Αναζήτηση
Ψαγμένοι συγγραφείς, χορταστικά αναγνώσματα, σημερινά ερωτήματα και σύγχρονος προβληματισμός κυριαρχούν στα βιβλία που ξεχώρισαν και προτείνουν 32 συντάκτες και συνεργάτες των «ΝΕΩΝ»
«Η μουσική κινεί τον χρόνο»
Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ Δεν πρέπει να τη βλέπουμε σαν κάτι απλό μια συναυλία. Μπορεί να σηματοδοτεί την «αντίσταση στη σιωπή». Αυτή την άλλη όψη- μήνυμα ηχηρό σε χαλεπούς καιρούς- μας δείχνουν ο ισραηλινός μαέστρος και πιανίστας Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ (τις προάλλες εγκαινίασε τη σεζόν στη Σκάλα του Μιλάνου με Βάγκνερ) και ο πρόωρα χαμένος παλαιστίνιος διανοητής Εντουαρντ Σαΐντ στο Παραλληλίες και παραδοξότητες. Συνομιλίες για τη μουσική, τη λογοτεχνία και την πολιτική (Εκδ.
Νεφέλη). Μαζί είχαν δημιουργήσει την Ορχήστρα της Ειρήνης για να αντισταθούν στη «σιωπή» για την επίλυση του Μεσανατολικού. Ο Μπάρενμποϊμ συνέχισε τον διάλογο, ως… μονόλογο στο Η μουσική κινεί τον χρόνο (Εκδ. Καστανιώτη). Οπου από τον κοινωνικό ρόλο φτάνει στον προσωπικό: «Η μουσική μας βοηθά να ξεχάσουμε και ταυτόχρονα να καταλάβουμε τον εαυτό μας».
Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης «Η συνέντευξη»
Παύλος Μεθενίτης Επαγγελματική διαστροφή, λόγω τίτλου; Ισως.
Οπως και να έχει, όταν έφτασε Η συνέντευξη του Παύλου Μεθενίτη (Εκδ. Καστανιώτη) στα χέρια μου έπιασα να το ξεφυλλίσω. Και κόλλησα. Ενας άνδρας πέφτει θύμα τροχαίου. Οταν συνέλθει από το κώμα θα διαπιστώσει πως βλέπει γύρω του «νεκρούς με αναστολή». Μπορεί να διαβάσει στα μάτια των άλλων την ημερομηνία του θανάτου τους. Ιδιότητα που θα τον κάνει υποχείριό της. Θα τον απογειώσει και θα τον καταβαραθρώσει. Ενας μονόλογος χειμαρρώδης, αυτοκριτικός, ειλικρινής , που στήνει συμβολικά παιχνίδια και αλληγορίες σε μια περιπέτεια ζωής με εσάνς αστυνομικού μυθιστορήματος και επιστημονικής φαντασίας.
Μαίρη Αδαμοπούλου «2666»
Ρομπέρτο Μπολάνιο «Ζωή και μοίρα»
Βασίλι Γκρόσμαν Οχι ένα βιβλίο. Δύο. Κανένα από αυτά πρόσφατο. Τεράστια και τα δύο. Σε όγκο και αξία. Δημοσιευμένα post mortem. Βιβλία που θα ήθελες να κλείσεις, αλλά δεν μπορείς- δεν σε αφήνουν. Τα παίρνεις μαζί σου για πάντα. Η πάλη του Ρομπέρτο Μπολάνιο με τη λογοτεχνία- οι σελίδες του 2666 λες και στάζουν το αίμα και τον ιδρώτα του συγγραφέα- δεν μπορεί να αφήσει ανέπαφο τον αναγνώστη: πρόκειται για θηριώδες αριστούργημα. Και η πάλη με τον σταλινισμό του Βασίλι Γκρόσμαν στο βιβλίο που θεωρήθηκε από τον Σουσλόφ ότι «έχει τη δύναμη να διαλύσει τη Σοβιετική Ενωση» με αποτέλεσμα να καταστραφούν (επί Χρουστσόφ) μέχρι και οι μελανοταινίες της γραφομηχανής του συγγραφέα, είναι ίσως ό,τι σπου 
Νίκος Αμανίτης «Γουλφ Χολ»
Χίλαρι Μαντέλ Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο των Τυδόρ.
Σάπιο, αλλά ταυτόχρονα τόσο ερεθιστικό. Κάτι ήξερε η Χίλαρι Μαντέλ που αποφάσισε να μελετήσει την Αγγλία του 16ου αιώνα. Μελέτησε πηγές και τρύπωσε στη… λυκοφωλιά της αγγλικής αυλής για να διηγηθεί την ιστορία του Τόμας Κρόμγουελ, γιου ενός ταπεινής καταγωγής σιδερά, που μέσα από χιλιάδες περιπέτειες κατορθώνει να αναρριχηθεί στα υψηλότερα σκαλοπάτια της εξουσίας. Με ιστορική ακρίβεια, γλαφυρή ανάλυση χαρακτήρων και καθηλωτικά σκοτεινή αφήγηση, το ιστορικό μυθιστόρημα Γουλφ Χολ (Εκδ. Πάπυρος) κατέκτησε κριτικούς, αναγνώστες και πολλά βραβεία, μεταξύ άλλων το κορυφαίο Μan Βooker Ρrize το 2009. Αν και δίτομο, διαβάζεται μονορούφι. Οι δε φαν της τηλεοπτικής σειράς «Τudors» του Μάικλ Χερστ και της ταινίας «Η άλλη ερωμένη του βασιλιά» του Τζάστιν Τσάντγουικ, θα ενθουσιαστούν.
