#Υπάρχουν στην παράδοση των εθνών δύο ορισμοί. Η παραδοσιακή γερμανική αντίληψη, που είναι αρχαϊκή, ορίζει το έθνος ως σύνολο ανθρώπων με κοινή καταγωγή, γλώσσα, κουλτούρα, προγόνους, έθιμα, ιδιότητες. Ένα είδος συγγένειας έμμεσα βιολογικής, με χαρακτήρα εθνοτικό. Και η γαλλική παραδοσιακή αντίληψη που είναι πολιτική. Το έθνος περιέχει το σύνολο των πολιτών, Γάλλος είναι ο πολίτης της Γαλλίας, ενώ οι όποιες άλλες ετερότητες δεν αφορούν τη δημόσια σφαίρα αλλά ανήκουν στην ιδιωτική.

#Ο Ερνέστ Ρενάν, στο διαχρονικά γνωστό δοκίμιο Τι είναι Έθνος (1882), αρνείται ότι υπάρχουν αντικειμενικά και ορατά κριτήρια εθνικής υπαγωγής (εθνογραφικά, γλωσσικά, γεωγραφικά) και θεωρεί το έθνος προϊόν πολιτικής βούλησης. Την αντίληψη αυτή ενστερνίστηκαν πρώτοι οι μεγάλοι Έλληνες Διαφωτιστές με πολιτικό σχέδιο τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, έτσι ενέταξαν στο ελληνικό έθνος τούς αλλόγλωσσους πληθυσμούς σε όλες τις διεκδικούμενες περιοχές, καθώς θεώρησαν την ελληνικότητα «εσωτερική» και την εθνική συνείδηση ισχυρότερη από εξωτερικά χαρακτηριστικά.

#Κατά τις επιστήμες, κανένα σύγχρονο έθνος δεν έχει κοινή εθνοτική βάση κι ακόμα λιγότερο «βιολογική» συγγένεια. Ο διάσημος ορισμός των εθνών από τον Αμερικανό θεωρητικό Μπένεντικτ Άντερσον, Φαντασιακές κοινότητες (Εκδ. Νεφέλη, 1997), συχνά παρανοείται, ιδίως από φοιτητές. Καταλαβαίνουν το φαντασιακή σαν «ανύπαρκτη». Ο ορισμός καθόλου δεν εννοεί «ανύπαρκτη», άλλωστε θα ήταν ανοησία, το έθνος είναι για κοντά τρεις αιώνες πανίσχυρα υπαρκτό στον κόσμο και η ύπαρξή του έχει κοστίσει ποταμούς αίματος. Σημαίνει κοινότητα που δεν είναι «φυσική», είναι κατασκευασμένη, προϊόν όχι αντικειμενικής συγγένειας, αλλά πολιτικής βούλησης.

#Το έθνος είναι έννοια νεωτερική, ιστορική κατασκευή της πολιτικής βούλησης. Άρα η ικανότητα του έθνουςκράτους να ενοποιεί τους πολίτες εντός των συνόρων του σε κοινότητα συμφερόντων είναι ισχύς που πηγάζει από την πολιτική βούληση, από την εθνική αυτογνωσία και τον ορθολογισμό, όχι από τη μυθική «συγγένεια».

#Η Γαλλία σε όλη της την ιστορία μόνο κέρδισε τόσο εθνικά όσο και διεθνώς από την πολιτική αντίληψη του έθνους, ενώ η γερμανική εκδοχή, που ο ναζισμός συνόψισε στο σύνθημα «Αίμα και Χώμα», έβλαψε βαθιά και μακρόχρονα το γερμανικό έθνος-κράτος.