Αυτήν την καρέκλα προτιμούσε να έχει στο πιάνο του ο Μπραμς και σε αυτήν καθόταν ο Λένιν στο γραφείο του για να γράψει. Για τον Λε Κορμπιζιέ ήταν το πιο κομψό σχέδιο που είχε δει στη ζωή του. Σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, αλλά ακόμη και σήμερα θεωρείται ένα σύμβολο κομψότητας. Η καρέκλα Τόνετ ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 150 χρόνια της ως το πρώτο δείγμα του βιομηχανικού σχεδίου, που συνεχίζει να εμπνέει τους σύγχρονους σχεδιαστές.


Η Τόνετ πήρε το όνομά της από τον Γερμανό επιπλοποιό Μίκαελ Τόνετ, ο οποίος παρουσίασε το δημιούργημά του στην αυτοκρατορική Βιέννη του 19ου αιώνα. Έγινε γνωστή ως καρέκλα Τόνετ 14 από τη θέση που καταλάμβανε στον κατάλογο των πωλήσεων στη διεθνή έκθεση του Λονδίνου. Το πρώτο μοντέλο αποτελείτο από έξι κομμάτια και δέκα βίδες. Η πλάτη και τα πίσω πόδια ήταν ενιαία και το κάθισμα από βιεννέζικη ψάθα. Ο Τόνετ κατέληξε στο τελικό σχέδιο έπειτα από χρόνια δοκιμών και πειραματισμών. Κι αφού τελειοποίησε την πλάτη από ελασματοποιημένο ξύλο και κατοχύρωσε την πατέντα του για τη βιομηχανική παραγωγή καπλαμά, παρουσίασε το προϊόν του το 1851.

Μαζική παραγωγή. Φιλοδοξία του Τόνετ ήταν να κατασκευάσει την πρώτη καρέκλα μαζικής παραγωγής, η οποία θα κόστιζε φτηνά. Το ίδιο επιχειρούσαν και πολλοί ανταγωνιστές του. Ο ίδιος απέτυχε αρχικά, το επιπλοποιείο του στη Γερμανία πνίγηκε στα χρέη και αναγκάστηκε το 1842 να εγκα- ταλείψει με την οικογένειά του τη χώρα του για την Αυστρία. Στη Βιέννη άνοιξε ένα νέο επιπλοποιείο χωρίς να εγκαταλείψει το όνειρό του. Η παραγωγή θα ξεκινούσε 17 χρόνια αργότερα. Το 1859 μια ελαφριά, άνετη και φτηνή καρέκλα- πρώτη με αυτά τα χαρακτηριστικά- άρχισε να γράφει τη δική της ιστορία. Κόστιζε μόλις τρία φιορίνια, δηλαδή λιγότερο από ένα μπουκάλι κρασί, και σε ελάχιστο χρόνο κατέκτησε τα αυτοκρατορικά σαλόνια, τα βιεννέζικα καφέ, σπίτια και ξενοδοχεία. Ο λόγος δεν ήταν η φτηνή τιμή της – ή, τουλάχιστον, δεν ήταν ο μοναδικός: η καρέκλα του Μίκαελ Τόνετ ήταν ένα προϊόν μαζικής παραγωγής, ελαφρύ και συγχρόνως σταθερό, εύκολο στη συναρμολόγηση και κομψό στη σχεδίαση. Με άλλα λόγια, ο Τόνετ είχε συλλάβει το πνεύμα της νέας εποχής και την αισθητική που διαμόρφωνε η αναδυόμενη αστική τάξη.

