«Το 40% των καρχαριοειδών στη Μεσόγειο είναι υπό εξαφάνιση. Κι όμως, είναι θέμα που μας αφορά όλους μας, ακόμα και στην Ελλάδα, γιατί το θαλάσσιο οικοσύστημα είναι ενιαίο και χωρίς καρχαρίες διαταράσσονται οι ισορροπίες του παντού. Πρέπει, λοιπόν, να αλλάξουμε την αρνητική άποψη του κόσμου γι΄ αυτά τα θαυμαστά ψάρια».


Κολυμπά συστηματικά δίπλα στους καρχαρίες! Τα τετ α τετ της μαζί τους, σε Ερυθρά Θάλασσα, Ινδικό και Ειρηνικό, είναι συνειδητές, επιμορφωτικές βουτιές της. Δεκαέξι χρόνια τώρα τριγύρω από λευκούς, γκρίζους, σφυροκέφαλους ή και εντυπωσιακούς καρχαρίες λεοπαρδάλεις, με αφορμή και την τρέχουσα Πανευρωπαϊκή Εβδομάδα Καρχαρία (10-18 Οκτωβρίου), η 32χρονη θαλάσσια βιολόγος, ιχθυολόγος και εκπαιδεύτρια καταδύσεων, κ. Ελίνα Σαμαρά, είναι από τους πρωταγωνιστές στην προσπάθεια ενημέρωσης της ελληνικής κοινής γνώμης, σχετικά με τους απειλούμενους με αφανισμό ξεχωριστούς «φίλους» της.

«Ο καρχαρίας, ο παρεξηγημένος βασιλιάς της θάλασσας, αργοπεθαίνει: σε ολόκληρο τον κόσμο, τρεις από αυτούς σκοτώνονται κάθε δευτερόλεπτο για τζίρους εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ περισσότεροι από εκατό εκατομμύρια έχουν ήδη θανατωθεί, για να γίνουν τα πτερύγιά τους ένα πανάκριβο παραδοσιακό ασιατικό πιάτο, σούπα με γεύση κοτόπουλου! Λόγω αυτής της αυξημένης ζήτησής τους, τα τελευταία δέκα χρόνια η υπεραλίευση των καρχαριών, από μεγάλα πλοία με γιγάντια παραγάδια, έχει μειώσει τραγικά τους πληθυσμούς τους. Όταν, όμως, φεύγει αυτός ο σπουδαίος θηρευτής από την κορυφή της τροφικής αλυσίδας, τότε η απουσία του αυτή έχει άμεσο αρνητικό αντίκτυπο και στο ήδη επιβαρυμένο υποθαλάσσιο μεσογειακό περιβάλλον…», λέει στα «ΝΕΑ». Στα σαγόνια του ανθρώπου

Πολλοί καρχαρίες, όπως εξηγεί, ψαρεύονται και εξαιτίας του μύθου που θέλει τον χόνδρο τους να προστατεύει από τον καρκίνο ή για το λάδι που έχουν στο συκώτι τους, συστατικό για την κατασκευή καλλυντικών. Σε κάθε περίπτωση, κυρίως από ανθρώπινους παράγοντες, ο μεγαλύτερος θηρευτής έχει μεταμορφωθεί πλέον σε θήραμα. Με τον σημερινό ρυθμό αλιείας τους, πολλά είδη καρχαρία θα έχουν εξαφανιστεί σε δέκα-δεκαπέντε χρόνια, επισημαίνει η κ. Σαμαρά. «Το πλέον φρικιαστικό σ΄ αυτή την υπόθεση είναι ότι οι ψαράδες, αφού σκίσουν τα πτερύγια, πετούν, ακόμα ζωντανούς, τους καρχαρίες στο νερό, ανήμπορους πια να κολυμπήσουν, λίγο πριν βυθιστούν και τελικά πεθάνουν. Και στην Ελλάδα, όμως, οι καρχαρίες βλέπουν το φως της δημοσιότητας μόνο σκοτωμένοι ή κρεμασμένοι ανάποδα. Είναι τότε “είδηση” για την ανακούφιση του κόσμου, που, επηρεασμένος από το σινεμά κι από άγνοια, νιώθει αδικαιολόγητο τρόμο απέναντί τους. Στην πραγματικότητα, στατιστικά αποδεδειγμένο είναι ότι η πιθανότητα να σου επιτεθεί καρχαρίας είναι πολύ μικρότερη από το να σε χτυπήσει κεραυνός. Με άλλα λόγια, δεν είμαστε και τόσο… μεζές γι΄ αυτόν, όπως εσφαλμένα θεωρούν οι περισσότεροι: ο άνθρωπος μόνο σπάνια μπορεί να γίνει φαγητό για τους καρχαρίες, τα ψάρια είναι συνήθως η τροφή τους. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι θανατώνονται 100.000 καρχαρίες τον χρόνο, την ώρα που από την πλευρά τους αυτοί τραυματίζουν θανάσιμα μόλις πέντε με δεκαπέντε ανθρώπους ετησίως, κατά μέσο όρο. Κι αυτό συνήθως σε τροπικά νερά, όπου υπάρχουν σαφώς περισσότεροι καρχαρίες, αλλά και άνθρωποι στη θάλασσα, που επιχειρούν ακόμα και να τους ταΐσουν με κρέας…».