Γιάννης Βασαλάκης «Η χώρα όπως είναι»
Ρίτσαρντ Φορντ Υποθέτω ότι δεν θα χάσετε το Χαστούκι του Τσιόλκα ούτε Το μουσείο της αθωότητας του Παμούκ. Οι λίγοι που έχουν διαβάσει την άλλη επιλογή μου, ξέρω ότι θα χειροκροτήσουν. Γιατί το Η χώρα όπως είναι (Πατάκης) του Αμερικανού Ρίτσαρντ Φορντ δεν είναι απλώς ένα μνημειώδες έργο που το συγκρίνουν με τον Οδυσσέα του Τζόυς. Κατά τη γνώμη μου, είναι κάτι παραπάνω αφού «διαβάζεται» κιόλας. Και όταν θα έχετε τελειώσει με μια ημέρα από τη ζωή του Φρανκ Μπάσκοπ, θα είναι σαν να ανακαλύψατε τη λογοτεχνία απο την αρχή, την πολιτική στην ουσία της και την ιστορικότητα του σύγχρονου ανθρώπου σε όλο της το τραγικό βάθος.
Ρούλα Γεωργακοπούλου 
Ντάνιελ Μέντελσον Το χρονικό της αναζήτησης έξι ανθρώπων που γεννήθηκαν στο Μπόλεχοφ της Ουκρανίας, θυμάτων του Ολοκαυτώματος, από έναν απόγονό τους στη σημερινή Αμερική, τον Ντάνιελ Μέντελσον. Στο μυθιστόρημα Χαμένοι. Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια (μτφ.: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Εκδ. Πόλις) ο αφηγητής ξεκινάει το ταξίδι του αναζητώντας στοιχεία και μαρτυρίες από ήπειρο σε ήπειρο. Παράλληλα καταγράφει την Ιστορία και τις συνέπειές της στη μοίρα των ανθρώπων μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση όπου συνυπάρχουν η αυτοβιογραφία, το δοκίμιο και η φιλοσοφία. Συγκινητικό και απολαυστικό βιβλίο που, τελειώνοντάς το, αισθάνεσαι πνευματικά κερδισμένος. Ο Ντάνιελ Μέντελσον είναι κριτικός λογοτεχνίας, μελετητής των κλασικών γραμμάτων και ο πιο πρόσφατος μεταφραστής του Καβάφη στα αγγλικά.
Θεόδωρος Γρηγοριάδης «Ιστορία Ελληνικής Επαναστάσεως»
Γεώργιος Φίνλεϊ Αν είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά, με κλειστά μάτια θα πρότεινα το Freedom του Τζόναθαν Φράνζεν. Το προτελευταίο του μυθιστόρημα Διορθώσεις, το καλύτερο μυθιστόρημα που έχω διαβάσει τα τελευταία είκοσι χρόνια. Μακράν.
Ετσι επιστρέφω στο σοκαριστικό, μνημειώδες ιστορικό αφήγημα του Γεωργίου (έτσι τον ονομάζει ο μεταφραστής του Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης) Φίνλεϊ Ιστορία Ελληνικής Επαναστάσεως (Εκδ. Βουλής των Ελλήνων). Από το 1821 φωτογραφίζει τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Καταλήστευση του δημόσιου πλούτου, ατελείωτο πλιάτσικο, απίστευτος κυνισμός, επίκληση των ξένων δυνάμεων και μηδενική εθνική συνείδηση. Το έχω διαβάσει τρεις φορές και διαρκώς επανέρχομαι σε αυτό. Ξεκοκαλίστε το. Μεγιστοτεράστια προσφορά στην πολιτική και εθνική συνειδητοποίηση και την αυτογνωσία!
Δημήτρης Δανίκας «Χαμένοι. Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια»
Ντάνιελ Μέντελσον Αρκούν οι πρώτες αράδες για να καταλάβει κανείς ότι το Χαμένοι:Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια (Εκδ.
Πόλις) δεν είναι ακόμη μια ιστορία για τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Με μια σχολαστική αλλά χωρίς ίχνος φλυαρίας αφήγηση ο Ντάνιελ Μέντελσον, αμερικανός κλασικιστής εβραϊκής καταγωγής και μεταφραστής του Καβάφη, αρχίζει να περιγράφει το χρονικό μιας μακροχρόνιας και επίπονης έρευνας για να καταλήξει σε ένα γοητευτικό οδοιπορικό της αναζήτησης μιας αλήθειας, που δεν αφορά μόνο την κακή τύχη μερικών συγγενών του. Αυτό το βιβλίοείναι σαν εκείνα τα ταξίδια που ο τελικός τους προορισμός έχει ελάχιστη σημασία.