Σε κιβώτια. Τα επόμενα χρόνια τα έπιπλα Τόνετ έγιναν ένα μαζικό φαινόμενο- το διάσημο κρεβάτι των ασθενών στο γραφείο του Φρόιντ ήταν του Γερμανού σχεδιαστή. Έως το 1930 είχε διατεθεί ο αριθμός ρεκόρ των 50 εκατομμυρίων καρεκλών. Οι παραγγελίες έφταναν στα σπίτια σε κιβώτια και τα έπιπλα έπρεπε να μονταριστούν, όπως συμβαίνει σήμερα με τα έπιπλα του ΙΚΕΑ. Την παράδοση του Μίκαελ Τόνετ συνέχισαν τα πέντε παιδιά του, όχι φυσικά ως επιπλοποιοί, αλλά ως εργοστασιάρχες που απασχολούσαν εκατοντάδες εργαζομένους στα εργοστάσιά τους, τα οποία διέθεταν παιδικούς σταθμούς και σχολεία, βιβλιοθήκες και καταστήματα. Η δυναστεία χωρίστηκε αργότερα στα τρία, συνεχίζοντας τη δραστηριότητά της στη Γερμανία, την Αυστρία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Θεωρείται κλασικό και αθάνατο έπιπλο


Η καρέκλα Τόνετ 14 εξακολουθεί να παράγεται μέχρι σήμερα, μόνο που κοστίζει 500 ευρώ- πολύ περισσότερο από ένα μπουκάλι κρασί. Είναι πλέον ένα κλασικό αθάνατο έπιπλο, που εξακολουθεί να εμπνέει και να αντιγράφεται. Ο Καζούγιο Σεϊγίμα και ο Ριούι Νισιζάουα, οι Γιαπωνέζοι αρχιτέκτονες του Νέου Μουσείου στη Νέα Υόρκη, σχεδίασαν μια μεταλλική καρέκλα με παρόμοιο σχήμα, που μοιάζει σαν ένα παιδικό σχέδιο της Τόνετ 14. Η Οgla, μια από τις πιο δημοφιλείς καρέκλες του ΙΚΕΑ, σχεδιάστηκε με πρότυπο την Τόνετ. Δεν είναι περίεργο για ένα προϊόν που είχε ενθουσιάσει τον Ελβετό αρχιτέκτονα και πατέρα του μοντερνισμού Λε Κορμπιζιέ. «Δεν υπήρχε τίποτε πιο κομψό και ωραιότερο σχεδιαστικά, πιο αριστοτεχνικά κατασκευασμένο και πιο πρακτικό», είχε πει κάποτε.

Οι άλλοι


● ΚΑΡΕΚΛΑ ΒΑΣΙΛΙ

1925

Γνωστή και ως καρέκλα Νο Β3, σχεδιάστηκε από τον Μαρσέλ Μπρόιερ για τον Βασίλι Καντίνσκι και θεωρείται ένα από τα σύμβολα του Μπάουχαους. Μπήκε σε μαζική παραγωγή τρεις δεκαετίες αργότερα.

● ΣΕΖ ΛΟΝΓΚ

1928

Η «μακριά καρέκλα» σχεδιάστηκε από τους Λε Κορμπιζιέ, Πιερ Ζανερέ και Σαρλότ Περιάν και θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικά κομμάτια του μοντερνισμού. Κατασκευασμένη από ατσάλι και δέρμα εξακολουθεί να καταλαμβάνει τον δικό της χώρο στην έννοια «μοντέρνο».

● ΣΚΑΜΠΟ ΜΕ ΤΡΙΑ ΠΟΔΙΑ

1932

Σχέδιο του Φινλανδού αρχιτέκτονα Αλβάρ Αάλτο, ο οποίος θεωρείται πατέρας του μοντερνισμού στις σκανδιναβικές χώρες. Σχεδίασε το δημοφιλές έπιπλο με την κυκλική βάση και τα τρία πόδια, εκφράζοντας το πνεύμα της εποχής.

● ΚΑΡΕΚΛΑ ΑΝΤ

1952

Σχεδιάστηκε από τον Δανό Αρνέ Γιάκομπσον και πήρε το όνομά της από την πλάτη της, που θυμίζει κεφάλι μυρμηγκιού (ant σημαίνει μυρμήγκι στα αγγλικά) και έχει λεπτά άκρα.

Τα τρία πόδια της ήταν αρχικά από πλαστικό, ενώ στη συνέχεια έγιναν μεταλλικά. Έκανε αμέσως αίσθηση, εκτοξεύοντας τη φήμη του Δανού σχεδιαστή στα ύψη.

Τελευταία Νέα