Οι «Ακυβέρνητες πολιτείες» (1961) ήταν ο αντίλογος του Στρατή Τσίρκα στο «Αλεξανδρινό κουαρτέτο». Η μυθιστορηματική τετραλογία του Ντάρελ άρχισε να γράφεται στην Κύπρο (1957) και ολοκληρώθηκε στη Νότια Γαλλία, τελευταίο σταθμό της ζωής του συγγραφέα. Πρόκειται για ένα έργο που περιλαμβάνεται στα 100 καλύτερα μυθιστορήματα της Modern Library. Το έργο ξεχάστηκε στην Αγγλία, ενώ εκθειάστηκε στο εξωτερικό. Η ποιητική πρόζα, η αυτοαναφορικότητα, η πολυπρισματική αφήγηση, οι διαρκείς πειραματισμοί, το παιχνίδι των ρόλων και των μεταμφιέσεων δεν ενθουσίαζαν πια το – κουρασμένο από τους τζοϊσικούς πειραματισμούς – αγγλικό κοινό. Ωστόσο με την επανακυκλοφορία του ίσως επανεκτιμηθεί.
Καθόλου τυχαία δεν έγραψε σε μια επιστολή του ο Τσίρκας «… σκάω από λύσσα, γιατί αυτά ήταν τα θέματά μου. Είναι της παρακμής ο άθλιος, αλλά έχει πολύ ταλέντο».
Ο Τσίρκας ήταν πάνω απ’ όλα πολιτικό ον και αυτό διαπερνούσε τις «Πολιτείες» του. Τους ένωναν όμως κοινοί τόποι δράσης, δυνατοί χαρακτήρες, με τους οποίους ταυτίστηκαν (ο Ντάρελ με τον νεαρό συγγραφέα Ντάρλι, ο Τσίρκας με τον αγωνιστή Σιμωνίδη), άνθρωποι που συγκρούονται με τη μοίρα και την Ιστορία και το πάθος τους. Ο Ντάρελ στέκεται έντονα ερωτικός, ο Τσίρκας σταθερά πολιτικός. Του πρώτου τού καταλογίζουν μια αποικιοκρατική ιδεολογία και οριενταλιστικό εξωτισμό, του δεύτερου στρατευμένη ιδεολογική ματιά.
Τελευταία Νέα