Αναζήτηση
«Δεν είδα, δεν ξέρω για τη συνωμοσία»
Πολιτικά στελέχη που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα εκείνης της περιόδου, δημοσιογράφοι, αλλά και κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ σχολίασαν το απόρρητο τηλεγράφημα της CΙΑ στο οποίο καταγράφονται άγνωστες μέχρι τώρα πτυχές της συνωμοσίας και έκαναν λόγο «για ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο που φωτίζει το σκοτεινό παρασκήνιο και αποκαθιστά την ιστορική πραγματικότητα για
Ο ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Ν.Δ.
Εκ των πρωταγωνιστών στα Ιουλιανά, υποστηρίζει ότι «δεν είχε καμία απολύτως σχέση με το Παλάτι»
την αποστασία, που οδήγησε στη χούντα και την εθνική τραγωδία της Κύπρου».
Από την πλευρά του, ο εκ των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου Κων. Μητσοτάκης, με επιστολή του στα «ΝΕΑ», υποστηρίζει ότι «δεν είχε καμία απολύτως σχέση με το Παλάτι» και δηλώνει ότι «δεν είναι και δεν μπορεί να θεωρείται υπεύθυνος για ό,τι τυχόν έπραξε ή έγραψε» ο εκδότης της «Ελευθερίας» Παν. Κόκκας. Ισχυρίζεται επίσης ότι «το κίνητρό του για τις επιλογές του δεν ήταν η θέσις του στην κυβέρνηση» των αποστατών, διότι όπως σημειώνει «πανίσχυρος υπουργός Οικονομικών ήμουν, Συντονισμού έμεινα και Αντιπρόεδρος (της κυβέρνησης) δεν έγινα, διότι δεν επεδίωξα να γίνω».
Ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί ότι το συγκλονιστικό- άγνωστο μέχρι σήμεραντοκουμέντο που έφεραν στη δημοσιότητα «ΤΑ ΝΕΑ» αποτελεί… συμβολή στον διάλογο για τα γεγονότα εκείνης της ταραγμένης περιόδου και παραδέχεται ό τι «ασφαλώς υπήρξε (παρασκήνιο), ήταν πλούσιο σε διάφορες φάσεις και από διάφορες πλευρές». Υποστηρίζει ωστόσο ότι ο ίδιος «δεν συμμετείχε στο παρασκήνιο που κατέληξε στην ανατροπή του Γεωργίου Παπανδρέου».
Υπενθυμίζεται σχετικά ότι το άκρως απόρρητο τηλεγράφημα της CΙΑ αναφέρει ότι ο Κ. Μητσοτάκης ήταν σε επαφή με τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο και με τον στενό συνεργάτη του Κ. Γλύξμπουργκ ταγματάρχη Μιχ. Αρναούτη για τη συνωμοσία, η οποία στο τηλεγράφημα αναφέρεται υπό την κομψή ορολογία «σε σχέση με μελλοντικές κυβερνητικές αλλαγές».