Περικλής Δημητρολόπουλος 
Ντανιέλ Κοέν «Οταν άνοιξε το Globe Τheatre για να δοθούν οι πρώτες παραστάσεις του Σαίξπηρ, μόνο μία τουαλέτα τέθηκε στη διάθεση των περίπου χιλίων πεντακοσίων θεατών… Τα ανάκτορα των Βερσαλλιών ήταν επίσης γνωστά για τη φρικτή οσμή τους». Από τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία μέχρι το Χόλιγουντ και από την κρίση του 1930 έως τα αμερικανικά subprimes, η οικονομία επηρεάζει την κοινωνία με τρόπους «αόρατους» για το ευρύ κοινό. Η πίστη του Κοέν στη στατιστική της Ιστορίας και η άνεσή του με τα μεγάλα ονόματα (Μαρξ, Κέινς, αλλά και Λε Γκοφ, Μπροντέλ, Ντέιβιντ Μπάουι) διαπερνούν αυτό το βιβλίο (Εκδ. Πόλις) που είναι πολύ συναρπαστικό για εμάς τους αδαείς, ενοχλητικό ίσως για όσους προσπαθούν να βγάλουν από την οικονομία ξίγκι.
Δημήτρης Δουλγερίδης «Μillennium», η τριλογία
Στιγκ Λάρσον Στιγκ Λάρσον ασυζητητί. Καθένα από τα βιβλία της τριλογίας Μillennium ( Το κορίτσι με το τατουάζ , Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά, Το κορίτσι στη φωλιά της σφήγκας, Εκδ. Ψυχογιός) έχει ό,τι χρειάζεται για να κρατήσει τον αναγνώστη. Ρεαλιστική γραφή, πλοκή και δράση. Με αφετηρία ένα οικονομικό σκάνδαλο ο Λάρσον στήνει ένα απίστευτο θρίλερ. Καταπιάνεται με μυστικά και ψέματα στη μεγαλοαστική τάξη της Σουηδίας, περιγράφει με ωμό ρεαλισμό τη βία κατά των γυναικών και έχει έναν μοναδικό τρόπο να κουμπώνει λεπτομέρειες της αφήγησης από το ένα βιβλίο στο άλλο. Κι επιπλέον, οι δύο κεντρικοί ήρωες, οερευνητής δημοσιογράφος- Μίκε Μπλούμκβιστ και η- κοινωνικά απροσάρμοστη, πανέξυπνη χάκερ- Λίσμπετ Σαλάντερ, θα μπορούσαν άνετα να ήταν οι πρωταγωνιστές όσων περιγράφει ο Λάρσον στην πραγματική τους εκδοχή. Κι αυτό είναι το κλειδί και στα τρία βιβλία του Λάρσον. Δεν έχεις την αίσθηση ότι διαβάζεις μυθιστόρημα, αλλά ρεπορτάζ: αφήγηση, δηλαδή, πραγματικών 
Λούις Σεπούλβεδα «Λοιπόν, παιδιά; Είστε;». Οταν αυτός που ρωτά είναι φίλος, παλιός σύντροφος, καταδικασμένος από τη χούντα του Πινοσέτ και τη σιωπή της μεταπολιτευτικής ομαλότητας, απαντάς θετικά. Στη Σκιά του εαυτού μας του Λούις Σεπούλβεδα (Εκδ. Οpera) οι ανοιχτοί λογαριασμοί του κινήματος μπερδεύονται με τις δολοφονικές ιδιότητες ενός ιπτάμενου πικάπ, τις επιπτώσεις από την υποχρεωτική κατάποση μαοϊκών προκηρύξεων και τα σταυρόλεξα που δεν βάζουν ποτέ «τέσσερα γράμματα, τι αισθάνεσαι, όταν σκάβοντας ν΄ ανοίξεις έναν λάκκο, βρίσκεις τρεις σκελετούς δεμένους πισθάγκωνα, κι ο ένας φοράει τα παπούτσια του αδελφού σου του Αλμπέρτο: οργή».
Κωστής Καρπόζηλος «Shortcomings»
Αντριαν Τόμιν Πριν από πολλά χρόνια, είχα διαβάσει στο περιοδικό Βαβέλ μερικές από τις μικρές, ρεαλιστικές, ασπρόμαυρες ιστορίες του Αντριαν Τόμιν, από τη σειρά Οptic Νerve. Ο Τόμιν είναι από τους πρώτους αφηγητές ιστοριών σε κόμικς, άρχισε να σχεδιάζει και να τα κυκλοφορεί σε μηνιαία φυλλάδια μόνος του από το 1995- και συνεχίζει.
