Να κοιμάμαι ή όχι στο ίδιο κρεβάτι με τον σύζυγο και το μωρό μου; Είναι μία τελετουργία φυσιολογική ή εν δυνάμει επικίνδυνη; Θα το πληγώσω όταν έρθει η ώρα του αποχωρισμού; Πρόκειται για ορισμένα διλήμματα που ενίοτε βασανίζουν μία νέα μητέρα. Δύο κυρίαρχες προσεγγίσεις επί του θέματος είναι οι ακόλουθες:

1. Η σχολή των ορίων: Ένας από τους πρωτοπόρους της εκπαίδευσης στην αυτονομία του υγιούς ύπνου στα παιδιά, ο δρ Richard Ferber, εισήγαγε την τεχνική «ferberization», σύμφωνα με την οποία ένα μωρό από 4 κιόλας μηνών, πρέπει να μαθαίνει να ανακουφίζεται μόνο του, αρκεί οι γονείς του να το αφήνουν να κλάψει για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (το οποίο σταδιακά αυξάνεται), προτού εκείνοι σπεύσουν να του προσφέρουν οι ίδιοι παρηγοριά.

Η αυτονομία, λοιπόν, στον ύπνο αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη, αλλά και μία προϋπόθεση της ικανότητας ενός παιδιού να διαχωρίσει τον εαυτό του από τους γονείς του χωρίς άγχος και να χτίσει τη δική του ταυτότητα.

2. Η σχολή της ελευθερίας: Η μέθοδος του Ferber έχει επικριθεί ώς επικίνδυνη για τον ψυχισμό ενός παιδιού, καθ΄ ότι θεωρείται από ορισμένους ότι υπονομεύει τη βασική αίσθηση ασφάλειας που εκείνο δικαιούται να βιώνει. Όταν το παιδί κλαίει, ο γονιός οφείλει να ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό άμεσα.

Η θεώρηση αυτή βασίζεται στην έμφυτη ανάγκη ενός μωρού να βιώνει εγγύτητα μέσα από τη στενή σωματική και συναισθηματική επαφή με τον ενήλικο που το φροντίζει, ενώ υπερασπίζεται το μοίρασμα του κρεβατιού μεταξύ γονιού και παιδιού, εφόσον αυτό καλύπτει τις συναισθηματικές ανάγκες του δεύτερου.

Επιρρεπείς στην υιοθέτηση της ελευθερίας των ορίων είναι συχνά οι σύγχρονες εργαζόμενες μητέρες, που αναπληρώνουν τις ανάγκες του παιδιού τους μέσα από το μοίρασμα του νυχτερινού ύπνου.

Τα πορίσματα των ερευνών είναι αντιφατικά και σε γενικές γραμμές δεν έχει τεκμηριωθεί σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στο αν το παιδί κοιμάται με τους γονείς του και στα επίπεδα της γενικής δυσπροσαρμοστικότητάς του. Σωστή ή λάθος τακτική ύπνου συνεπώς δεν υπάρχει, καθ΄ ότι εκείνη θα πρέπει να απορρέει από μία άνευ όρων αγάπη γονιού προς παιδί, αρκεί:

– Το μοίρασμα του ύπνου να μην αποτελεί καθημερινή προϋπόθεση, αλλά περιστασιακή επιθυμία για το παιδί.

– Ο γονιός να μην καλύπτει δικές του ανεκπλήρωτες ανάγκες με το να κοιμάται μαζί με το παιδί του. – Ο γονιός να καταλάβει αν το παιδί μέσα από την ανάγκη του να κοιμάται μαζί του, στην πραγματικότητα αναζητά την εκπλήρωση άλλων ματαιωμένων αναγκών (π.χ. φροντίδα, χρόνο, φοβίες, ανάγκη για εγγύτητα), στις οποίες θα πρέπει να δώσει πρωτεύουσα σημασία.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D) email: myrsi@hol.gr