Το έγγραφο καταγράφει τις κινήσεις που θα γίνονταν για την ανατροπή της δημοκρατικής κυβέρνησης της χώρας, οι οποίες θα είχαν αφετηρία τις επιθέσεις της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας «Ελευθερία» του Παν. Κόκκα. Ο τελευταίος απαιτούσε ως αντάλλαγμα να δοθεί στον Κ. Μητσοτάκη η θέση του υπουργού Συντονισμού ή αυτή του αντιπροέδρου της κυβέρνησης των αποστατών. Οι συνωμότες είχαν αποφασίσει να ανατεθεί η πρωθυπουργία στον Στ. Στεφανόπουλο, όπως και έγινε. Ως βασικός λόγος για την ανατροπή της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου προβαλλόταν η στροφή της κυβέρνησης σε πιο αριστερές θέσεις και ο ρόλος επ΄ αυτού του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η δημοσιοποίηση του ντοκουμέντου, που εξακολουθεί να παραμένει «άκρως απόρρητο» στα αρχεία της CΙΑ, οφείλεται στον ιστορικό Σπ. Δράινα, ο οποίος το εντόπισε αρχειοθετημένο σε φάκελο που είχε στείλει ο αναλυτής της υπηρεσίας Ρ. Κομερ στον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Λίντον Τζόνσον και το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ, αναφορικά με την κατάσταση στην Ελλάδα.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΚΩΝ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΣΤΑ «ΝΕΑ»
Δεδομένου ότι θεωρώ χρήσιμο το διάλογο για την εποχή εκείνη με οποιαδήποτε μορφή, στα μέσα ενημέρωσης, ή- το καλύτερο – στο πλαίσιο της επιστημονικής συζήτησης που γίνεται πλέον για τη δεκαετία του ΄60, ήμουν παρών καθ΄ όλη τη διάρκεια του Συμποσίου του Ιδρύματος Μητσοτάκη, επί δυόμισι ημέρες, απαντώντας σε όποιο καινούργιο στοιχείο τέθηκε- ειδικότερα όταν με αφορούσε- από όποια πλευρά και αν προερχόταν. Το ίδιο θα κάνω και για τα σημεία που με αφορούν στο έγγραφο της CΙΑ που δημοσιεύετε στο σημερινό σας πρωτοσέλιδο δημοσίευμα υπό τίτλο, «Το Ντοκουμέντο της συνωμοσίας,χέρι-χέρι Τέως Μητσοτάκης έριξαν τον Παπανδρέου», τα οποία είναι δύο: Το πρώτον, ότι ο Κόκκας συμφώνησε να πάρει θέση κατά του Γεωργίου Παπανδρέου, εφόσον ανελάμβανα τη θέση του Υπουργού Συντονισμού ή του Αντιπροέδρου. Πέραν του ότι, όπως και στο Συμπόσιο για άλλη μια φορά σαφώς διετύπωσαπαρά τη στενή φιλία μου με τον Πάνο Κόκκα, τον οποίο μέχρι τέλους ετίμησα- δεν είμαι και δεν μπορεί να θεωρούμαι υπεύθυνος για ό,τι τυχόν εκείνος έπραξε ή έγραψε, όπως δεν ήταν και αυτός υπεύθυνος για τις δικές μου πράξεις, το γεγονός παραμένει ότι το κίνητρο για τις επιλογές μου δεν ήταν η θέσις μου στην κυβέρνηση. Πανίσχυρος Υπουργός Οικονομικών ήμουν, Συντονισμού έμεινα και Αντιπρόεδρος δεν έγινα διότι δεν επεδίωξα να γίνω.
Το δεύτερο σημείο που με αφορά είναι ότι «σύμφωνα με τον Ταγματάρχη Μιχάλη Αρναούτη ή ο Βασιλεύς ή ένας εκ των εκπροσώπων του βρισκόταν σε επαφή με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη,σε σχέση με τις μελλοντικές κυβερνητικές αλλαγές».
Με το παλάτι όλη αυτή την περίοδο δεν είχα καμία απολύτως επαφή. Αν ήμουν σε επαφή δεν θα εχρειάζετο, στο αποκορύφωμα της κρίσεως, τη νύχτα προ της κρίσιμης συνάντησης ΒασιλέωςΠαπανδρέου, στην Κέρκυρα να μου στείλει με το βασιλικό αεροπλάνο τον Μάκη Αρναούτη, τον οποίο ούτε κατ΄ όψη εγνώριζα, να με ξυπνήσει και να μου ζητήσει την γνώμη μου.
