Τριάντα χρόνια πέρασαν από την ημέρα που οι Βρετανοί επιστήμονες Ρόμπερτ Έντουαρτς και Πάτρικ Στέπτοου κατάφεραν να φέρουν στον κόσμο το πρώτο παιδί του σωλήνα, τη Λουίζ Μπράουν. Από τότε έως σήμερα έχουν γεννηθεί εκατομμύρια μωρά χάρη στην εφαρμογή κάποιας μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η επιστήμη ανέπτυξε τεχνικές που πριν από μερικά χρόνια ανήκαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, σήμερα όμως δίνουν τη δυνατότητα στη πλειονότητα των υπογόνιμων ζευγαριών να αποκτήσουν παιδί!
«ΤΑ ΝΕΑ» κατέγραψαν με τη βοήθεια των ειδικών τις μεδόδους της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αλλά και τις τάσεις της επιστήμης στον τομέα αυτόν, που δίνουν μια γεύση για τις μεθόδους του μέλλοντος.
Ο δρ Χάρης Καζλαρής, κλινικός εμβρυολόγος, απαντά σε συχνές ερωτήσεις που απασχολούν τα ζευγάρια
ΠΟΤΕ
ένα ζευγάρι θεωρείται υπογόνιμο;
ΕΑΝ ΕΠΕΙΤΑ από έναν χρόνο τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς προφύλαξη δεν έχει επιτευχθεί σύλληψη, τότε τα ζευγάρια είναι προτιμότερο να επισκεφτούν ειδικό για να διαπιστωθεί η αιτία που δεν επιτυγχάνεται η εγκυμοσύνη. Για τα ζευγάρια άνω των 35 ετών, το χρονικό διάστημα προσπαθειών μπορεί να είναι μικρότερο.
ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ
μπορεί μια γυναίκα να υποβληθεί σε εξωσωματική;
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ δεν υπάρχει όριο, βάσει επιστημονικών δεδομένων. Οι παράγοντες που μπορεί να ωθήσουν ένα ζευγάρι να συνεχίσει ή να σταματήσει τις προσπάθειες είναι πολλοί: Η συνολική επιβάρυνση της υγείας, το οικονομικό κόστος, οι πιθανότητες επιτυχίας, η ηλικία, ακόμη και ψυχολογικές παράμετροι. Πάντως, έχει αποδειχτεί πως δύο με τρεις προσπάθειες τον χρόνο δεν προκαλούν σημαντική επιβάρυνση στον οργανισμό.
ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΣ
οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;
ΝΑΙ, υπό την προϋπόθεση πως εφαρμόζονται σύμφωνα με τους επιστημονικούς κανόνες.
ΕΙΝΑΙ ΥΓΙΗ
τα παιδιά που γεννιούνται με εξωσωματική γονιμοποίηση;
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι το ίδιο υγιή με τα υπόλοιπα παιδιά, καθώς σύμφωνα με μελέτες δεν παρουσιάζουν αυξημένο ποσοστό κινδύνου εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών αλλά και ανωμαλιών της διάπλασης, συγκριτικά με τα παιδιά που προέρχονται από φυσική σύλληψη. Και αυτή η παρατήρηση έρχεται ύστερα από γεννήσεις περίπου 2 εκατ. παιδιών σε όλο τον κόσμο.
ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ
η μητρότητα;
ΤΟ «ΓΟΡΓΟΝ ΚΑΙ ΧΑΡΙΝ ΕΧΕΙ» ισχύει στην περίπτωση της μητρότητας. Το βιολογικό ρολόι αρχίζει να μετρά αντίστροφα μετά τα 38-39 έτη, η πιο γόνιμη ηλικία ωστόσο είναι μεταξύ 25 και 30 ετών. Παρ΄ όλα αυτά, πολλά ζευγάρια περιμένουν έως τα 40 τους επειδή πια η επιστήμη το επιτρέπει, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πιθανότητες σύλληψης- ακόμη και κατά τη διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
ΤΙ ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
έχει η εξωσωματική γονιμοποίηση;
ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΑ ΔΙΕΘΝΩΣ, κυμαίνονται στο 20%-25% ανά προσπάθεια κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι σε άριστα εργαστήρια ή σε εύκολα αντιμετωπίσιμες περιπτώσεις, το ποσοστό μπορεί να είναι πολύ υψηλότερο.
ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ
οι μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΟΧΙ ΑΚΟΜΗ. Λόγω ολιγωρίας της Πολιτείας δεν έχει πραγματοποιηθεί η απαραίτητη καταγραφή από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
πρέπει να επιλέξει το ζευγάρι ένα κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης;
ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ είναι η εμπιστοσύνη που τους εμπνέει ο γιατρός και γενικότερα οι συνεργάτες του, καθώς και τα ποσοστά επιτυχίας στη μονάδα.
Πάντως, η εξωσωματική στην Ελλάδα θεωρείται διεθνώς ότι είναι σε πολύ καλό επίπεδο και το ίδιο ισχύει για τους επιστήμονες και τις υποδομές.
250.000
έως 300.000
είναι σύμφωνα με εκτιμήσεις τα υπογόνιμα ζευγάρια στην Ελλάδα
12.000
έως 15.000
κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης πραγματοποιούνται κάθε χρόνο
4.000
παιδιά γεννιούνται στη χώρα μας με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης
5+2 τεχνικές για γονιμότητα
1 Παρακολούθηση ωοθυλακιορρηξίας
O υπερηχογραφικός έλεγχος της ωορρηξίας είναι η πρώτη και απλούστερη μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Με τη μέθοδο αυτή ο γυναικολόγος έχει τη δυνατότητα να συστήσει στο ζευγάρι προγραμματισμένες επαφές ανάλογα με τις ημέρες πιθανής ωοθυλακιορρηξίας- την πιο γόνιμη περίοδο του κύκλου των γυναικών, καθώς τότε απελευθερώνονται ένα ή περισσότερα ωάρια από τις ωοθήκες. Σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται έντονη διαταραχή στον κύκλο της γυναίκας εξαιτίας, παραδείγματος χάριν, ενός ήπιου προβλήματος πολυκυστικών ωοθηκών, τότε είναι δυνατή η πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας μέσω φαρμακευτικής αγωγής. ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
συστήνεται σε γυναίκες που δεν έχουν τακτικό κύκλο (oλιγοανωορρηξία), χωρίς ωστόσο να εμφανίζουν κανένα άλλο παθολογικό αίτιο υπογονιμότητας.
2 Σπερματέγχυση
Το πρώτο βήμα που κάνουν οι ειδικοί είναι να συλλέξουν δείγμα σπέρματος, το οποίο επεξεργάζονται στο εργαστήριο μέσα σε ειδικό καλλιεργητικό υγρό, ώστε να επιλεγούν τα πιο φυσιολογικά σε εμφάνιση αλλά και τα πιο κινητικά, δηλαδή τα πιο «δυνατά», σπερματοζωάρια. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια εύκαμπτων, ειδικών καθετήρων, το σπέρμα εγχέεται στη μήτρα. Η διαδικασία της ενδομήτριας σπερματέγχυσης συνδυάζεται συχνά με ήπια φαρμακευτική αγωγή για την καλύτερη ανάπτυξη ωαρίων, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης:
15%- 20% ανά προσπάθεια- ό,τι δηλαδή προβλέπει και η φύση!.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
συστήνεται σε ζευγάρια όπου ο άνδρας αντιμετωπίζει στυτική δυσλειτουργία ή σε περιπτώσεις ήπιας διαταραχής του σπέρματος. Επιπλέον, εφαρμόζεται σε γυναίκες που έχουν ήπια ενδομητρίωση αλλά και σε περιπτώσεις όπου η αιτία της υπογονιμότητας παραμένει άγνωστη.
