Μπορεί το περιβάλλον εργασίας να διαταράξει τον ψυχισμό μας;
Το στρες αναφέρεται στις εσωτερικές αντιλήψεις που έχουμε για μια πιεστική κατάσταση και οι οποίες οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα.
Το εργασιακό στρες περιγράφει τις νοσηρές σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις μας όταν νιώθουμε ότι οι εργασιακές πιέσεις που δεχόμαστε υπερβαίνουν τις ικανότητές μας να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά. Εκδηλώνεται με τα εξής συμπτώματα:
• Σωματικά (μυϊκοί πόνοι, πόνοι στο στήθος, ταχυκαρδία, κόπωση, εφίδρωση, υψηλή πίεση, πονοκέφαλος, δύσπνοια, δυσπεψία, δερματοπάθειες)
• Συναισθηματικά (άγχος, μελαγχολία, ένταση, θυμός, κακή διάθεση, αίσθημα ανικανοποίητου)
• Συμπεριφορικά (επιθετικότητα, μειωμένη εργασιακή απόδοση, κυνισμός, καταχρήσεις, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, διαταραγμένη όρεξη, αϋπνία, απομόνωση)
• Νοητικά (μειωμένη συγκέντρωση και μνήμη, αίσθημα απώλειας ελέγχου, χαμηλή αυτοεκτίμηση)
Το εργασιακό στρες είναι σημείο των καιρών μας. Στις χρόνιες μορφές του αποκτά τα χαρακτηριστικά μιας πάθησης, η οποία προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική υγεία (λ.χ. διαταραχές καρδιάς, αγγείων, πίεσης, πεπτικού και ανοσοποιητικού συστήματος) και στην ψυχική υγεία του ατόμου (λ.χ. κατάθλιψη, αγχώδεις και ψυχοσωματικές διαταραχές).
Ποιες τεχνικές βοηθούν στη ρύθμιση του εργασιακού στρες;
Ενα πρώτο βήμα είναι το άτομο να αντιληφθεί ότι το στρες του είναι διαχειρίσιμο. Κλειδί είναι η κατανόηση ότι το άγχος δεν προκαλείται από εξωτερικές πιέσεις, αλλά από τον τρόπο που το άτομο απαντά σε αυτές.
Ο εργαζόμενος μπορεί να αρχίσει να αναγνωρίζει τα ερεθίσματα που του προκαλούν αρνητικές αντιδράσεις και να αξιολογεί τον εαυτό του «εκ των έσω», με γνώμονα την αποτελεσματικότητα της συμπεριφοράς του (π.χ. να διαπιστώσει ότι η μείωση της ανάγκης για έλεγχο στην καθημερινότητα μπορεί να είναι λυτρωτική).
Φυσικά, όλες αυτές οι νοητικές διεργασίες απαιτούν χρόνο και εδώ σύμμαχος είναι συχνά ένας ψυχολόγος, η παρουσία του οποίου θα λειτουργήσει κατευναστικά και ορθολογικά απέναντι στο πρόβλημα. Τέλος, η εκμάθηση σωστής αναπνοής, οι τεχνικές χαλάρωσης και η τακτική γυμναστική μπορούν να κατευνάζουν τις σωματικές εκφάνσεις του στρες.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (Ph.D.), myrsi@hol.gr