Στην Ελλάδα ένας θάνατος έχει καταγραφεί από επίθεση καρχαρία, ένας-δύο τραυματισμοί, δύο δεκαετίες πριν, υποστηρίζει. «Ως μεσοπελαγικά ψάρια, συνήθως δεν βγαίνουν πολύ κοντά στις ακτές, είναι πολύ σπάνιο για Έλληνα κολυμβητή να τους συναντήσει, μόνο οι ψαράδες τούς πιάνουν κατά τύχη. Και στο Καστελλόριζο έχει πάρα πολλούς, ψαρεύουν αρκετούς και στην Πάρο και στις υπόλοιπες Κυκλάδες, στον Μαρμαρά Χαλκιδικής έχουν βγάλει σαπουνάδες κι άσπρους καρχαρίες…», περιγράφει η κ. Σαμαρά. «Διάφορα είδη, κυρίως ο γαλαζοκαρχαρίας, έχουν επισημανθεί τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Ιόνιο, σε ελληνικά νερά έχει καταγραφεί μέχρι και επτάμετρος. Το 95% από αυτούς είναι σε πολύ μεγάλα βάθη, από 400-800 μέτρα, οπότε ουσιαστικά δεν είναι επικίνδυνοι – οι υπόλοιποι είναι επιφανειακοί, ζουν μέχρι και στα 20-30 μέτρα. Γενικά, οι καρχαρίες προτιμούν τα πιο ζεστά νερά, άρα στα ελληνικά ύδατα κινούνται από βορρά προς νότο και αντίστροφα. Η συντριπτική πλειονότητά τους πέφτουν θύματα του λεγόμενου “by catch”, δηλαδή της συμπτωματικής, παρεμπίπτουσας αλιείας, με παραγάδια αφρού, δίχτυα για το ψάρεμα τόνου ή ξιφία…», εξηγεί ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλασσίων Βιολογικών Πόρων, στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, κ. Κώστας Παπακωνσταντίνου.

Δήθεν… γαλέος

«Πολλά είδη καρχαρία ή και σαλάχια καταλήγουν να διακινούνται ως γαλέος στην ψαραγορά. Άρα, δεν μπορούμε να έχουμε καμία ιδέα για τον αριθμό των καρχαριών που εξοντώνονται, πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα για τα εγχώρια αποθέματά τους…», επισημαίνει και η υδροβιολόγος κ. Αναστασία Μήλιου, συντονίστρια στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου «Αρχιπέλαγος», που συμμετέχει, στη σχετική πανευρωπαϊκή ενημερωτική καμπάνια. «Προσπαθούμε να εξοικειώσουμε τους μαθητές, εδώ στο Αιγαίο, με τους καρχαρίες, να πείσουμε μικρούς και μεγάλους – και βεβαίως τους ψαράδεςότι τα μεγάλα αυτά ψάρια είναι ένα απαραίτητο κομμάτι των θαλασσών μας, με ξεκάθαρα καθοριστικό ρόλο στην ισορροπία του οικοσυστήματός μας…».

ΧΡΥΣΑ ΠΤΕΡΥΓΙΑ

Ο σπουδαιότερος θηρευτής κινδυνεύει γιατί ο άνθρωπος συνήθισε να τον τρώει… σούπα

