Η μέση ηλικία αποτελεί ορόσημο για τη γυναίκα. Είναι η περίοδος κατά την οποία διανύει σημαντικές μεταβάσεις από μια σειρά έως τότε ολοκληρωμένων κύκλων ζωής και προσωπικών ρόλων (οικογένεια, μεγάλωμα παιδιών, επαγγελματική πορεία, ωρίμαση) στην αρχή μιας νέας φάσης, όπου νέες προσδοκίες ζωής και προβληματισμοί δημιουργούνται.
Καλείται να διαχειριστεί μια σειρά συμβολικών θανάτων, όπως μια ενδεχόμενη συνταξιοδότηση, την εμμηνόπαυση, τον αποχωρισμό από τα παιδιά (τα οποία ενηλικιώνονται και φεύγουν από το σπίτι), καθώς και την επαφή με μία νέα πραγματικότητα με τον σύζυγο, δίχως όμως τη «θεραπευτική» παρουσία των παιδιών, τα οποία είχαν έως τώρα τη δύναμη να αντισταθμίζουν ελλείψεις και υπόγειες συγκρούσεις στο ζευγάρι.
Είναι επόμενο οι αλλαγές αυτές να της προκαλούν ποικίλα και συχνά αντιφατικά συναισθήματα όπως θυμό, λύπη, απελπισία, προσμονή, νοσταλγία, αγωνία, άγχος, αίσθημα αβεβαιότητας…
Το πώς εκείνη θα επεξεργαστεί τα έως τώρα βιώματα της ζωής της και τα συναισθήματά της αποτελεί ορόσημο ζωής. Συγκεκριμένοι ρόλοι που έχει ενστερνιστεί, μοτίβα συμπεριφοράς και επιλογές ζωής μπορεί να την κάνουν να νιώσει ότι είναι πολύ αργά για να ανατρέψει την πορεία της ζωής της, με αποτέλεσμα εκείνη να νιώθει καταδικασμένη και βυθισμένη σε μια ζωή δίχως αύριο, δίχως φως και δυνατότητα αλλαγής.
Παλαιότερες πειραματικές μελέτες στην Ψυχολογία μάς διδάσκουν ότι όταν οι δυσμενείς συνθήκες της ζωής σε «βοηθούν» να πιστεύεις ότι δεν έχεις τον έλεγχο πάνω σε αυτό που σου συμβαίνει, τότε παύεις να προσπαθείς και οδηγείσαι σε αδιέξοδο. Μια τέτοια ψυχική διεργασία συχνά αποτελεί άλλωστε μονόδρομο για την εκδήλωση μετέπειτα συμπτωμάτων κατάθλιψης.
Η ψυχοθεραπεία τότε κρίνεται απαραίτητη για τη γυναίκα, όπως και για τις ακόλουθες πιθανές δυσκολίες:
Εντονο άγχος, κρίσεις πανικού, συστηματικές αποφυγές στην καθημερινότητα.
Αίσθημα αδιεξόδου μέσα στον γάμο.
Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Μειωμένη συγκέντρωση, χαμηλή εργασιακή αποδοτικότητα.
Απομόνωση.
Αίσθημα στασιμότητας
Κατάχρηση αλκοόλ.
Ψυχική κατάσταση που θυμίζει πένθος.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συμβάλει σε αλλαγή στάσης και αντίληψης της γυναίκας για τον εαυτό της. Η γυναίκα στη μέση ηλικία οφείλει άλλωστε να αναζητά το καλύτερο για τον εαυτό της, να απομακρύνεται από δυσλειτουργικές σχέσεις δίχως να φοβάται, να σχεδιάζει να εργαστεί για περισσότερα χρόνια, να ερωτεύεται ξανά, να αυτονομείται δίχως να νιώθει ένοχη και να γερνάει με αξιοπρέπεια δίχως φόβο. Εκεί βρίσκεται το κλειδί μιας έστω «μερικής» ευτυχίας.
Η ζωή μετά τα 50 δεν σηματοδοτεί αναπηρία, ανεπάρκεια ή τέλος, αλλά μια εξελικτική φάση στην πορεία της γυναίκας- αντίθετα, η αποδοχή της και η συμφιλίωση με αυτήν καθιστούν τη γυναίκα «αλλιώς» ζωντανή, νέα και όμορφη.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ρh.D). Εmail: myrsi@hol.gr