Τον εξόρκισα τότε να μην προχωρήσει σε ρήξη τονίζοντας ότι αν το πράξει θα θέσει εις κίνδυνο, όχι μόνο τη Δημοκρατία, αλλά και το θρόνο του. Νομίζω ότι αυτό απέτρεψε την ημέρα εκείνη τη ρήξη. Εγώ πάντως επειδή ανησυχούσα, την επομένη πήρα τα δύο μικρά κορίτσια μου και πήγα με κοντομάνικο πουκάμισο στο Ελληνικό την ώρα που έφευγε το αεροπλάνο με τον Γεώργιο Παπανδρέου, να τον αποχαιρετίσω και του πρότεινα ενώπιον μαρτύρων- ο ένας ήταν ο Ανδρέας Μοθωνιός- να κάμει ριζικό ανασχηματισμό, να βγάλει από την κυβέρνηση τον Ανδρέα και εμένα, ώστε λόγω της αίσθησης που θα εδημιουργείτο να περάσει απαρατήρητη η υποχώρησή του στο θέμα του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Όσα επικαλέστηκα στο Συμπόσιο δεν τα είπα για πρώτη φορά. Όλα, με πρώτη την αγόρευσή μου στη Βουλή στις 3 Αυγούστου του 1965, τα είπα όταν οι πρωταγωνιστές ζούσαν και είχαν κάθε λόγο να με διαψεύσουν, αν κάτι δεν ήτο ακριβές. Έγινε μάλιστα και διάλογος με τις γνωστές μεταδικτατορικές συνεντεύξεις στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ, στον οποίο μετέσχε και ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Αυτό τον διάλογο, διάλογο ελεύθερο και δημοκρατικό, κάναμε και στο Συμπόσιο, με ευρύτατη συμμετοχή από όλες τις πλευρές. Στο τελικό πάνελ παρεκάθησαν ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ενώ είχα διερευνήσει και την πιθανότητα συμμετοχής στο Συμπόσιο και του Ιδρύματος Ανδρέα Παπανδρέου και του Νίκου Παπανδρέου, ο οποίος δυστυχώς είπε ότι θα απουσίαζε. Επίσης επιδίωξα την συμμετοχή και άλλων παραγόντων που πρωταγωνίστησαν την εποχή εκείνη.
Στην παρουσίαση της ομιλίας μου στο Συμπόσιο επικεντρώθηκα στις δύο καθοριστικές πολιτικές πράξεις, που κατά τη γνώμη μου διαμόρφωσαν τις εξελίξεις την εποχή εκείνη. Δεν αναφέρθηκα στα γεγονότα του παρασκηνίου, που ασφαλώς υπήρξε, ήταν πλούσιο σε διάφορες φάσεις και από διάφορες πλευρές. Δεν το έκανα διότι δεν συμμετείχα στο παρασκήνιο που κατέληξε στην ανατροπή του Γεωργίου Παπανδρέου. Θα πρέπει όμως στο πλαίσιο του διαλόγου να αποτιμηθεί και αυτό ιστορικά, με ψυχραιμία, νηφαλιότητα και αντικειμενικότητα.
Με τη βεβαιότητα ότι δεν θα αρνηθείτε να δημοσιεύσετε σε ανάλογο θέση τη σημερινή, σύντομο άλλωστε, απάντησή μου.
«Η αποστασία επιχείρηση για την αποτροπή της Κεντροαριστεράς»
Κόκκινο πανί για τους Αμερικανούς ο «τρελός γέρος και το νεαρό κάθαρμα»
Όπως επιβεβαιώνεται από την πληθώρα των σχετικών εγγράφων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που έχουν αποχαρακτηριστεί, τόσο για την περίοδο 1964-1968 όσο και για την περίοδο 1969-1972, οι Αμερικανοί θεωρούσαν τους Παπανδρέου «κόκκινο πανί» και επικίνδυνους για τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, νίπτοντας τα χείρας τους για τη χούντα των συνταγματαρχών, πολλές φορές επανέλαβαν ότι η αιτία του πραξικοπήματος ήταν ο φόβος εκλογής του Γεωργίου Παπανδρέου στις εκλογές του Μαΐου του 1967 και ο ρόλος που θα έπαιζε ο Ανδρέας στη νέα κυβέρνηση.