3 Εξωσωματική γονιμοποίηση (ΙVF)
Είναι η τεχνική της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπου το σπέρμα του άνδρα και τα ωάρια της γυναίκας γονιμοποιούνται εκτός σώματος, στο εργαστήριο, μέσα σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα ή ένα τριβλίο (ειδικό πιατάκι). Κατά τις πρώτες 17- 20 ώρες οι ειδικοί διαπιστώνουν εάν το ωάριο έχει γονιμοποιηθεί. Η γονιμοποίηση όμως είναι το… ήμισυ του παντός, αφού μόνον κατά τη διαδικασία εξέλιξής του μπορεί να διαπιστωθεί εάν το ωάριο είναι «δυναμικό». Το έμβρυο ή τα έμβρυα που προκύπτουν τοποθετούνται έπειτα από 2- 5 ημέρες στη μήτρα (εμβρυομεταφορά) και ύστερα από 12 ημέρες γίνεται το τεστ εγκυμοσύνης.
Κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση, στόχος των γιατρών είναι η διέγερση των ωοθηκών ώστε να παραχθούν περισσότερα από ένα ωοθυλάκια και άρα περισσότερα από ένα ωάρια. Ο κύκλος της θεραπείας διαρκεί από 15 ημέρες έως και έναν μήνα, ανάλογα με το πρωτόκολλο θεραπείας που θα εφαρμοστεί.
Σημειώνεται ότι σήμερα η φαρμακευτική αγωγή είναι ηπιότερη σε σχέση με το παρελθόν, καθώς οι γυναικολόγοι πια στοχεύουν στην ποιότητα των ωαρίων αντί στη παραγωγή μεγάλου αριθμού. Ωστόσο, απαιτείται συστηματική παρακολούθηση των γυναικών αλλά και αποφυγή άσκοπων υπερβολών για τη μέγιστη ασφάλεια. Την ημέρα που πραγματοποιείται η ωοληψία – η συλλογή δηλαδή ωαρίων-, λαμβάνεται και το σπέρμα, αφού πρωτίστως έχει απομονωθεί ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός σπερματοζωαρίων με καλή μορφολογία και κινητικότητα.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
εφαρμόζεται σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα στις σάλπιγγες, σοβαρά προβλήματα ανωορρηξίας αλλά και ενδομητρίωση. Επίσης, επιλέγεται όταν υπάρχει μερική αδυναμία στο σπέρμα ή όταν το πρόβλημα υπογονιμότητας που ταλαιπωρεί το ζευγάρι είναι άγνωστης αιτιολογίας.
4 Μικρογονιμοποίηση
Είναι μια παραλλαγή της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Και αυτό γιατί η διαφορά έγκειται στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η γονιμοποίηση του ωαρίου.
Πιο συγκεκριμένα, κατά τη μικρογονιμοποίηση εισάγεται μόνο ένα σπερματοζωάριο στο ωάριο με τη χρήση ειδικής βελόνας. Στην περίπτωση αζωοσπερμίας, όταν δηλαδή δεν υπάρχουν σπερματοζωάρια στο σπέρμα, η λήψη επιτυγχάνεται μέσω μίας μικρής επέμβασης.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
η μέθοδος αυτή επιλέγεται σε περιπτώσεις βαριάς ανδρικής υπογονιμότητας (χαμηλή κινητικότητα, κακή μορφολογία ή μικρός αριθμός σπερματοζωαρίων).
5 Ενδοσαλπιγγική μεταφορά γαμετών
Πρόκειται για εναλλακτική λύση εξωσωματικής γονιμοποίησης, κατά την οποία τα ωάρια και στα σπερματοζωάρια τοποθετούνται με τη βοήθεια λαπαροσκόπησης στη σάλπιγγα. Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, οι ειδικοί προσπαθούν να μιμηθούν τη φύση, καθώς η γονιμοποίηση γίνεται στη σάλπιγγα.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
όταν η γυναίκα έχει τουλάχιστον μία υγιή σάλπιγγα.
