Tο σύνδρομο Down, που όλοι αναγνωρίζουμε στον όρο «μογγολισμό», είναι μία γενετική πάθηση η οποία επηρεάζει τη νοητική, σωματική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη ενός παιδιού. Είναι αρκετά διαδεδομένο και αφορά περίπου 1 ανά 800 γεννήσεις.
Οι μητέρες που συλλαμβάνουν σε προχωρημένη ηλικία έχουν μία εύλογη ανησυχία, καθώς το φαινόμενο αυτό έχει συσχετιστεί θετικά με την ηλικία της μητέρας. Βέβαια η ανησυχία αυτή, δεν πρέπει να κατακλύζει τον ψυχισμό των γυναικών, καθ΄ ότι τα ποσοστά είναι εξαιρετικά μικρά.
Τα αίτιά του έχουν αποδοθεί στο στάδιο του σχηματισμού των γεννητικών κυττάρων, κατά το οποίο ένα επιπρόσθετο ζεύγος χρωμοσώματος 21 αρχίζει και αναπαράγεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού. Το 95% των περιπτώσεων συνδέεται με το γεννητικό κύτταρο που φέρει το επιπλέον αυτό χρωμόσωμα και το οποίο προέρχεται από το γυναικείο ωάριο.
Τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου Down σε γενικές γραμμές περιλαμβάνουν:
* Φυσικά χαρακτηριστικά (μάτια που κλίνουν προς τα πάνω, επίπεδο πίσω μέρος κεφαλιού, προεξέχουσα γλώσσα, στρογγυλό πρόσωπο)
* Αργή κινητική ανάπτυξη
* Καθυστέρηση στην ανάπτυξη της γλώσσας και της έκφρασης
* Μέση έως και βαριά νοητική υστέρηση
* Οργανικές επιπλοκές (καρδιακές βλάβες, ορμονικές διαταραχές, οφθαλμικά προβλήματα, χαμηλή γονιμότητα)
Οι οργανικές συνοδές παθήσεις αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά, ενώ η λογοθεραπεία βοηθάει τα παιδιά να ενισχύσουν τις εκφραστικές τους δυνατότητες, να διορθώνουν λάθη στην ομιλία τους και να επικοινωνούν αποτελεσματικότερα με το περιβάλλον τους. Ειδικές μέθοδοι κινητικής εκπαίδευσης μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη των κινητικών τους δεξιοτήτων.
Τα παιδιά με το σύνδρομο Down, με την κατάλληλη υποστήριξη και εκπαίδευση, μπορούν να μάθουν δεξιότητες, να επικοινωνούν, να χτίζουν σχέσεις και να πετυχαίνουν στόχους στην καθημερινότητά τους. Η ιδιαιτερότητά τους είναι ότι οι ρυθμοί τους είναι πιο αργοί.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο συναισθηματικός τους κόσμος υπολειτουργεί. Τα παιδιά αυτά και νιώθουν και αισθάνονται και κατακλύζονται από θετικά και αρνητικά συναισθήματα (φόβος, λύπη, ελπίδα, αγάπη).
Και εδώ ακριβώς έγκειται η σημασία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, που δεν θα τα απορρίψει, δεν θα τα θεωρήσει βάρος ή ναρκισσιστικό πλήγμα στην προσωπικότητα των γονιών, αλλά θα τα περιβάλλει με αγάπη και στοργή. Και είναι βέβαιο ότι όσοι μεγαλώνουν με αυτά τα παιδιά, δεν δίνουν μόνο, αλλά και παίρνουν πίσω ανεκτίμητα οφέλη.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια (Ρh. D).Εmail: myrsi@hol.gr