Η απόρρητη έκθεση
Όπως αποκαλύπτει η απόρρητη έκθεση της CΙΑ για τα Ιουλιανά που παρουσίασαν το Σάββατο «ΤΑ ΝΕΑ», οι Αμερικανοί γνώριζαν μήνες νωρίτερα για τα σχέδια των ανακτόρων και των αποστατών. Αυτό προκύπτει και από μεταγενέστερο τηλεγράφημα, λίγο πριν από τη συνταγματική εκτροπή του Γεωργίου Παπανδρέου, στις 7 Ιουνίου 1965, όταν ο επιτετραμμένος στην αμερικανική πρεσβεία της Αθήνας Νόρμπερτ Άνσουτζ αναφερόταν στο ενδεχόμενο αποσκίρτησης στελεχών της Ένωσης Κέντρου, σημειώνοντας- όπως και έγινε – ότι «οι επιθέσεις εναντίον του (Γ. Παπανδρέου) ίσως επικεντρωθούν στο πρόσωπο του γιου του Ανδρέα, ο οποίος παραμένει η αχίλλειος πτέρνα του». Βέβαια, όπως αναμενόταν- το ίδιο συμβαίνει και με τα αμερικανικά έγγραφα για την 21η Απριλίου- για ολόκληρο τον μήνα των Ιουλιανών, της ανατροπής και της κρίσης, η επικοινωνία της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παραμένει απόρρητη…
Αν και δεν υπάρχουν επίσημα αμερικανικά έγγραφα 
Εξαγορά
Εξαγορά συνειδήσεων, πάντως, εξέταζε να κάνει η Ουάσιγκτον και μετά την αποστασία, για να εμποδίσει τη νίκη Παπανδρέου στις εκλογές του 1967. Στις 11 Φεβρουαρίου, ο Αμερικανός πρέσβης Φίλιπς Τάλμποτ απευθύνεται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ (έγγραφο 255) και ζητά εξουσιοδότηση για να προχωρήσει σε «μυστικές πολιτικές ενέργειες» εν όψει των εκλογών, σημειώνοντας ότι σκοπός πρέπει να είναι «να περιοριστούν οι διαστάσεις της βάσης ισχύος του Ανδρέα Παπανδρέου», ενισχύοντας οικονομικά ανταγωνιστικά στοιχεία, ενώ εξέφραζε την ανησυχία του για πιθανή συνεργασία με την ΕΔΑ.
Καθώς οι φόβοι για ενδεχόμενη παπανδρεϊκή νίκη αυξάνονταν, ο διευθυντής του σταθμού της CΙΑ στην Αθήνα και διπλωματικό προσωπικό της πρεσβείας στράφηκαν στον Τάλμποτ, προτείνοντάς του την εξαγορά των εκλογών, συγκεκριμένα την «ανάληψη συγκεκαλυμμένης δράσης από μέρους της CΙΑ, που να αποσκοπεί στην ενθάρρυνση και υποστήριξη της υποψηφιότητας μετριοπαθών φιλοδυτικών στοιχείων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις αντι-παπανδρεϊκές δυνάμεις, κερδίζοντας μερικούς από τους επαμφοτερίζοντες καιροσκόπους», όπως αποκαλύπτει ο Λόρενς Στερν στο μνημειώδες βιβλίο του «Το λάθος άλογο». Ο Τάλμποτ, μάλιστα, έστειλε τηλεγράφημα στην Ουάσιγκτον, προτείνοντας να εγκριθεί το ποσό των 100.000 δολαρίων για να χρησιμοποιηθούν από την υπηρεσία για τη χρηματοδότηση περίπου δώδεκα υποψηφίων σε αμφιταλαντευόμενες περιφέρειες, ώστε να μειωθεί η προβλεπόμενη κοινοβουλευτική δύναμη του Παπανδρέου!
Τελικά, ύστερα από αλλεπάλληλες συσκέψεις στην Επιτροπή για τις Μυστικές Ενέργειες του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, ο υπουργός Εξωτερικών Ντιν Ρασκ απέρριψε το αίτημα, θεωρώντας ότι το ρίσκο ήταν μεγάλο. Η εισήγηση για μυστική επέμβαση με στόχο την εξαγορά των εκλογών δεν ήταν παρά μία ακόμη παραδοχή της χρεοκοπίας της αμερικανικής διπλωματίας σε μια κρίσιμη στιγμή.