Τα ραντεβού μου με τους καρχαρίες

Της Ελίνας Σαμαρά


«Η ΠΡΩΤΗ συνάντησή μου με καρχαρία, στη διάρκεια καταδύσεων, το 1996, στα νησιά Γκίλι, στον Ινδικό Ωκεανό, μ΄ έκανε να τον ερωτευτώ! Ομολογώ πως τρόμαξα πάρα πολύ, γιατί δεν ήξερα τότε το είδος του, στο μυαλό μου είχα ακόμα το στερεότυπο του επικίνδυνου καρχαρία, που θα με… φάει! Με το που βγήκα, όμως, στη στεριά κι αναζήτησα περισσότερα στα βιβλία μου, διαπίστωσα πως ο συγκεκριμένος ήταν τελείως ακίνδυνος. Τότε μόνο συνειδητοποίησα την ομορφιά του, το δέος που μ΄ έπιασε όταν ερχόταν κατά πάνω μου για να με δει, το πόσο στυλάτα- καμιά σχέση με άλλα ψάρια- κινείται μέσα στο νερό! Έκτοτε, σε καθεμία από τις δεκάδες βουτιές μου σε τροπικά νησιά ερχόταν και τουλάχιστον ένας καρχαρίας δίπλα μου. Το 2006, σε οργανωμένο καταδυτικό καταφύγιο, στα νησιά Φίτζι, με κύκλωσαν, σε βάθος τριάντα μέτρων, γύρω στους είκοσι καρχαρίες, μερικοί από αυτούς επικίνδυνοι. Στο τέλος του υφάλου, ένας τεράστιος, τρία μέτρα μήκος, κοιμόταν στην άμμο. Όλοι μας κοκαλώσαμε, κρατήσαμε την αναπνοή μας για να ελαττώσουμε τις φυσαλλίδες μας και να μην ξυπνήσει, αλλά αυτός μας ένιωσε κι άνοιξε τα μάτια του. Άρχισε να κολυμπά προς το μέρος μας με ταχύτητα, ώσπου την τελευταία στιγμή έκανε απότομη στροφή και χάθηκε. Την αδρεναλίνη που ένιωσα, δεν θα την ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου! Αποδείχτηκε καρχαρίας λεοπάρδαλη, είδος που προτιμά να τρώει μικρά ψάρια και ασπόνδυλα…».

Η Ελίνα Σαμαρά είναι θαλάσσια βιολόγος, ιχθυολόγος και εκπαιδεύτρια καταδύσεων

Κινητοποίηση και μέσω Διαδικτύου


ΕΝΘΕΡΜΗ υποστηρίκτρια της ιδέας για τη διάσωση του απειλούμενου θαλάσσιου υπερκυνηγού, η θαλάσσια βιολόγος Ελίνα Σαμαρά κι άλλοι λάτρεις της θάλασσας και του πλούτου της άρχισαν και στην Ελλάδα τη συγκέντρωση υπογραφών μέσω Διαδικτύου, στο site του διεθνούς Ιδρύματος για την Προστασία του Καρχαρία (http://www.protectthe-sharks. org)- προκειμένου να μπει ένα τέλος στην αλιεία του. Όπως λέει, μάλιστα, ήδη το 2009 έχει ανακηρυχθεί διαδικτυακά και ως «Η χρονιά του καρχαρία».

«Είναι στο χέρι μας να καταρρίψουμε τους μύθους που λένε ότι οι καρχαρίες ζουν μόνο για να σκοτώνουν. Ακόμα και ο Ρeter Βenchley, ο συγγραφέας του βιβλίου “Τα Σαγόνια του Καρχαρία”, μετά την υστερία που προκάλεσε, το 1975, η ομότιτλη ταινία, αφοσιώθηκε στην έρευνα γύρω από τον καρχαρία, μετάνιωσε- είπε- για το βιβλίο του».

Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη


ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ εκπροσώπηση, από τους Νικόλα Σαμαρά και Ραμπέα Ιατρίδου, έχει από τον περασμένο Φεβρουάριο, στη Θεσσαλονίκη, το Ίδρυμα για την Προστασία του Καρχαρία.

Το Ρrotect Τhe Sharks Foundation, μέλος της Διεθνούς Συμμαχίας για τους Καρχαρίες Shark Αlliance, είναι ολλανδικός, μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός, με σκοπό την εθελοντική συνεισφορά στην προστασία και διατήρηση των πληθυσμών του καρχαρία. Στο πλαίσιο των πανευρωπαϊκών εκδηλώσεων για την «Εβδομάδα Καρχαρία» (10-18/10), οι Έλληνες υποστηρικτές της ιδέας, σε συνεργασία με την Ένωση Αυτοδυτών Θεσσαλονίκης και τον Σύλλογο Καταδύσεων Αναψυχής, οργανώνουν ενημερωτική εκδήλωση την Κυριακή, με προβολές υποβρύχιων ντοκιμαντέρ, ψηφιακή έκθεση φωτογραφίας και άλλα…

shark-happenings.

Τελευταία Νέα