Αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι η κοινωνία «κρύβεται» πίσω από τα παραδοσιακά αριστερά κλισέ, δανείζεται ιστορικά ψιμύθια για να εξορθολογίσει και να νομιμοποιήσει επιλογές στασιμότητας. Το πραγματικό κοινωνικό υποκείμενο που κάνει ή επιτρέπει την αδιάκριτη χρήση των αριστερών ιδεολογημάτων είναι πρωτίστως ο καθηλωμένος νεοελληνικός μικροαστισμός, τόσο στη μικροκαπιταλιστική και «αυτοαπασχολούμενη» εκδοχή του όσο και στη δημοσιοϋπαλληλική. Άδικα θα κατηγορούσαμε την Αριστερά γι΄ αυτό. Η Αριστερά έχει απλώς αυτοπαγιδευτεί στην ψευδαίσθηση επιρροής που της δημιουργεί η συχνή χρήση των παλαιών ένδοξων λέξεων. Δεν καταλαβαίνει ότι «γυμνά ονόματα κρατάμε» και ότι η αναγέννηση τής αριστερής πολιτικής προϋποθέτει την αποδέσμευση από τα κλισέ της.
Το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται στα δύο κόμματα εξουσίας. Στη μέχρι τώρα ανικανότητά τους να παράγουν έναν συνεκτικό λόγο και σχέδιο εθνικής ανασύνταξης που θα δημιουργήσει αισιοδοξία στις κοινωνικές δυνάμεις μιας χώρας «μικροδομών» που με το δίκιο τους τρομάζουν μπροστά στο μέγεθος των σημερινών μετασχηματισμών. Γι΄ αυτό όμως δεν φταίει η Αριστερά. Ούτε η «κουλτούρα της Μεταπολίτευσης», η οποία δεν υπήρξε προπατορικό αμάρτημα, αλλά κοσμογονική στιγμή της ιστορίας μας. Σύμφωνοι. Δεν αρκεί αυτή η κληρονομιά για να παραγάγουμε σήμερα μια δυναμική εικόνα μέλλοντος για την «Ελλάδα της Παγκοσμιοποίησης». Αλλά ας μην ψάχνουμε εκεί τον ένοχο. Άλλωστε, ακόμα και η χριστιανική θρησκεία επιτρέπει στους πιστούς να υπερβούν εν ζωή το προπατορικό αμάρτημα. Ο Γιάννης Βούλγαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
