Παράδοξα, η εικόνα της γυναίκας είναι συνυφασμένη με δύο αντίθετα μεταξύ τους στερεότυπα. Το στερεότυπο της πιστής συντρόφου (Πηνελόπη), της αφοσιωμένης αιώνια στον άντρα της που αγόγγυστα υπομένει τις όποιες στερήσεις ή κακουχίες που οι περιστάσεις ή ο ίδιος ο άντρας της θα της επιβάλλουν. Από την άλλη, το στερεότυπο της άπιστης γυναίκας (ως άπιστο, άστατο θηλυκό, ικανό δυνάμει να καταστρέψει με την απιστία της τον άνδρα). Κανένα από αυτά βέβαια δεν αρκεί για να εξηγήσει τον γυναικείο ψυχισμό και τη σχέση του με το πολύπλοκο θέμα της απιστίας.
Πότε αλήθεια μία γυναίκα γίνεται άπιστη στον άνδρα ή τον ερωτικό της σύντροφο; Όταν τον έχει βαρεθεί; Όταν τον θέλει πάρα πολύ και φοβάται ασυνείδητα μήπως αυτός την εγκαταλείψει και προλαβαίνει εκείνη να τον εγκαταλείψει πρώτα, έστω συμβολικά; Όταν θέλει να επιβεβαιώσει τη σεξουαλική της ταυτότητα ή τη γυναικεία της αυταρέσκεια; (Ο σύζυγος έχει πάψει να την προσέχει, είναι σαν να μην υπάρχει, ή έτσι τουλάχιστον το αντιλαμβάνεται εκείνη και έχει ανάγκη κάποιος άλλος να της πει «ναι σε ποθώ και άρα υπάρχεις»).
Απιστία σαν αντίδοτο σε μία λανθάνουσα ή ορατή κατάθλιψη; (Εδώ, η παρανομία με αποσπά από τη θλίψη μου). Όταν η ισοπεδωμένη καθημερινότητα χρειάζεται να διανθιστεί μέσα από μία έστω κατασκευασμένη ένταση; Όταν θέλεις να επισπεύσεις το τέλος μίας καταδικασμένης σχέσης ή όταν αντίθετα θέλεις να συντηρήσεις αυτήν τη συμβατική σχέση μέσα από την απιστία; Πολλά και αντιφατικά τα κίνητρα.
Αντιφατικά συναισθήματα
Ποια είναι τα συναισθήματα που γεννά η απιστία στη γυναίκα; Μπορεί να νιώσει ενοχή από την παρανομία ή κρυφή ευχαρίστηση και ηδονή από τούτη την παρανομία. Στιγματισμένη, αλλά και δικαιωμένη σε περίπτωση που νιώθει κακοποιημένη από τον άντρα της. Υπερήφανη, αλλά και ταπεινωμένη μαζί. Νικήτρια και ηττημένη. Παράδοξα ζωντανή και σε εγρήγορση, αλλά και θλιμμένη και μελαγχολική. Πολλά και αντιφατικά τα συναισθήματα.
Ποιον προδίδει η γυναίκα που απιστεί; Προδίδει τον σύζυγό της μόνο; Ή και έναν ολόκληρο τρόπο που μεγάλωσε; Τις συμβατικές αξίες ενός κοινωνικού συστήματος με τις οποίες μεγάλωσε; Προδίδει τα παιδιά της, αν έχει; Και την εικόνα μίας καλής μητέρας; Την ίδια της τη μητέρα ή και τον πατέρα της, και τις προσδοκίες που ενδεχομένως αυτά τα πρόσωπα είχαν από την ίδια, όπως π.χ. μια άξια αφοσιωμένη στην οικογένεια γυναίκα; Ή επαναλαμβάνει αντίστοιχες προδοσίες που έζησε το πρώιμο οικογενειακό της περιβάλλον;
Εν τέλει, η γυναικεία απιστία μάς φανερώνει τις αντιφάσεις της ψυχής μας με την ατομική μας ιστορία, αλλά και με το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούμαστε να ζήσουμε μια ζωή καθόλου εύκολη, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D.) Εmail: myrsi@hol.gr
