1934-2010: το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έγινε 76 χρονών. Το σχολείο που ίδρυσε ο Δελμούζος, το σχολικό κτίριο που έκτισε ο Πικιώνης, το δημόσιο σχολείο που εκδίδει επιστημονικό περιοδικό γαλούχησε ποιητές, πανεπιστημιακούς δασκάλους, πολιτικούς. Ενα δημόσιο σχολείο παράγει μορφωτικό έργο που πολλά ιδιωτικά θα ζήλευαν.


Τι κοινό έχουν ο Μανόλης Αναγνωστάκης με τον Νίκο Ασλάνογλου; Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης με τον Μιχάλη Σετάτο, τον Βασίλη Κάλφα, τον Γιώργο Κεχαγιόγλου, τον Σπύρο Μαρκέτο, τον Παναγιώτη Δόικο; Ο Στέλιος Νέστωρ με τον Κρίτωνα Αρσένη; Ο Πέτρος Θέμελης με τον Χαράλαμπο Μπακιρτζή; Ο Αργύρης Μπακιρτζής με τον Νικόλαο Σαχίνη; Ο νέος πρύτανης του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο; Είναι όλοι τους απόφοιτοι του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Στο σχολείο που οραματίστηκε ο φωτισμένος παιδαγωγός Αλέξανδρος Δελμούζος δίδαξαν ποιητές (Θέμελης, Παυλέας), εικαστικοί (Ρέγκος, Κασόλας, Παραλής) και επιστήμονες, οι οποίοι στη συνέχεια εργάσθηκαν ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι (Τσολάκης, Βαρμάζης, Τοκατλίδου, Κούκουρα). Ο κατάλογος των ονομάτων επιφανών αποφοίτων και διαπρεπών διδασκόντων είναι ατελείωτος.

Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) είναι πλέον 76 ετών. Η επέτειος των 75 χρόνων του γιορτάστηκε με μια ιδιαιτέρως φροντισμένη έκδοση, η οποία διασώζει φωτογραφικά τεκμήρια σχολικής ζωής από την ίδρυση του σχολείου ώς σήμερα. Επίσης παρουσιάζει σπάνιο εκπαιδευτικό υλικό το οποίο προέρχεται από κινηματογραφικές ταινίες οκτώ μιλιμέτρ που καλύπτουν τη σχολική ζωή από το 1958-1966. Το φωτογραφικό υλικό αντικρύζεται με κείμενα που υπογράφουν διδάσκοντες και μαθητές του σχολείου, αλλά και ιδρυτικές μορφές του. Τα δημοσιευμένα κείμενα προέρχονται από τη σχετική βιβλιογραφία και το περιοδικό του σχολείου,Χρονικά. Ορισμένα κείμενα γράφτηκαν ad hoc, έπειτα από πρόσκληση του Πειραματικού. Την επιμέλεια του εγχειρήματος ανέλαβαν, με ιδιαίτερη φροντίδα, τρεις φιλόλογοι του σχολείου: ο Γιώργος Καλλίνης, η Ευσεβία Χασάπη (σύμβουλος φιλολόγων πλέον) και ο Βασίλης Χατζηβασιλείου (πρώην διευθυντής του ΠΣΠΘ).

Ο εξαιρετικά φροντισμένος τόμος χωρίζεται σε οκτώ μέρη: 1. Ενας μεγάλος παιδαγωγός (αφιερωμένο στο όραμα του Δελμούζου για το σχολείο). 2.Ενα έργο τέχνης (αφιερωμένο στον σχεδιασμό του σχολικού κτιρίου από τον Πικιώνη). 3.Το περιοδικό «Χρονικά». Η αλληλουχία του χθες και του σήμερα (αφιερωμένο στο ομώνυμο επιστημονικό και παιδαγωγικό περιοδικό που εκδίδει το σχολείο). 4.Η ομορφιά της γνώσης(περιέχονται μαθητικά κείμενα και διδακτικοί προβληματισμοί). 5.Η γνώση της ομορφιάς(παρουσιάζονται ποικίλες εκδηλώσεις του σχολείου). 6. «Τις ημέρες μου άθροισα»(παρουσιάζεται η σχολική ζωή: εκδρομές, αποφοιτήσεις, αλλά και μαρτυρίες για διάφορα περιστατικά κ.λπ.). 7.Υστερόγραφο:σπουδή μνήμης(με κείμενα των Δ.Ν. Μαρωνίτη, Μανόλη Αναγνωστάκη, Ντίνου Χριστιανόπουλου, Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημήτριου, Κώστα Ζουράρι, Γιάννη Μπουτάρη, Φώτη Χρυσομάλλη, Γιώργου Μπάρμπα). 8.Πρόσωπα : καταλογογραφούνται επόπτες, διευθυντές, καθηγητές, δάσκαλοι, νηπιαγωγοί και απόφοιτοι του σχολείου μέχρι σήμερα. Είναι χαρακτηριστική για τη ζωή αυτού του σχολείου, η μαρτυρία του καθηγητή σήμερα στο ΑΠΘ, Χρίστου Τσολάκη που θυμάται ότι: «Την 28η Μαρτίου 1968 κατά την ώρα της κριτικής της δειγματικής διδασκαλίας, την οποία είχαν παρακολουθήσει (…) οι φοιτητές, ο τότε διευθυντής του σχολείου, διορισμένος από τη δικτατορία, με τρόπο αυταρχικό μου αφήρεσε τον λόγο, ενώ μιλούσα για τον ιδρυτή του Πειραματικού Αλέξανδρο Δελμούζο (…). Σημειώνω ότι η διδασκαλία, σύμφωνα με την παράδοση του σχολείου είχε κυλήσει στη δημοτική γλώσσα και όχι στην καθαρεύουσα, όπως επέβαλλε ο διευθυντής και η δικτατορία. Οι φοιτητές χάρηκαν και τη χειροκρότησαν. Ο διευθυντής εξοργίστηκε».

Μελετώντας τον τόμο, ο αναγνώστης δεν περιηγείται απλώς στην ιστορία της εκπαίδευσης μέσα από ένα παραδειγματικό δημόσιο σχολείο. Βλέπει ένα ιστορικό σχολείο ζωντανό, ένα φυτώριο επιστημόνων, καλλιτεχνών, πολιτικά παρόντων πολιτών στη ζωή της χώρας. Την επόμενη φορά που κάποιος από μας θα επαινέσει ένα δημόσιο σχολείο με τη φράση «λειτουργεί σαν ιδιωτικό», ας σκεφτεί ότι η ιστορία της εκπαίδευσης- εν μέρει και η ιστορία ενός κράτους – γράφεται, πρωτίστως, από τα δημόσια σχολεία που παράγουν μορφωτικό έργο. Το καλό δημόσιο σχολείο είναι το πιο σοβαρό αγαθό που μπορεί να προσφέρει αυτή η ρημαγμένη χώρα στους πολίτες της.

Τελευταία Νέα