Αφηγείται, με κομψότητα και αποστασιοποιημένη μελαγχολία, την καθημερινότητά του: πρώην μαθητής , κολλεγιόπαις, φοιτητής, συγγραφέας…
Ερωτικές εξάρσεις, σχέσεις, μοιραίες συναντήσεις- όλα όσα συμβαίνουν στον μικροαστικό περίγυρο ενός νεαρού Αμερικανού που μεγαλώνει ήσυχα, σχεδόν πληκτικά. Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τις ιστορίες τού Οπτικού Νεύρου του. Από σελίδα σε σελίδα, πότε νομίζω ότι διαβάζω εικονογραφημένους έναν σύγχρονο Νεοϋορκέζο Τσέχοφ, πότε έναν χειραφετημένο Ρέιμοντ Κάρβερ… Ισως πάλι απλώς έναν πιο σοφιστικέ, λιγότερο χύμα Γούντι Αλεν. Στο τελευταίο βιβλίο του, Shortcomings, οι ιστορίες της καθημερινότητας του τριαντάρη (και κάτι ψιλά) Μπεν Τανάκα, σνομπ Αμερικανού γιαπωνέζικης καταγωγής, δίνουν στον Τόμιν τη δυνατότητα να πειραματιστεί εξαρχής με τη φόρμα του graphic novel, του εικονογραφημένου μυθιστορήματος (κι ας πρωτοδημοσιεύθηκε, κι αυτό, σε τεύχη του Οptic Νerve ). Με το ίδιο πάντα αποτέλεσμα: την κομψή απεικόνιση μιας θλιβερής ζωής που συμπεριλαμβάνει την ερωτική αποτυχία. Αναρωτιέμαι γιατί οι εκδότες δεν σκοτώνονται να βγάλουν στα ελληνικά αυτόν τον εντυπωσιακά πρωτότυπο αφηγητή…
Ηλίας Κανέλλης «Αντιστρέφοντας την πυραμίδα»
Τζόναθαν Γουίλσον Να κερδίσεις ή να παίξεις (ζήσεις) όμορφα; Το πρώτο βραβείο βιβλίου για το ποδόσφαιρο ζεσταίνει τα χέρια του διακεκριμένου άγγλου δημοσιογράφου Τζόναθαν Γουίλσον, ο οποίος ανίχνευσε την εξέλιξη του δημοφιλέστερου αθλήματος και των συστημάτων μέσα από τη συμβολή όλων των μεγάλων παικτών, προπονητών και ομάδων.
Είναι 500 μοναδικές σελίδες που δεν φαίνεται ότι θα έχει δίπλα από τα σινιέ μαξιλάρια του, ο Ντέιβιντ Μπέκαμ. Αντίθετα, φαίνεται ότι ταιριάζει γάντι στον αγαπημένο πρωταγωνιστή του Γκοντάρ, Ζαν 
Γιάννης Κιούσης «Μια χαραμάδα φως»
Βαγγέλης Κούτας Ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Χρήστος, αλλά θα μπορούσε να είναι και ο Χριστός . Μόνο που εδώ ο Γολγοθάς του περιλαμβάνει μόνο την κακοποίηση που υπέστη στο Ιδρυμα Ανηλίκων και αυτό το τραύμα κουβαλάει μέχρι το τέλος. Με αφετηρία το σκληρό φόντο ενός χωριού (θα μπορούσε να είναι η Κόπραινα της Αρτας), με πλοκή εντός ενός ορφανοτροφείου και με τελική έκβαση στην Αθήνα, η ιστορία του Βαγγέλη Κούτα (Εκδ. Ψυχογιός) ξετυλίγει τον μικρόκοσμο των Ιδρυμάτων Ανηλίκων, την υποφωτισμένη επαρχιακή ζωή με τους σκληρούς κώδικες, τη βίαιη ενηλικίωση του ήρωα και την τελική λύση του δράματος που οδηγεί τον Χρήστο στην εξομολόγηση και την κάθαρση. Κινηματογραφικές εικόνες , απλή γλώσσα και κατάδυση στον σκληρό κόσμο της επαρχίας, της μοναξιάς, του σωφρονισμού, της κακοποίησης, της εκδίκησης μέσα απ΄ τη ζωή ενός παιδιού που εξελίσσεται σε συνειδητό θύτη- χωρίς ποτέ να μεγαλώσει.
Δημήτρης Ν. Μανιάτης «Κάτι θα γίνει, θα δεις»
Χρήστος Οικονόμου Μισό αιώνα μετά τη «Δραπετσώνα» του Μίκη Θεοδωράκη, τα χαμόσπιτα εκεί έχουν γίνει μικροαστικές πολυκατοικίες, το ραδιόφωνο το έχει διαδεχτεί η τηλεόραση. Αλλά για τη γλάστρα με το γεράνι δεν υπάρχει πια αυλή, ο ορίζοντας είναι από τσιμέντο, εκεί η φτώχεια και η ανεργία ενδημούν από πριν αρχίσει όλη η Ελλάδα να γίνεται Δραπετσώνα. Και όμως, σ΄ αυτό το γκρίζο τοπίο υπάρχει κρυμμένη ομορφιά, ανθρωπιά, θέληση για ζωή στο χείλος του γκρεμού. Ζωηρή ματιά, ζεστή χωρίς αισθηματολογίες και κηρύγματα, στα διηγήματα του Χρήστου Οικονόμου (Εκδ. Πόλις), ενός νέου συγγραφέα, για τους ανθρώπους των λαϊκών προαστίων του Πειραιά, που επιμένουν να λένε, όπως σ΄ εκείνο το τραγούδι, «εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί».
Δημοσθένης Κούρτοβικ 
Γουίλιαμ Γκέι Οποιος νομίζει πως o άνθρωπος βρίσκει ησυχία στην τελευταία κατοικία του, προφανώς δεν έχει ακούσει για τον Φέντον Μπρις που κάνει τη δουλειά του νεκροθάφτη σε ένα χωριό στον αμερικάνικο Νότο. Οταν όμως δυο παιδιά ανακαλύπτουν πως ο πατέρας τους λείπει από εκεί που τον έθαψαν , οι βρώμικες ιστορίες του Μπρις αρχίζουν να βγαίνουν σιγά σιγά στην επιφάνεια και να ξετυλίγονται μέσα στα σκοτεινά δάση του Τενεσί. Ο Γουίλιαμ Γκέι λέει την ιστορία στο Twilight (Εκδ.