6 Κατάψυξη ωαρίων
Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων, ή αλλιώς υαλοποίηση, πραγματοποιείται στους-196 βαθμούς Κελσίου. Οι ειδικοί συλλέγουν πέντε με δέκα ωάρια και τα καταψύχουν ταχύτατα, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία κρυστάλλων. Έτσι, τα ωάρια μπορούν να διατηρηθούν για πολλά χρόνια σε υγρό άζωτο. Κατ΄ αυτό τον τρόπο περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας στα κύτταρα κρυστάλλων κατά την απόψυξη, που μπορούν να βλάψουν το ωάριο.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
σε ασθενείς με καρκίνο που θέλουν να φυλάξουν τα ωάριά τους πριν από χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία, σε γυναίκες που θα υποβληθούν σε γυναικολογικές επεμβάσεις αλλά και σε όσες θέλουν να καθυστερήσουν τη μητρότητα.
7 Βιοψία εμβρύων για προεμφυτευτική διάγνωση
Συστήνεται στα ζευγάρια που έχουν υψηλές πιθανότητες να μεταβιβάσουν ένα σοβαρό νόσημα στο παιδί τους. Για να το επιτύχουν αυτό οι ειδικοί, περιμένουν έως την τρίτη ημέρα σχηματισμού του εμβρύου. Το τρίτο 24ωρο το έμβρυο αποτελείται από 7- 8 κυτταρικές διαιρέσεις. Οι επιστήμονες αφαιρούν το ένα κύτταρο, στο οποίο και κάνουν γονιδιακές αναλύσεις (DΝΑ) για να ελέγξουν εάν φέρει κάποιο σοβαρό νόσημα. Σημειώνεται πως η απομάκρυνση του ενός κυττάρου δεν επηρεάζει την ανάπτυξη του εμβρύου, καθώς τα υπόλοιπα κύτταρα έχουν την ιδιότητα να αναπληρώσουν το κενό.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ:
χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του φύλου των εμβρύων για τα φυλοσύνδετα νοσήματα (νοσήματα δηλαδή που εξαρτώνται από το φύλο του παιδιού) αλλά και για τον εντοπισμό κληρονομικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως είναι η μεσογειακή αναιμία. Επιπλέον, γίνεται σε γυναίκες που έχουν στο ιστορικό τους πολλές αποβολές.
Μεταμόσχευση κυτταροπλάσματος
Η μέθοδος αυτή, που βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, δίνει την ελπίδα της μητρότητας σε γυναίκες άνω των 40 ετών, αφού στόχος της είναι να βελτιώσει την ποιότητα των ωαρίων τους.
Το γενετικό υλικό (DΝΑ), που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό εάν ένα παιδί θα γεννηθεί υγιές, βρίσκεται στο πυρήνα του ωαρίου. Έχει όμως αποδειχτεί πως το 70% των ωαρίων σε γυναίκες άνω των 40 ετών έχει βλάβες στο DΝΑ -παραδείγματος χάριν, τους λείπει ένα χρωμόσωμα ή παρουσιάζουν πλεόνασμα. Το πρωτόπλασμα, εκεί δηλαδή όπου «κολυμπάει» το DΝΑ, παίζει σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά τις διαιρέσεις του γενετικού υλικού όταν ωριμάζει το ωάριο, αρκεί να μην έχει…
γεράσει. Αυτό λοιπόν που κάνουν οι επιστήμονες είναι να παίρνουν από νεώτερες γυναίκες πρωτόπλασμα και να το εγχέουν στα ωάρια των μεγαλύτερων ηλικιακά γυναικών.
Το σημαντικό σε αυτή τη μέθοδο είναι ότι το παιδί που θα γεννηθεί θα φέρει το DΝΑ της μητέρας του, αφού το δανεικό πρωτόπλασμα δεν επηρεάζει τον πυρήνα του ωαρίου.
Κρίσιμη και η ψυχολογική υποστήριξη
Η ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ, όταν αυτή «σφραγίζεται» και επιστημονικά, ταράζει συναισθηματικά τα ζευγάρια. Για πολλά από αυτά η δυσκολία αποδοχής του προβλήματος σε συνδυασμό με το άγχος του αγνώστου σε ό,τι αφορά την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σηματοδοτεί μια περίοδο «κρίσης».
«Έντονα συναισθήματα όπως είναι ο θυμός, η λύπη, η πικρία, η απόδοση ευθυνών προκαλούν συχνά σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που λειτουργεί το ζευγάρι στην καθημερινότητά του, ενώ κάποιες φορές μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τριβές», τονίζει στα «ΝΕΑ» η κ. Μπέσυ Κολοβάκη, υπεύθυνη προγράμματος ψυχολογικής υποστήριξης σε Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
Κάποιοι έρχονται αντιμέτωποι με ένα συναισθηματικό… κενό, επειδή νιώθουν πως χάνουν τη μαγεία της φυσικής διαδικασίας που τους οδηγεί στη μητρότητα και στην πατρότητα. Επίσης συχνά το ζευγάρι ανάγει την απόκτηση παιδιού σε μοναδικό στόχο, με αποτέλεσμα να περιορίζει τις προοπτικές του και άρα την ποιότητα ζωής του. «Γι΄ αυτό και είναι σημαντικό να μη φοβούνται να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους στον άνθρωπό τους, στους οικείους τους, σε όποιους νιώθουν άνετα. Επίσης η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα υποστήριξης παίζει σημαντικό ρόλο, ώστε να αποδεχτεί το ζευγάρι την πιθανή διάρκεια χρόνου που μπορεί να χρειαστεί να αφιερώσει για ένα θετικό αποτέλεσμα.
Άλλωστε, η πρωταρχική αιτία παραίτησης ενός ζευγαριού από την προσπάθεια απόκτησης ενός παιδιού θεωρείται η εξάντληση ενέργειας και συναισθηματικής αντοχής».
Τι προβλέπει ο νόμος
Ο Νόμος 3305/2005 σχετικά με την εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που ξεκαθαρίζει αρκετά ζητήματα σχετικά με την εξωσωματική γονιμοποίηση, προβλέπει και την πλήρη κάλυψη από τα ασφαλιστικά ταμεία. Παρ΄ όλα αυτά, το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα δεν έχει υπογραφεί έως σήμερα.
\207ΤΟ 50ό ΕΤΟΣ της ηλικίας είναι το όριο για να αναζητήσει μια γυναίκα θεραπεία μέσω της εξωσωματικής.
\207ΟΙ ΑΝΥΠΑΝΤΡΕΣ μητέρες μπορούν να αποκτήσουν παιδί με υποβοηθούμενη παραγωγή.
\207ΙΣΧΥΕΙ το απόρρητο, όπως και για κάθε ιατρική πράξη. Μόνο για λόγους υγείας μπορεί το παιδί ή οι γονείς του να αναζητήσουν τα ιατρικά στοιχεία του δότη (π.χ. την ομάδα αίματος) που τηρούνται από την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
\207ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ η επιλογή του φύλου του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί, εκτός εάν συντρέχουν σοβαροί ιατρικοί λόγοι (π.χ. μετάδοση κληρονομικής ασθένειας που σχετίζεται με το φύλο).
\207ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ η προεμφυτευτική διάγνωση για ιατρικούς λόγους, ώστε να αποφεύγεται η γέννηση παιδιών που θα νοσούν από κληρονομούμενες ασθένειες (π.χ. μεσογειακή αναιμία). \207ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ σύζυγοι ή σύντροφοι πρέπει να υπογράψουν κοινή έγγραφη δήλωση επιλέγοντας την τύχη του γενετικού τους υλικού, που μπορεί να διατεθεί χωρίς αμοιβή σε άλλα πρόσωπα, σε ερευνητικούς ή άλλους επιστημονικούς σκοπούς ή να καταστραφεί.
