Ο Λυκούργος Καλλέργης γεννήθηκε το 1914 στο Χουμέρι Μυλοποτάμου Κρήτης.
Σπούδασε στη δραματική σχολή της Λαϊκής Σκηνής του Καρόλου Κουν και έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1934 στον ρόλο του Πανάρετου στην Ερωφίλητου Χορτάτση.
Ιδρυτικό μέλος και πρωταγωνιστής του Θεάτρου Τέχνης, πήρε μέρος σε μεγάλη σειρά έργων, ερμηνεύοντας ρόλους σε θεατρικά έργα του ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου.
Υπήρξε πρωταγωνιστής του Εθνικού Θεάτρου, και διετέλεσε καθηγητής της Δραματικής Σχολής.
Μετέφρασε τα θεατρικά έργα του Τσέχωφ και έγραψε το βιβλίο «Στο διάβα του πολυτάραχου 20ου αιώνα».
Για πολλά χρόνια ο Λυκούργος Καλλέργης ασχολήθηκε με τον συνδικαλισμό και το 1977 εκλέχτηκε Βουλευτής του ΚΚΕ.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Πιραντέλλο και Βεάκη και έχει αναγορευτεί Επίτιμος Διδάκτωρ του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Μαρία Φωκά, με την οποία απέκτησε μία κόρη και σε δεύτερο γάμο με την ηθοποιό Τζένη Κολλάρου από την οποία έχει ένα γιο.
Πρωταγωνίστησε σε πολλούς θιάσους του Ελεύθερου Θεάτρου και επί 18 χρόνια στο Εθνικό Θέατρο, του οποίου και διετέλεσε καθηγητής της Δραματικής Σχολής.
Συνεργάστηκε με όλα τα «ιερά τέρατα» της ελληνικής θεατρικής σκηνής, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κατερίνα Ανδρεάδη, Αιμίλιο Βεάκη, Κατίνα Παξινού, Αλέξη Μινωτή κ.ά.
Εξίσου σημαντική ήταν η πορεία του στον ελληνικό κινηματογράφο που ξεκίνησε το 1949 με τον Κόκκινο βράχο του Γρηγόρη Γρηγορίου και τελείωσε το 2001 με τον Αλέξανδρο και Αϊσέ του Δημήτρη Κολλάτου.
Συμμετείχε επίσης στις τηλεοπτικές διασκευές του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1975) και στους Πανθέους του ακαδημαϊκού Τάσου Αθανασιάδη (1977), παραγωγές που έγραψαν ιστορία στα τηλεοπτικά χρονικά.
Διετέλεσε γενικός γραμματέας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών για μια δεκαετία από το 1956 και για μικρό διάστημα πρόεδρος.
Επίσης, υπήρξε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος-Ακροάματος καθώς και Αντιπρόεδρος του Ταμείου Συντάξεως Ηθοποιών.
Το 2007, αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
* Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη 30 Αυγούστου, στις 17.00, στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας, δημοσία δαπάνη.
Συλλυπητήρια μηνύματα
Ο πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος σημείωσε: «Ένας σημαντικός άνθρωπος του πολιτισμού και των κοινωνικών αγώνων έφυγε από κοντά μας. Ο Λυκούργος Καλλέργης υπήρξε μια πνευματική προσωπικότητα που υπηρέτησε με αφοσίωση τη δραματική τέχνη ως ερμηνευτής, σκηνοθέτης, δάσκαλος και θεατρικός συγγραφέας. Ταυτόχρονα όμως ήταν ένας πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης με ενεργό συμμετοχή στα κοινά, αγωνιζόμενος πάντα για τις αξίες του πολιτισμού και υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των αδυνάτων.
» Η θητεία του στα κοινοβουλευτικά έδρανα κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, αλλά και η μακρόχρονη συνδικαλιστική δράση του χαρακτηρίσθηκαν από την αξιοπρέπεια, τη σεμνότητα και την ιδεολογική συνέπεια που τον διέκριναν ως άνθρωπο σε όλη του τη ζωή. Στην οικογένεια και στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια».
Το υπουργείο Πολιτισμού σε ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι ο Λυκούργος Καλλέργης προσέφερε ποικιλοτρόπως στην ελληνική κοινωνία: μέσα από την Τέχνη του, στην οποία διακρίθηκε χάρη στο ταλέντο και το ήθος του, μέσα από το πλούσιο μεταφραστικό και διδακτικό του έργο, μέσα από τη διά βίου συνδικαλιστική και πολιτική του δράση.
«Υπήρξε ένας πραγματικός πνευματικός άνθρωπος, με την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου. Η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού εκφράζει τη θλίψη της για την απώλειά του και θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του.»
«Ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του περασμένου αιώνα, δεν βρίσκεται πια κοντά μας» δήλωσε ο υπεύθυνος του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Πολιτισμού της Νέας Δημοκρατίας, Θανάσης Δαβάκης.
«Ο Λυκούργος Καλλέργης, άνθρωπος του Θεάτρου, του Κινηματογράφου, αλλά και της Τηλεόρασης, που συνέδεσε την παρουσία του με εμβληματικές τάσεις και μορφές του Νεοελληνικού Θεάτρου, ακολούθησε την ανθρώπινη μοίρα. Πλήρης ημερών, αποτελεί υπόδειγμα πνευματικού ανθρώπου, χαρισματικού ηθοποιού, αλλά και συνεπούς αγωνιστή της Αριστεράς, με οικογενειακή παράδοση» τόνισε.
O πρόεδρος του ΣΥΝ ανέφερε «Αποχαιρετώ με λύπη τον Λυκούργο Καλλέργη. Έναν άνθρωπο που συμβάδισε με τα ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα συνδυάζοντας μοναδικά συναίσθημα, θεωρία και πράξη. Αγωνιστής της αριστεράς, ο Λυκούργος Καλλέργης υπήρξε πρωτοπόρος και πρωταγωνιστής όχι μόνο στο θέατρο, αλλά και στην ίδια τη ζωή, αφού την τίμησε με πολλούς και άξιους κοινωνικούς αγώνες. Στους συγγενείς του, στους συνοδοιπόρους της τέχνης του και τους συναγωνιστές των μαχών για πολιτισμό, ειρήνη και ισότητα, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια».
Ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς Φώτης Κουβέλης δήλωσε: «Έφυγε από κοντά μας ο τελευταίος των μεγάλων του ελληνικού θεάτρου, ο Λυκούργους Καλλέργης, ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων της πατρίδας μας, μια ξεχωριστή προσωπικότητα της αριστεράς, ένας ακριβός μας σύντροφος. Στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια.»
Η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας, Ντόρα Μπακογιάννη, ανέφερε: «Ο Λυκούργος Καλλέργης με τη συνεπή του πορεία στην τέχνη και την πολιτική δίδαξε ήθος. Ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα, υπηρέτησε το λειτούργημα του ηθοποιού έχοντας σπουδαίο έργο και σημαντικές παραστάσεις. Αλλά και στην πολιτική υπερασπίστηκε τις ιδέες του με σεβασμό στη διαφορετική άποψη και τη γόνιμη ιδεολογική αντιπαράθεση. Η απώλεια του μας γεμίζει με βαθιά θλίψη. Η ελληνική κοινωνία και το θέατρο θα είναι πλέον φτωχότερα».