Faber & Faber) με σπαρταριστή γλώσσα και με τρόπο που τη μια σε κάνει να γελάς και την άλλη να τσεκάρεις μήπως κάποιος είναι πίσω από την πλάτη σου. Το διάβασα απολαυστικά και με το φως πάντα αναμμένο.
Μαρία Μαρκουλή «Η συμμορία της Τήλας»
Μαρία Σούμπερτ Μια ασυνήθιστη ιστορία, μια ασυνήθιστη συμμορία. Εξι ηλικιωμένες, 69 έως 90 χρονών, επανακάμπτουν στη δράση για τη σωτηρία της Τήλας!
Της Τήλας, «πιο όμορφης και από την ομορφιά», που στα νιάτα της και σε εποχές ελάχιστα ανεκτικές ερωτεύτηκε γυναίκα! Την απέκλεισαν σύζυγος και παιδιά. Στα 86, απειλούν να την κλείσουν σε άθλιο γηροκομείο. Λογαριάζουν χωρίς τη…
συμμορία. Κωμωδία ή δράμα; Και τα δύο! Χιούμορ, μοναξιά, τρυφερότητα, θεατρικοί διάλογοι, ευρηματική πλοκή από τη Μαρία Σούμπερτ (Εκδ. Πάπυρος). Εξι ιστορίες σε… μία- όλο και κάπου αναγνωρίζεις τον εαυτό σου. Γεύση γλυκόπικρη, ανάγνωση απολαυστική.
Εριφύλη Μαρωνίτη «Η ευημερία του κακού»
Ντανιέλ Κοέν Το ταξίδι του Ντανιέλ Κοέν από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέχρι το Χόλιγουντ και από την κρίση του ΄30 μέχρι τη σημερινή παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, περισσότερο επίκαιρο από ποτέ, δείχνει πώς η οικονομία επηρεάζει την κοινωνία.
Πανεπιστημιακός δάσκαλος και αρθρογράφος στη «Le Μonde», ο Κοέν υποστηρίζει στο βιβλίο του (μτφ. Τάσος Γιαννίτσης, Εκδ. Πόλις) πως η Ευρώπη δεν βγήκε άθικτη από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Της ευημερίας και της ειρήνης των τελευταίων ετών προηγήθηκαν ποταμοί αίματος και εκατόμβες θυμάτων. Το σημαντικότερο: ο Κοέν διατρέχει την ιστορία του καπιταλισμού χωρίς ίχνος τεχνοκρατισμού και ως προβληματισμένος οικονομολόγος αναδεικνύει τον σπόρο των κρίσεων που ενέχουν οι ίδιοι οι μηχανισμοί οικονομικής επιτυχίας. Τα κακά νέα είναι ότι η παρούσα κρίση είναι συστημική και κανένας δεν γνωρίζει πού θα καταλήξει. «Καλό κουράγιο» δηλαδή!
Στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο…
Αριστοτελία Πελώνη «Η χρονιά της ερήμου»
Πέδρο Μαϊράλ To πρώτο που ένιωσα ήταν έκπληξη: Εγιναν τέτοιες ακρότητες όταν χρεοκόπησε η Αργεντινή, έφτασε η κοινωνία της σε τέτοια επίπεδα βίας, διχασμού και αποσύνθεσης; Γρήγορα κατάλαβα πως όχι, η Χρονιά της ερήμου του Πέδρο Μαϊράλ (Εκδ. Πόλις) είναι μια πολιτική αλληγορία, κάτι που σημαίνει ότι έχει μπόλικες υπερβολές, καταφέρνει όμως παρά ταύτα να αποδώσει την οργή, τον φόβο και την απόγνωση. Οι παραλληλισμοί είναι προφανείς, όπως και οι διαφορές, όχι, δεν είμαστε ούτε θα γίνουμε Αργεντινή, εμείς ανήκουμε σε μια οικογένεια, έχουμε μια στέγη, φταίμε, αλλά δεν θα χάσουμε την ανθρωπιά μας.
Μιχάλης Μητσός «Η δηλητηριώδης Βίβλος»
Μπάρμπαρα Κινγκσόλβερ Η Δηλητηριώδη Βίβλο της Μπάρμπαρας Κινγκσόλβερ (Εκδ. Μελάνι). Είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικοκοινωνικό μυθιστόρημα, κεντημένο λέξη- λέξη. Θέμα του: η πανταχού παρούσα εξουσία και η γεωγραφική μοίρα του ανθρώπου.
Ενας ιεραπόστολος μετακομίζει το 1960 από τις ΗΠΑ στο Κονγκό μαζί με τη γυναίκα και τις τέσσερις κόρες του. Δηλητηριώδες- και ανίερο- χιούμορ. Αναφέρω μια σκηνή: Ο μαύρος αρχηγός της φυλής προκαλεί τον λευκό αιδεσιμότατο σε δημοκρατική ψηφοφορία. Θα ψηφίσουν για τον… Ιησού. Ο Ιησούς χάνει έντεκα προς πενήντα έξι.
