Αναζήτηση
Τη μία νιώθεις χαρά, την άλλη λύπη, τα συναισθήματά σου εναλλάσσονται χωρίς να ξέρεις γιατί, νιώθεις ότι μέσα σου όλα είναι ρευστά, ασταθή, η διάθεσή σου απρόβλεπτη, σαν φτερό στον άνεμο. Είναι η κυκλοθυμία. Όλοι μας κάποτε την έχουμε βιώσει. Βέβαια, δύσκολο να ξέρεις πότε η ψυχολογία σου «πατάει» στο φυσιολογικό και πότε στο νοσηρό. Η Ψυχιατρική απαντά ότι όταν οι εναλλαγές του συναισθήματος γίνονται έντονες, συχνές και απρόβλεπτες, τότε μπορεί να συνθέσουν μία Κυκλοθυμική Διαταραχή. Folle circulaire (κυκλική τρέλα) πρωτοονομάστηκε το 1854.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα της συναισθηματικής αυτής διαταραχής είναι η παρουσία για τουλάχιστον δύο χρόνια επαναλαμβανόμενων περιόδων υπομανίας, που ακολουθούνται από κατάθλιψη. Στην υπομανία κυριαρχεί η ανεβασμένη διάθεση, όπως και:
* Ευερεθιστότητα
* Υπερδιέγερση
* Υψηλή αυτοεκτίμηση
* Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
* Έντονη ομιλητικότητα
* Αίσθηση ότι οι σκέψεις «τρέχουν»
* Εύκολη απόσπαση της προσοχής
* Συμμετοχή σε ευχάριστες, αλλά δυνητικά επικίνδυνες συμπεριφορές (π.χ. καταναλωτική μανία, υπερβολική σεξουαλική δραστηριότητα, τζόγος)
Ακολουθεί η περίοδος κατάθλιψης, η άλλη σκοτεινή όψη της υπομανίας, η οποία εκφράζεται με παρατεταμένη χαμηλή διάθεση και:
* Άγχος
* Δυσκολία ευχαρίστησης
* Ενοχές και αίσθημα αναξιότητας
* Αναποφασιστικότητα, δυσκολίες στη συγκέντρωση
* Μεταβολές του βάρους και της όρεξης
* Μείωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος
* Αϋπνία ή υπερυπνία
*Κινητική επιβράδυνση, κόπωση
*Απομόνωση
Η κυκλοθυμία πλήττει άνδρες και γυναίκες το ίδιο σε ποσοστό περίπου 0,4%- 1% στον γενικό πληθυσμό. Εμφανίζεται συχνότερα μέσα στις οικογένειες, ενώ τραυματικές απώλειες και οι προσαρμοστικές αντιδράσεις του ατόμου σε αυτές μπορεί να έχουν προηγηθεί.
Οι συχνές υποτροπές και η χρονιότητα του κυκλοθυμικού ψυχισμού συνιστούν αναγκαία την ψυχοθεραπεία. Η ύφεση των συμπτωμάτων, η ομαλοποίηση της συναισθηματικής διάθεσης και η πρόληψη μελλοντικών υποτροπών αποτελούν κεντρικούς θεραπευτικούς στόχους. Σε ορισμένες περιπτώσεις και πάντα υπό την αυστηρή παρακολούθηση ψυχιάτρου, η ψυχοφαρμακευτική αγωγή ενδείκνυται συνδυαστικά με την ψυχοθεραπεία και μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κυκλοθυμική διάθεση όχι μόνο δεν έχει εμποδίσει τη δημιουργικότητα ανθρώπων που έπασχαν από αυτήν, αλλά αντίθετα έχει συνδεθεί με σπουδαία επιτεύγματα τέχνης και δημιουργίας. Ενδεικτικά και μόνο θα αναφέρω το παράδειγμα της Βιρτζίνιας Γουλφ, της οποίας η συγκλονιστική γραφή καθόλου δεν εμποδίστηκε από την κυκλοθυμία της. Ίσως ο πιο δύσκολος στόχος για το δημιουργικό άτομο είναι η εναρμόνιση της ζωής του με την κυκλοθυμία του, χωρίς να καταστραφεί από αυτήν.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D). Εmail: myrsi@hol.gr
