandi, my Father)- έκανε διεθνή πρεμιέρα στις 3 Αυγούστου- εξετάζει την προβληματική σχέση ανάμεσα στον Γκάντι και τον πρωτότοκο γιο του, Χαριλάλ.
Η απαξίωση.
Ο Χαριλάλ γεννήθηκε το 1888. Αν και ζήτησε από τον πατέρα του να σπουδάσει Νομική, όπως κι ο ίδιος είχε κάνει, ο Γκάντι δεν του το επέτρεψε. Με την άρνησή του αυτή εκδήλωνε στην ουσία την απαξίωσή του στο δυτικό σύστημα εκπαίδευσης, το οποίο είχε γνωρίσει κατά τις σπουδές του στο Λονδίνο, ταυτόχρονα όμως όριζε και τον δρόμο που ήθελε να χαράξει ο γιος του. Τον θεωρούσε συνεχιστή της δικής του πορείας και ήθελε πολύ και ο Χαριλάλ να αφιερώσει τη ζωή του στον αγώνα για ελευθερία. Τι να του προσφέρει η Νομική σε αυτό; Ο Χαριλάλ, όμως, δεν μπορούσε να το δεχτεί: «Στο εργαστήριο με τα πειράματά σου, δυστυχώς, είμαι η μοναδική πραγματικότητα που δεν σου βγήκε όπως ήθελες. Δικός σου, Χαριλάλ». Η οργή προς τον πατέρα του εκφράστηκε με διάφορες επιστολές. «Είναι ο καλύτερος πατέρας που είχατε ποτέ», γράφει αλλού, απευθυνόμενος στους Ινδούς, «είναι όμως ο μοναδικός πατέρας που δεν θα ήθελα να έχω».
Η εξέγερσή του εκφράστηκε ακόμη όταν ασπάστηκε για περιορισμένο διάστημα το Ισλάμ και άλλαξε το όνομά του σε Αμπντάλα Γκάντι. Ακόμη και όταν θέλησε να ξαναπαντρευτεί, μετά τον θάνατο της συζύγου του, πολλοί ανέγνωσαν σε αυτήν του την επιθυμία την αντίδραση στην αρνητική γνώμη του πατέρα του. Ο πατέρας Γκάντι καταδίκασε δημόσια τον αλκοολισμό του Χαριλάλ, εξαιτίας του οποίου πέθανε, αλλά και την «συνήθειά του να επισκέπτεται κακόφημους οίκους».
«Ο πατέρας του έθνους είναι άνθρωπος»
Οι αντιδράσεις. Η ταινία στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Όμως στην Ινδία ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι- όπως ήταν το πραγματικό όνομά του- είναι πρόσωπο ιερό, δεν προσεγγίζεται και δεν αναλύεται με ανθρώπινα κριτήρια. Έτσι η νέα ταινία επικρίθηκε δριμύτατα και ζητήθηκε από τον πρωθυπουργό Μανμοχάν Σινγκ να απαγορευτεί η προβολή της. «Το όνομα του Μαχάτμα Γκάντι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς», επισημαίνει ο γραμματέας του μουσείου που είναι αφιερωμένο στον Γκάντι, Ραζί Αχμάντ.
«Δείξαμε το φιλμ σε συγγενείς του και στον δισέγγονό του, Τουσάρ Γκάντι. Του άρεσε πάρα πολύ. Είδα στη σχέση του με τον γιο του μια ιστορία με μεγάλο ενδιαφέρον. Μόλις την άκουσα ήθελα να την κάνω ταινία. Και το γεγονός ότι πατέρας ήταν ο πατέρας του έθνους την κάνει να ξεχωρίζει», απαντά ο παραγωγός της ταινίας, Ανίλ Καπούρ. «Δεν μπορώ να κατανοήσω τις αντιδράσεις. Ο Γκάντι ήταν άνθρωπος», προσθέτει ο Τουσάρ.