Ανεξίτηλο. Διαβάστε το.
Σοφία Νικολαΐδου «Ιll fares the land»
Τόνι Τζαντ Ηταν ένα από τα τελευταία του έργα. Καθηλωμένος σε μια αναπηρική καρέκλα, ο Τόνι Τζαντ υπαγόρευσε ένα θυμωμένο βιβλίο. Στο Ιll fares the land (Εκδ. Ρenguin Ρress) προσπαθεί να αφυπνίσει τους νέους. Τους προτρέπει να μην απορρί 
Γιάννης Παπαδόπουλος «Λογοδοτώντας για τον εαυτό»
Τζούντιθ Μπάτλερ Τη χρονιά αυτή διάβασα και ξαναδιάβασα το βιβλίο της Τζούντιθ Μπάτλερ Λογοδοτώντας για τον εαυτό (μτφ. Μ. Λαλιώτης, επιμέλεια, επίμετρο: Α. Αθανασίου, Εκδ. Εκκρεμές)- και το σπουδαίο επίμετρο της Αθηνάς Αθανασίου στην ελληνική έκδοση.
Ενα βιβλίο που ζητά να σκεφτούμε με τι τρόπο συγκροτούμαστε μέσα στην κοινωνική ζωή και με τι κόστος, με ποιους τρόπους παίρνουμε την ευθύνη του εαυτού όταν αυτός λέει την ιστορία του.
Οπου η Μπάτλερ υπόρρητα προτείνει, αντί της σιγουριάς, να επιστρέψουμε στην ηθική της αβε βαιότητας και της τρωτότητας, να ξαναφέρουμε στο λεξιλόγιο του εαυτού τις έννοιες της πολιτικής οργής, της θλίψης και του πάθους. Χωρίς να του φαίνεται, βιβλίο απολύτως επίκαιρο.
Δημήτρης Παπανικολάου «Η σούπα του Κάφκα»
Μαρκ Κρικ Επίτευγμα! Τι θα μαγείρευαν 17+ 1 αγαπημένοι συγγραφείς; Και πώς θα περιέγραφαν την τέχνη τους; Ο Ομηρος επιλέγει λαγό στιφάδο, ο Γκριν βιετναμέζικο κοτόπουλο, ο Μάρκες κόκορα κρασάτο, ο Προυστ αναδεικνύει τη μοναδικότητα του Αμαρέτο στο τιραμισού, ενώ ο Τσάντλερ αυτοσχεδιάζει με αρνί με σάλτσα άνηθου. Κι ακόμη παρελαύνουν η Γουλφ, ο Καλβίνο, ο ντε Σαντ, η Οστεν και ο Τσόσερ σε γλωσσικό ιδίωμα που ανακαλεί τον Πτωχοπρόδρομο. Βιβλίο μινιατούρα (μτφ.
Αθηνά Δημητριάδου, Εκδ. Μεταίχμιο), σε έξοχη μετάφραση, που καταφέρνει να αναδείξει την ιδιοσυστασία κάθε συγγραφέα ή ακόμη καλύτερα την αρχική συνθήκη της γραφής του. Δεν είναι λίγο κάτι τέτοιο. Για επιδόρπιο σας προσφέρεται βύσσινο γλυκό α λα Καβάφη.
Μιχάλης Μοδινός «Κωμωδία»
Αχιλλέας Κυριακίδης Δεν διάβασα πολλή λογοτεχνία τελευταία. Κρίση γαρ: ως οικονομολόγος (τι ιδιότητα και αυτή!) πασχίζω να καταλάβω τι γίνεται. Στη γενικευμένη λιτότητα επικάθεται λοιπόν μια περιορισμένη δειγματοληψία αναγνωσμάτων μου. Από αυτήν αλιεύω ένα λιτού μεγέθους βιβλίο: την Κωμωδία του Αχ.
Κυριακίδη (Εκδ. Πόλις, 2010). Με διασκέδασε αφάνταστα (χωρίς να με ξαφνιάζει) η συναρπαστικά καλή γραφή του και ιδίως τα πάμπολλα λογοπαικτικά του στοιχεία. Συγκρατώ αυτό το στοιχείο περισσότερο από την ιστορία αυτή καθαυτήν: το αρχικά ρεαλιστικό- ονειρικό ύφος με απορρόφησε, αλλά μετά κάπου χάθηκα. Πάντως το συνιστώ. Βασίλης Πεσμαζόγλου «Τρώγοντας ζώα»
Τζόναθαν Σάφραν Φόερ Ο 33χρονος Αμερικανός Τζόναθαν Σάφραν Φόερ είναι, πριν από όλα, ένας σπουδαίος αφηγητής. Αυτό φάνηκε στο Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά, ένα συγκινητικό μυθιστόρημα για την 11η Σεπτεμβρίου, φάνηκε και στο πολυβραβευμένο, ακυκλοφόρητο ακόμα στα ελληνικά, Εverything is illuminated. Η γραφή του λάμπει όμως και σε αυτό το δοκιμιακό, εκ πρώτης όψεως, βιβλίο Τρώγοντας ζώα (Εκδ. Μελάνι), στο οποίο μιλάει, για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι, για «τις καθημερινές φρικαλεότητες της βιομηχανικής κτηνοτροφίας». Με ποιον ξεχωριστό τρόπο όμως: «Φαγητό, για τη γιαγιά μου, δεν σημαίνει απλώς φαγητό. Σημαίνει τρόμος, αξιοπρέπεια, ευγνωμοσύνη, εκδίκηση, χαρά, ταπείνωση, θρησκεία, ιστορία και φυσικά αγάπη.