Εσωκομματικές κόντρες στη Ν.Δ. έφερε το άνοιγμα του φακέλου για τα Ιουλιανά
Η αποκάλυψη του απόρρητου τηλεγραφήματος της CΙΑ αντιμετωπίστηκε με κρυφά χαμόγελα σχεδόν απ΄ όλα τα στελέχη της Ν.Δ. που συνδέουν την πολιτική παρουσία και διαδρομή τους με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Έντονη ενόχληση, επίσης, έχουν προκαλέσει σε πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος που ανήκουν στον λεγόμενο «καραμανλικό πυρήνα», οι υποτιμητικές, όπως χαρακτηρίστηκαν, αναφορές του κ. Μητσοτάκη για το πρόσωπο και τον ρόλο του ιδρυτή της Ν.Δ. Ενεργοποιούν μάλιστα τα ανακλαστικά όσων στελεχών του κόμματος βρέθηκαν στο παρελθόν αντιμέτωπα
ΕΝΤΟΝΗ ΕΝΟΧΛΗΣΗ
του «καραμανλικού πυρήνα», από αναφορές Μητσοτάκη για το πρόσωπο και ρόλο του ιδρυτή της Ν.Δ.
με τον πρώην πρωθυπουργό. Έβαλε φωτιές
Ο επίτιμος, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής», άναψε φωτιές, οδηγώντας και σε μια παρασκηνιακή συσπείρωση του καραμανλικού πόλου, με την επιμονή του να προβάλει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ως «επιλογή του Στέμματος», ενώ μιλώντας για την πορεία του ιδρυτή της Ν.Δ. περιορίστηκε να πει ότι «η παρουσία του Καραμανλή δεν ήταν αρνητική». «Η αγιοποίηση εμένα ποτέ δεν μου άρε σε. Δεν τη ζήτησα για τον εαυτό μου και δεν τη δίδω και σε κανέναν… Είναι αστείο, είναι ντροπή για την Ελλάδα να θεωρείται ύβρις όταν λες ένα πραγματικό περιστατικό. Είναι ποτέ δυνατόν να δέχομαι επίθεση διότι είπα ότι τον Καραμανλή τον επέλεξε το Στέμμα, όταν το λέει ο ίδιος στ΄ απομνημονεύματα;», ανέφερε με έμφαση.
Εσωκομματικές εκρήξεις
Την ίδια στιγμή, εσωκομματικές εκρήξεις προκαλούν οι αιχμές του κ. Μητσοτάκη για τις εκλογές του ΄61, τις οποίες χαρακτήρισε «αναμφισβήτητα βίας και νοθείας», κατά τη διάρκεια του συνεδρίου που οργάνωσε το ομώνυμο ίδρυμά του.
Επίθεση στον επίτιμο γι΄ αυτές τις αιχμές εξαπέλυσε ο επικεφαλής των γαλάζιων ευρωβουλευτών Ι. Βαρβιτσιώτης, ο οποίος ουσιαστικά κάλεσε τον κ. Μητσοτάκη να εξηγήσει για ποιον λόγο προσχώρησε στη Ν.Δ. «Αν πιστεύει ότι ο Καραμανλής ήταν υπεύθυνος για τις εκλογές βίας και νοθείας, τότε γιατί δέχθηκε να συμμετέχει στις μετέπειτα κυβερνήσεις του;», διερωτήθηκε (στον Αlpha) το ιστορικό στέλεχος του κόμματος. Κλίμα συσπείρωσης
Κομματικοί παράγοντες, ακόμη και στελέχη του πρωθυπουργικού επιτελείου, εκτιμούν ότι η προσπάθεια του κ. Μητσοτάκη να ξανανοίξει τον φάκελο της Αποστασίας όχι μόνον «μετατράπηκε σε μπούμερανγκ», μετά και την αποκάλυψη των «ΝΕΩΝ», αλλά φέρνει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση και το κόμμα «που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να τον υπερασπιστούν», όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Οι ίδιοι παράγοντες, μάλιστα, σημειώνουν ότι το κλίμα συσπείρωσης των καραμανλικών πλήττει πολιτικά και την υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη. Και αυτό γιατί, όπως τονίζουν, η αναβίωση ενός εσωκομματικού μετώπου κατά του Κων. Μητσοτάκη μόνον εμπόδιο μπορεί να σταθεί στις πολιτικές φιλοδοξίες της- και έρχεται μάλιστα σε μια χρονική στιγμή που η ίδια είχε ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με το καραμανλικό μπλοκ.
