Το σώμα μας λένε ότι είναι ο καθρέφτης του εαυτού μας. Η υποκειμενικότητα είναι ο πρωταγωνιστής σε αυτή την ιστορία, όπου το σώμα γίνεται ένας σημαντικός δίαυλος ταυτότητας, αυτοεκτίμησης, πηγή συγκρούσεων, αποστερήσεων ή και απολαύσεων, που σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας βρίσκονται σε ένα διαρκές και δυναμικό γίγνεσθαι.

Η σχέση και η εναρμόνιση των γονιών με το δικό τους σώμα, οι αντιλήψεις και οι πεποιθήσεις τους γύρω από την έννοια του «γυμνού» είναι καθοριστικές για το πώς το παιδί τους θα αρχίσει να βιώνει το δικό του σώμα.

Ο γονιός που το παιδί του τον βλέπει γυμνό, δίχως να το θέλει ο ίδιος, βοηθάει λιγότερο το παιδί απ΄ ό,τι εκείνος ο οποίος περιορίζει τη θέα του γυμνού του σώματος, αλλά εξηγεί στο παιδί γιατί το κάνει.

Αμηχανία ή ενοχή

Δύσκολα άλλωστε κρύβεσαι από το παιδί, το οποίο με τις μαγικές του κεραίες τα συλλαμβάνει όλα αυτά στον αέρα. Μπορείς να κρύβεις π.χ. τη γύμνια σου, αλλά δεν μπορείς να του κρύψεις την αμηχανία ή την ενοχή που νιώθεις για το σώμα σου. Θετικό για ένα παιδί είναι να βλέπει τον γονιό του γυμνό και ο ίδιος να νιώθει συμφιλιωμένος γι΄ αυτό, εξηγώντας του γιατί αυτό είναι «φυσιολογικό».

Σε πολύ γενικές γραμμές, έως τα δύο χρόνια η συνύπαρξη του γυμνού γονιού με το γυμνό μωρό αντανακλά συναισθηματική εγγύτητα. Ωστόσο, τα αγόρια 3-5 ετών που διανύουν τη λεγόμενη οιδιπόδεια περίοδο, είναι σημαντικό να βλέπουν περισσότερο το σώμα του πατέρα, προκειμένου να ενισχύσουν την ταύτισή τους με αυτό.

Θα πρέπει παράλληλα να νιώθουν ελεύθερα να βλέπουν και το σώμα της μητέρας, έτσι ώστε ασυνείδητα να μην το εξιδανικεύσουν ή να το επιθυμήσουν λόγω μίας καταναγκαστικής απαγόρευσης της γυμνής του θέας. Ωστόσο είναι σημαντικό τα όρια εδώ μεταξύ αγοριού και μητέρας να είναι ισχυρότερα.

Επίσης, εάν οι γονείς θέλουν να είναι γυμνοί, κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να επιβληθεί καταναγκαστικά στο παιδί αν το ίδιο δεν νιώθει άνετα με αυτό- άλλωστε, κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σημείο υγιούς διαφοροποίησης ανάμεσα σε παιδί και γονιό.

Γυμνό δεν σημαίνει απροστάτευτο, ευάλωτο, εκτεθειμένο, διαστροφικό, πρόστυχο και προκλητικό, αλλά ούτε και απελευθερωμένο. Όπως το ρούχο δεν αρκεί για να ζεσταθείς, έτσι και το γυμνό δεν αρκεί για να κρυώσεις. Αλλού… μέσα στα βάθη του ψυχισμού παίζεται το παιχνίδι του κρύου και της ζέστης!

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh. D). Εmail: myrsi@hol.gr