Λες και τα φρούτα που πάντα μας πρόσφερε προέρχονταν από τα κατεστραμμένα κλαδιά του οικογενειακού μας δέντρου».
Μανώλης Πιμπλής 
Αν Κάρσον Πολλή συζήτηση γίνεται για το μέλλον των βιβλίων αλλά και το μέλλον της ανάγνωσης γενικά στην ψηφιακή εποχή: το φετινό «βιβλίο» της ποιήτριας (και καθηγήτριας Αρχαίων Ελληνικών) Αν Κάρσον με τίτλο Νox (η λατινική λέξη για τη «νύχτα») είναι ακριβώς το αντίθετο του «ηλεκτρονικού βιβλίου» (e-reader) ως αντίληψη, ως δημιουργία και κυρίως ως εμπειρία ανάγνωσης. Πρόκειται για το απόλυτο λογοτεχνικό αντικείμενο σε μορφή «ακορντεόν», μια αναπαράσταση των σημειώσεων , των φωτογραφιών, των συναισθηματικών σουβενίρ που συγκέντρωσε ως ελεγεία για τον αδελφό της, ο οποίος πέθανε ξαφνικά το 2000.
Είναι αδύνατον να συνοψίσει κανείς σε μερικές φράσεις το μοναδικό περιεχόμενο αυτής της εξαιρετικής, «χειροπιαστής» δουλειάς που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Νew Directions.
Δημήτρης Πολιτάκης «Μόνος στο Βερολίνο»
Χανς Φάλαντα Στο Βερολίνο των πρώτων χρόνων του πολέμου, εν μέσω πανηγυρισμών για τις επιτυχίες στο μέτωπο, κάτι χειρόγραφες καρτούλες αφημένες σε σκάλες πολυκατοικιών και εισόδους γραφείων καλούν τους Γερμανούς να αντισταθούν στον ναζισμό. Είναι η «μικρή» αντίσταση ενός καθημερινού ανθρώπου που δεν αντέχει άλλο τον φόβο, τους χαφιέδες που βρίσκονται παντού, την υπό διαρκή αίρεση ζωή του. Το μυθιστόρημα Μόνος στο Βερολίνο του Χανς Φάλαντα (Εκδ. ΠΟΛΙΣ), σκληρό και δυσάρεστο, είναι συναρπαστικό. Και κρατώ μια φράση που νομίζω ότι αποτυπώνει την αλήθεια του: «(το βιβλίο) είναι αφιερωμένο στη ζωή, τη ζωή που θριαμβεύει μέσα από τα δάκρυα, την πείνα, τη δυστυχία και τον θάνατο».
Λεονί Σταφυλά «2666»
Ρομπέρτο Μπολάνιο Δημοσιευμένο το 2004, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, το 2666 είναι το opus magnum του Μπολάνιο (μτφ. από τα ισπανικά Νatasha Wimmer, Εκδ. Ρicador). Η αφήγηση χωρίζεται σε πέντε εκτενή κεφάλαια που διαβάζονται και ως αυτόνομες ιστορίες. Το μόνο εμφανές στοιχείο που τις ενώνει είναι ότι όλες καταλήγουν σε μια μεξικανική πόλη, κοντά στα σύνορα με τις ΗΠΑ, όπου οι δολοφονίες νεαρών γυναικών είναι καθημερινό φαινόμενο. Ωστόσο, για τον χιλιανό συγγραφέα οι φόνοι είναι μόνο η αφορμή για να συνθέσει ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα επικών διαστάσεων, όπου εναλλάσσονται ο λυρισμός με τη βία, ο στοχασμός με το παραλήρημα και το θρίλερ με το δοκίμιο (θα κυκλοφορήσει από την Αγρα σε μετάφραση του Κρίτωνα Ηλιόπουλου).
Μιχάλης Τσιντσίνης 
Ντάνιελ Μέντελσον Ενα τραύμα στοιχειώνει την παιδική ηλικία του αμερικανοεβραίου συγγραφέα: πώς ακριβώς χάθηκαν στη δίνη της ναζιστικής λαίλαπας έξι από τα μέλη της οικογένειας που αφέθηκαν πίσω στην Ευρώπη; Ο Μέντελσον, καθιερωμένος φιλόλογος , μεταφραστής και αρθρογράφος, σε ώριμη ηλικία αποφασίζει να εξιχνιάσει το μυστηριώδες «οικογενειακό μυθιστόρημα». Συνδυάζοντας σκόρπιες αναμνήσεις, ξέθωρες φωτογραφίες, κιτρινισμένες επιστολές, έγγραφα και μαρτυρίες επιζώντων σε διάφορες χώρες, επιχειρεί μια λυτρωτική νέκυια – με μακρόχρονη έρευνα σε αρχεία, πολλά ταξίδια, ένα οδοιπορικό ανάμεσα στη μνήμη και στη λήθη ανασυστήνει τη μικροϊστορία των αδικοσκοτωμένων συγγενών. Αστυνομικό ρεπορτάζ και χρονικό, τούτη η ευρηματική αυτοβιογραφία (Χαμένοι. Αναζητώντας έξι από τα έξι εκατομμύρια, Εκδ. Πόλις) πετά σπίθες λογοτεχνικότητας , γίνεται συναρπαστικό αφήγημα και όχι απλώς ένας ακόμη τίτλος στην ιστορία του Ολοκαυτώματος . Εξοχα μεταφρασμένο από την Μαργαρίτα Ζαχαριάδου.