\207ΟΙ ΔΟΤΕΣ σπέρματος και ωαρίων θα πρέπει να είναι ενήλικοι. Οι άνδρες θα πρέπει να είναι νεώτεροι από 40 ετών, ενώ οι γυναίκες δότριες ωαρίων θα πρέπει να μην έχουν συμπληρώσει τα 35 τους χρόνια.
\207ΟΙ ΔΟΤΕΣ υποβάλλονται υποχρεωτικά σε κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο και δεν γίνονται δεκτοί, αν πάσχουν από κληρονομικά, γενετικά ή μεταδοτικά νοσήματα.
ΤΙ ΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ
ΙΚΑ
352,16 € καταβάλλει το ΙΚΑ για κάθε προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης (τέσσερις συνολικά)
176,08 € σε περίπτωση ανεπιτυχούς προσπάθειας (αποτυχίας δηλαδή της εμβρυομεταφοράς)
100% κάλυψη των φαρμάκων (πλην των Αrvekap 0,1mg, Ρregnyl, Ρrofasι, Utrogestan, Daronda 2,8m1 SUprefact Αmp 2Χ7 και Ναsα1 Spray).
Όριο ηλικίας: 23- 45 ετών ΟΑΕΕ
(Ταμείο Ελεύθερων Επαγγελματιών)
352,16 €
καταβάλλει ο ΟΑΕΕ σε περίπτωση επιτυχούς προσπάθειας (3 συνολικά) ή 176,08 € σε περίπτωση ανεπιτυχούς προσπάθειας (αποτυχίας δηλαδή της εμβρυομεταφοράς)
75% κάλυψη των φαρμάκων Όριο ηλικίας: έως 50 ετών Δημόσιο
(ΟΠΑΔ) 350 € καταβάλλει ο ΟΠΑΔ για κάθε προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης (τρεις συνολικά)
75% κάλυψη των φαρμάκων Όριο ηλικίας: έως 50 ετών ΟΓΑ
100% κάλυψη των φαρμάκων
Οι αιτίες της υπογονιμότητας
Όσο για τους λόγους, αυτοί διαγιγνώσκονται στις οχτώ απο τις δέκα περιπτώσεις, το υπόλοιπο όμως 20% παραμένει μυστήριο, αφού τα αποτελέσματα των εξετάσεων δεν δείχνουν το παραμικρό πρόβλημα. Στην περίπτωση αυτή και εάν η γυναίκα είναι νέα, τότε μπορεί να περιμένει έως και δύο χρόνια. Εάν όμως είναι μεγαλύτερη από 35- 40 ετών, τότε η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή αποτελεί συνήθως μονόδρομο.
Δεν έχουν εξήγηση για την έξαρση
Ησύγχρονη αντίληψη πως η υπογονιμότητα είναι πρόβλημα «των ημερών μας» είναι αβάσιμη, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, αφού στηρίζεται μόνο σε ενδείξεις. «Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι υπάρχει αύξηση. Το μόνο που φαίνεται να ισχύει, σύμφωνα με διεθνή αλλά και ελληνικά στοιχεία, είναι πως το 15%- 20% των νιόπαντρων δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί», υπογραμμίζει ο κ. Μεσσήνης. Ωστόσο, η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι πιθανόν να αποτελεί έναν επιπρόσθετο παράγοντα: «Η τοξικότητα είναι πιθανόν να παίζει ρόλο. Παραδείγματος χάριν, έχουμε βρει υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου στο σπέρμα των αντρών, παρ΄ όλα αυτά δεν γνωρίζουμε τι επιπτώσεις έχει αυτό στην τεκνοποίηση». Μύθος είναι και η εξήγηση που δίνουν κάποιοι πως η υπογονιμότητα οφείλεται απλώς και μόνο στο γεγονός πως δεν «ταιριάζει» το ζευγάρι. «Αντίθετα, γι΄ αυτό που είμαστε σίγουροι είναι πως το τσιγάρο, το αλκοόλ αλλά και ο ψυχολογικός παράγοντας – κυρίως το στρες- φαίνεται να δρουν αρνητικά».
