Σε µια καθηµερινότητα πνιγµένη στα ερεθίσµατα, όπου οι πληροφορίες ανταγωνίζονται µεταξύ τους για το ποια θα αποδειχθεί λιγότερο εφήµερη, ο Δηµήτρης Πιλλάς έπρεπε να συγκεντρωθεί και να θυµηθεί. Αντίπαλοί του: τα δεδοµένα, ο χρόνος και άλλοι 30 αθλητές µνήµης. Προπονούνταν τέσσερις φορές την εβδοµάδα, από σαράντα λεπτά, γι’ αυτή την αναµέτρηση. Δίπλα του ένας τραπεζικός, ένας λογιστής, ένας κιθαρίστας και ένας συνταξιούχος οδηγός ταξί. Στην αίθουσα κεντρικού ξενοδοχείου του Λονδίνου δεν ακουγόταν ψίθυρος. Είχε µία ώρα διορία για να αποστηθίσει και δύο ώρες για να θυµηθεί µε την ακριβή σειρά εµφάνισής τους κάθε ένα χαρτί σε όσες περισσότερες τράπουλες µπορούσε. Αυτή ήταν µία από τις δοκιµασίες ενός πνευµατικού δεκάθλου. Αργότερα θα έπρεπε να συγκρατήσει λίστες µε ιστορικές ηµεροµηνίες, τα ονόµατα και τα πρόσωπα αγνώστων και να αποµνηµονεύσει σε 15 λεπτά ένα πρωτόλειο ποίηµα που γράφτηκε την προηγούµενη βραδιά. Επί δύο ηµέρες ο Δηµήτρης Πιλλάς θα διαγωνιζόταν για τον τίτλο του παγκόσµιου πρωταθλητή µνήµης. «Ηταν µια πρόκληση», λέει ο 33χρονος Κύπριος που εργάζεται στο τµήµα Επιδηµιολογίας και Δηµόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, µε ειδίκευση στην Εξελικτική Παιδιατρική. «Ακόµα όµως και αν βελτιώνεται η ικανότητά σου να αποµνηµονεύσεις έναν αριθµό, δεν γίνεσαι πιο έξυπνος. Ισως µπορείς πιο εύκολα στη συνέχεια να κάνεις συνειρµούς και να συνδέεις σκέψεις µε εικόνες». ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ Πρωτάθληµα Μνήµης διοργανώθηκε το 1991.
Τότε όµως συµµετείχαν µόνο επτά Βρετανοί. Τα επόµενα χρόνια αυξήθηκαν οι συµµετέχοντες, τα έπαθλα και οι επιδόσεις. Πέρυσι, ο νικητής ανταµείφθηκε µε 40.000 δολάρια.
Σύµφωνα µε τη διοργανώτρια αρχή, τα σκήπτρα κατέχουν οι Βρετανοί και οι Κινέζοι, παρότι η τεχνική της αποµνηµόνευσης που χρησιµοποιούν έχει ρίζες στην αρχαία Ελλάδα.
Ο Σιµωνίδης ο Κείος, λυρικός της αρχαιότητας και γνωστός για τα εγκώµιά του, όπως αυτό που αφιέρωσε στους Σπαρτιάτες που έπεσαν στις Θερµοπύλες, θεωρείται πατέρας των µνηµονικών αρωγών. Αφού επιβίωσε από την κατάρρευση ενός κτιρίου, του ζητήθηκε να βοηθήσει στην αναγνώριση των θυµάτων. Ο Σιµωνίδης µπόρεσε να θυµηθεί τις ταυτότητές τους φέρνοντας στο µυαλό του το πού κάθονταν στο δωµάτιο.
Παρόµοια είναι η τεχνική που χρησιµοποιούσε ο κ. Πιλλάς. Οπως εξηγεί, αντιστοιχούσε κάθε σύµβολο (αριθµός, λέξη) σε µια οικείατου εικόνα. Επειτα τοποθετούσε κάθε εικόνα στα δωµάτια ενός οικοδοµήµατος και νοερά περιδιάβαζε τους χώρους του σπιτιού για να ανακαλέσει τα σύµβολα µε τη σωστή σειρά. Εχτιζε ένα «παλάτι µνήµης» σε κλάσµατα δευτερολέπτου. Την ίδια διαδικασία µπορούσε να ακολουθήσει µε µια οικεία του διαδροµή.
Ο κ. Πιλλάς συµµετείχε στο Παγκόσµιο Πρωτάθληµα του 2001 (είχε τερµατίσει 16ος). Ενας από τους αντιπάλους του ήταν ο Ντοµινίκ Ο’Μπράιεν, νικητής του πρώτου διαγωνισµού. «Είναι εθιστικό», λέει ο Ο’Μπράιεν.
«Εχω οργανώσει τη σκέψη µου. Μακάρι να το είχα ανακαλύψει όταν πήγαινα σχολείο. Είχα δυσκολίες ως µαθητής». Σήµερα είναι 54 ετών και ζει από την αποµνηµόνευση. Εκπαιδεύει στελέχη επιχειρήσεων και µαθητές. Δίνει διαλέξεις (µε αµοιβή 3.000 ευρώ για καθεµία). Επίσης, είναι σύµβουλος βρετανικών τηλεοπτικών παιχνιδιών. Ακόµη όµως ξεχνάει τα κλειδιά του αυτοκινήτου του.
Τα σκήπτρα στους αγώνες µνήµης κατέχουν οι Βρετανοί και οι Κινέζοι
Ξεχνά
Παρά την προπόνηση για το Πρωτάθληµα του 2001, ο κ. Πιλλάς ξεχνά. «Μπορεί να είναι ένα τηλεφώνηµα που πρέπει να κάνω, ένας λογαριασµός που πρέπει να πληρώσω.
Γι’ αυτό πάντα κρατάω σηµειώσεις», λέει
«Κλειδί» η σωστή αποµνηµόνευση
ΕΡΕΥΝΑ ΤΏΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΏΝ του Λονδίνου και τουΣαουθάµπτον που δηµοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2003στην επιστηµονική επιθεώρηση «Nature», δείχνει ότι η καλή µνήµη δεν είναι προσόν λίγων. Ο καθένας µπορεί να τη βελτιώσει αρκεί να εξασκηθεί. Οι ερευνητές είχαν συγκρίνει τις επιδόσεις πρωταθλητών µνήµης και απλών πολιτών. Οι µαγνητικές τοµογραφίες έδειξαν ότι στους πρωταθλητές ήταν πιο ενεργά τα τµήµατα του εγκεφάλου που σχετίζονται µε τη χωρική µνήµη. «Η καλύτερη µνήµη δεν ήταν θέµα ευφυΐας ή εγκεφαλικής δοµής, αλλά στρατηγικών αποµνηµόνευσης», διαπίστωσαν οι ερευνητές. Η χωρική µνήµη εδράζεται στον ιππόκαµπο του εγκεφάλου. Μέσω αυτής το άτοµο αποθηκεύει, ανακαλεί και επεξεργάζεται πληροφορίες που έχουν σχέση µε χώρους ή αντικείµενα. Ο ιππόκαµπος είναι µια µάζα εγκεφαλικού ιστού που βρίσκεται µέσα στον κροταφικό λοβό και διευκολύνει τις συσχετίσεις µεταξύ των περιοχών τουεγκεφάλου που αποκωδικοποιούν τα περιβαλλοντικά ερεθίσµατα.