Λίζυ Τσιριμώκου «Η Ελλάδα στη δεκαετία του ΄80: Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό»
επιμ. Β. Βαμβακά, Π. Παναγιωτόπουλος Πρωτότυπη ανάλυση της «προδρομικής» του σήμερα «δεκαετίας του ΄80», με τη μορφή «λεξικού» (σε επιμέλεια των Β. Βαμβακά, Π. Παναγιωτόπουλου, Εκδ.
Το Πέρασμα), με άρθρα αντί λημμάτων για όλα τα κοινωνικά πεδία. Αντί της αδύνατης σε μερικές αράδες περιγραφής, μικρό δείγμα από τα «λήμματα»: «Αγροτική πολιτική,Αθήνα πολιτιστική πρωτεύουσα, Αναθεώρηση του Συντάγματος, Αναρχικοί… Γελοιογραφία, Γιορτή του Πολυτεχνείου, Γκάλης Νίκος… Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Ενδυματολογικοί κώδικες, ΕΟΚ… Καλαμάτα, Καμάκια,ΚΑΠΗ,Κα ραμανλής Κωνσταντίνος… Σούπερ μάρκετ,Συγκυβέρνηση, Συναυλία της Διεθνούς Αμνηστίας, Συνθήματα του γηπέδου…». Ενα βιβλίο ευφυές, επιστημονικά τεκμηριωμένο, ανοιχτόμυαλο, κριτικό και απολαυστικό.
Αννα Φραγκουδάκη «Η ιστορία της θείας»
Πάτρικ Γουάιτ Πάτρικ Γουάιτ, από τους ανανεωτές της αγγλικής γλώσσας, Νομπέλ Λογοτεχνίας 1973, ο Αυστραλός με τους πολλαπλούς δεσμούς με τη χώρα μας, από την εκλογή συντρόφου ζωής έως τον αντιδικτατορικό αγώνα. Η ηρωίδα, μια μοναχική, ιδιόρρυθμη γυναίκα, πρόγονος της Ελινορ Ρίγκμπι των Μπιτλς και ομοαίματη της Μπλανς Ντιμπουά του Τενεσί Ουίλιαμς, μας ξεναγεί στον δικό της κόσμο, όπου χάνεται η ίδια, σ΄ ένα έργο γραμμένο σε τρία μέρη, απολύτως διακριτά από στυλιστική άποψη: εκθαμβωτικός λυρισμός στο πρώτο· οργιαστικό μπαρόκ στο δεύτερο· σπαραχτική λιτότητα στο τρίτο. Ιδιοφυής συγγραφική φαντασία, μεταφραστικό μάθημα από τον Σεραφείμ Βελέντζα, ατόφια συγκίνηση από ένα σαγηνευτικό μυθιστόρημα(Εκδ. Εστία).
Γιάννης Η. Χάρης «Οι άγριοι ντετέκτιβ»
Ρομπέρτο Μπολάνιο Μια αριστουργηματική μυθιστορηματική σύνθεση που παντρεύει τη ζωή, την τέχνη και την πολιτική, επιβεβαιώνοντας τον μύθο γύρω από αυτόν τον χιλιανό συγγραφέα ο οποίος πέθανε στα 50 του το 2003. Οι Αγριοι ντετέκτιβ, μεταφρασμένοι από τον Κ. Αθανασίου, ειδικό στα λατινοαμερικανικά πράγματα (Εκδ. Καστανιώτης), είναι το έπος μιας γενιάς «που διάβασε Μαρξ και Ρεμπό μέχρι που της γύρισαν τ΄ άντερα»· είναι ένα οδοιπορικό σε μια εποχή (1976-1996) ταραγμένη, ρευστή, πληθωρική, με αφετηρία το Μεξικό και κατάληξη την Αγκόλα μέσω Ισπανίας· είναι η ιστορία της ακμής και της παρακμής ενός πρωτοποριακού καλλιτεχνικού κινήματος. Είναι όμως και η αποσπασματική αυτοπροσωπογραφία του ίδιου του συγγραφέα διά μέσου του alter ego του, Αρτούρο Μπελάνο, που αναζητά τα χαμένα ιδεώδη μέσα από αντιηρωικές περιπέτειες. Στο κέντρο του μυθιστορήματος, 94 σπονδυλωτές μαρτυρίες σαν μίνι διηγήματα ή δυνατές ταινίες μικρού μήκους που σε καθηλώνουν με την ποικιλία των εικόνων και τους ετερόκλητους χαρακτήρες τους.
Μικέλα Χαρτουλάρη