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Η ΕΛΛΕΙΨΗ ωορρηξίας- η γυναίκα δεν έχει σταθερό κύκλο ή δεν έχει καθόλου περίοδο- είναι μία από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας. «Η φαρμακευτική αγωγή είναι η απάντηση στην έλλειψη ωοθυλακιορρηξίας, αφού τα ποσοστά επιτυχίας είναι υψηλά. Επίσης, συχνό πρόβλημα που εντοπίζεται κατά τις ιατρικές εξετάσεις είναι η απόφραξη ή οι συμφύσεις στις σάλπιγγες», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Ιωάννης Μεσσήνης, μαιευτήρας-γυναικολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η διάνοιξη με λαπαροσκόπηση είναι η συνηθέστερη μέθοδος αντιμετώπισης των προβλημάτων στις σάλπιγγες, με απαραίτητη ωστόσο προϋπόθεση η γυναίκα να είναι έως 35 ετών- διαφορετικά συνιστάται εξ αρχής η λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η ενδομητρίωση (ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού έξω από τη μήτρα σε άλλες περιοχές του σώματος- συνεπώς είναι «αφύσικες» θέσεις) αποτελεί έναν ακόμη «συνήθη ύποπτο» για τη γυναικεία υπογονιμότητα. «Και σε αυτήν την περίπτωση όμως, η χειρουργική επέμβαση δεν αποτελεί πάντα τη λύση. Η ενδομήτρια σπερματέγχυση και εν συνεχεία- εάν οι προσπάθειες δεν πετύχουν- η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι κλασικές μέθοδοι που συστήνονται σε γυναίκες με ελαφρά ενδομητρίωση», προσθέτει ο κ. Μεσσήνης. ΑΝΔΡΕΣ
ΟΙ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ και οι συγγενείς ανωμαλίες στα γεννητικά όργανα, η κιρσοκήλη, αλλά και οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες είναι μερικές από τις αιτίες που εξηγούν τη χαμηλή κινητικότητα, τον χαμηλό αριθμό, αλλά και την κακή μορφολογία των σπερματοζωαρίων. «Για τους άνδρες ωστόσο, η φαρμακευτική αγωγή περιορίζεται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου η υπογονιμότητα οφείλεται σε ενδοκρινικές διαταραχές. Όταν δηλαδή, η μειωμένη έκκριση ειδικών ορμονών έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη σπερματογένεση ή την αζωοσπερμία», υπογραμμίζει ο κ. Μεσσήνης. Διαφορετικά, η σπερματέγχυση όταν η διαταραχή είναι ήπια ή η εξωσωματική γονιμοποίησηιδίως η μικρογονιμοποίηση- είναι ο τρόπος για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Έτσι, το πρώτο βήμα που κάνουν οι ειδικοί είναι να συλλέξουν δείγμα σπέρματος, το οποίο επεξεργάζονται στο εργαστήριο, ώστε να εντοπιστούν και συλλεχθούν τα πιο φυσιολογικά σε εμφάνιση αλλά και τα πιο κινητικά, δηλαδή τα πιο «ικανά» σπερματοζωάρια, τα οποία και χρησιμοποιούνται.
Μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στα δημόσια νοσοκομεία
●Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Κρήτης ●Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας ●Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων ●Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης ●Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» ●Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ρίου ●Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» ●Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου» ●«Αρεταίειο» Νοσοκομείο ●Νοσοκομείο «Αττικόν» Στις ιστοσελίδες του Σωματείου Υποστήριξης Υπογονιμότητας «Κυβέλη» (www. kyveli.gr) και του Σωματείου Γονιμότητας Μagna Μater (www. magnamater.gr) είναι αναρτημένος λεπτομερής οδηγός με τις δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
