Από την Κυριακή 1η Απριλίου μπήκε σε εφαρμογή ο θεσμός της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας περιόδου διευρυμένης συμμετοχικής δημοκρατίας, κινούμενης από τους πολίτες της ΕΕ.

Πράγματι, ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ μπορούν πια να συμμετέχουν άμεσα στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ, ζητώντας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλλει νομοθετική πρόταση σε κάποιο ζήτημα που θεωρούν σημαντικό. Μια πρωτοβουλία πολιτών είναι δυνατή σε οποιονδήποτε τομέα όπου η Επιτροπή έχει την αρμοδιότητα να προτείνει νομοθεσία, π.χ. περιβάλλον, γεωργία, μεταφορές, δημόσια υγεία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες προκειμένου η διαδικασία να είναι όσο το δυνατόν απλούστερη για τους πολίτες και ταυτόχρονα να διασφαλίζεται η δέουσα προστασία των δεδομένων των πολιτών που τάσσονται υπέρ τέτοιων πρωτοβουλιών.

Η διαδικασία αυτή ξεκινά με τη συγκρότηση μιας επιτροπής πολιτών αποτελουμένης από τουλάχιστον επτά πολίτες της ΕΕ που κατοικούν σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη-μέλη της ΕΕ. Με το που καταχωρίζεται η πρωτοβουλία στον ισότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/registration) οι διοργανωτές έχουν ένα έτος για να συγκεντρώσουν το ένα εκατομμύριο υπογραφές από επτά κράτη-μέλη. Να σημειωθεί ότι απαιτείται ένας ελάχιστος αριθμός υπογραφών ανά κράτος-μέλος με βάση τον πληθυσμό του. Στην Ελλάδα ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 16.500. Στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τρεις μήνες στη διάθεσή της να εξετάσει την πρωτοβουλία, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να εκπονήσει νομοθετική πράξη. Πράγματι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει προσεκτικά το σύνολο των αιτημάτων των πολιτών αξιολογώντας τη θετική ή αρνητική συμβολή τους στον προτεινόμενο τομέα πολιτικής της ΕΕ. Στο διάστημα αυτό δίνεται η δυνατότητα στους διοργανωτές να εξηγήσουν λεπτομερώς κάποια θέματα ή να παρουσιάσουν την πρωτοβουλία τους σε δημόσια ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Συνεπώς, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό οι πολίτες να παρουσιάσουν μια ουσιαστική και συγκροτημένη πρόταση που να ανταποκρίνεται στους στόχους της ΕΕ.

Με την πρωτοβουλία αυτήν οι πολίτες θα έχουν πλέον στα χέρια τους ένα ισχυρό εργαλείο που θα τους επιτρέπει να επηρεάζουν την ατζέντα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.

Ο Πάνος Καρβούνης είναι επικεφαλής της Αντιπροσωπείας

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα