«- Κάποιοι θα πεθάνουν με τύψεις…
– Εμείς σίγουρα όχι. Λύεται η συνεδρίαση…».
Με την παραπάνω στιχομυθία, μεταξύ του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου και του προέδρου του δικαστηρίου, έπεσε το μεσημέρι της Τετάρτης η αυλαία στη δίκη με το μεγαλύτερο ποινικό και πολιτικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αυτή για το σκάνδαλο υπεξαίρεσης-μαμούθ στο ταμείο του Δήμου.
Στο άκουσμα της καταδίκης του σε ισόβια κάθειρξη, ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος έδειχνε σαστισμένος.
Η σύζυγός του έτρεξε να τον αγκαλιάσει, ενώ αντιδράσεις ξεσηκώθηκαν στο ασφυκτικά γεμάτο ακροατήριο, όπου ήταν συγκεντρωμένοι φίλοι του, συγγενείς, αλλά και πολλοί αστυνομικοί με πολιτικά, παρακολουθώντας όρθιοι τη συνεδρίαση.
«Είναι αθώος» φώναξαν κάποιοι, ενώ ένας παρευρισκόμενος φώναξε ειρωνικά στους δικαστές που αποχωρούσαν «Αντε και Σαρτζετάκηδες».
Οι αστυνομικοί εκκένωσαν την αίθουσα και σχημάτισαν κλοιό.
Λίγο αργότερα, όταν ο Παπαγεωργόπουλος, ο «φτερωτός γιατρός» της Θεσσαλονίκης, εμφανίστηκε στο αίθριο των δικαστηρίων, φορώντας χειροπέδες που είχε καλύψει με το πανωφόρι του, οι συγκεντρωμένοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα. «Και τον Κολοκοτρώνη, φυλακή τον έβαλαν» φώναζαν.
Δεκάδες τηλεοπτικές κάμερες και κινητά τηλέφωνα κατέγραφαν τη σκηνή. Κόσμος ήταν συγκεντρωμένος και στην μεταφορά του, λίγη ώρα μετά, στην αστυνομική κλούβα, προκειμένου να οδηγηθεί στις φυλακές Διαβατών.
Η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων (καθαρογραμμένη θα φτάσει τις 400 σελίδες) έπεσε σαν κεραυνός, καθώς στην τελική ετυμηγορία ακούστηκε τρεις φορές η λέξη «ισόβια», παγώνοντας το ακροατήριο:
– Ισόβια κάθειρξη στον πρώην δήμαρχο Βασίλη Παπαγεωργόπουλο (άμεση συνέργεια σε υπεξαίρεση),
– Ισόβια κάθειρξη και 18 μήνες φυλάκιση στον πρώην γενικό γραμματέα Μιχάλη Λεμούσια (ηθική αυτουργία σε υπεξαίρεση και απλή συνέργεια σε πλαστογραφία),
– Ισόβια κάθειρξη και εννέα χρόνια κάθειρξη στον πρώην ταμία Παναγιώτη Σαξώνη, τον μοναδικό εκ των κατηγορούμενων που ομολόγησε την εμπλοκή του (υπεξαίρεση και πλαστογραφία κατ΄ εξακολούθηση με την επιβαρυντική διάταξη Περί καταχραστών Δημοσίου και ξέπλυμα χρήματος).
Ενοχοι κρίθηκαν επίσης οι πρώην διευθυντές της Ταμειακής Υπηρεσίας Θωμάς Γκόλας και Γιώργος Γκαϊδατζής (άμεση συνέργεια στην υπεξαίρεση), στους οποίους επιβλήθηκαν ποινές κάθειρξης 15 και 10 ετών αντίστοιχα.
Το δικαστήριο αποφάσισε να δώσει ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση των δύο τελευταίων, με αποτέλεσμα να αφεθούν ελεύθεροι με όρους μέχρι τη δίκη σε δεύτερο βαθμό. Αθώοι κρίθηκαν οι πρώην αντιδήμαρχοι Οικονομικών Αναστάσιος Γερογιάννης, Μιχάλης Ζορπίδης και Θόδωρος Αθανάσαρος, καθώς και δέκα ακόμη χαμηλόβαθμοι υπάλληλοι.
Παρ’ όλα αυτά, ωστόσο, πέντε χρόνια μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου υπεξαίρεσης, δεν απαντήθηκε το βασανιστικό ερώτημα: πού κατέληξαν τα χρήματα.
«Αποκρύφτηκαν σε άγνωστες οικονομικές περιοχές» ανέφερε ο πρόεδρος εφετών Γιώργος Αποστολάκης… Το ύψος της υπεξαίρεσης υπολογίστηκε σε 17,9 εκατ. ευρώ και εκτός από το μερίδιο που ομολόγησε ότι υπεξαίρεσε ο ταμίας Π. Σαξώνης, ύψους 1,7 εκατ. ευρώ, τα υπόλοιπα χρήματα δεν βρέθηκαν ποτέ.
Δύο φορές ο πρόεδρος του δικαστηρίου επισήμανε το ύψος του ποσού σε δραχμές. «Πρόκειται για 6,1 δισ. δραχμές. Δεν ξέρω πόσες ζωές χρειάζεται ένας καθηγητής για να φτάσει με τον μισθό του ένα τέτοιο αστρονομικό ποσό» σημείωσε.
Τα υπεξαιρεθέντα χρήματα αφορούσαν εισφορές δημοτικών υπαλλήλων προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα χρήματα δεν αποδίδονταν από τον ταμία Σαξώνη, την περίοδο 1999-2008, ενώ ο ίδιος προσκόμισε πλαστά παραστατικά στον Δήμο, ώστε να αποδείξει ότι τα χρήματα είχαν καταβληθεί.
Με τη δικαστική απόφαση, ορίστηκε ότι το συνολικό ύψος της βεβαιωμένης υπεξαίρεσης στο ταμείο του Δήμου ανέρχεται σε 17,9 εκατ. ευρώ. Στο αρχικό πόρισμα το παραπάνω ποσό είχε υπολογιστεί στα 51,4 εκατ. ευρώ, ωστόσο όπως διατυπώθηκε από το δικαστήριο, η διαφορά αφορούσε πρόστιμα, προσαυξήσεις και λογιστικά ελλείμματα.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, δήμαρχος και γενικός γραμματέας διατηρούσαν κοινό τραπεζικό λογαριασμό, στον οποίο κατέληξε μέρος των υπεξαιρεθέντων χρημάτων, με το πρόσχημα ότι επρόκειτο για δωρεές ψηφοφόρων στην παράταξη Αναγέννηση, ενώ πολλά από τα χρήματα παίχτηκαν και στο Χρηματιστήριο.
Η 51η συνεδρίαση της πεντάμηνης διάρκειας δίκης, επιφύλασσε εντάσεις, συγκινήσεις και ανατροπές μέχρι το τελευταίο λεπτό. Ωστόσο, η τελική ετυμηγορία σε βάρος των Παπαγεωργόπουλου-Λεμούσια διαφάνηκε από την αιτιολόγηση του προέδρου σχετικά με την απόρριψη του αιτήματος να αναγνωριστεί στους δύο κατηγορούμενους το ελαφρυντικό του πρότερου εντίμου βίου.
«Πρόκειται για το μεγαλύτερο οικονομικό έγκλημα, αν όχι το μοναδικό σε τέτοια έκταση, στα δημόσια χρονικά. Οι κατηγορούμενοι ξεκίνησαν την υπεξαίρεση αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους και δεν έδειξαν ίχνος μεταμέλειας μέχρι σήμερα. Ειδικά για τον Β. Παπαγεωργόπουλο, φανερώνεται μία ψυχοδυναμική στο τελεσθέν έγκλημα, η οποία προϋποθέτει εξοικείωση με το ίδιο έγκλημα στο παρελθόν» είπε ο πρόεδρος, προκαλώντας αναστάτωση στο ακροατήριο!
Ο πρόεδρος ήταν καταπέλτης. «Η κεφαλή ήταν ο Παπαγεωργόπουλος και ο Λεμούσιας το alter ego του. Ο Λεμούσιας ζήτησε ευθέως από τον ταμία Σαξώνη, τους πρώτους κιόλας μήνες της νέα διοίκησης, να βρει τρόπο ώστε να εκταμιεύονται χρήματα από το ταμείο. Για να τον καθησυχάσει, τού είπε ‘Εγώ ασκώ διοίκηση, όχι ο δήμαρχος. Όσοι πρέπει να γνωρίζουν θα γνωρίζουν’, ενώ το πρόσχημα ήταν ότι τα χρήματα θα κατέληγαν στη δημοτική παράταξη Αναγέννηση του Παπαγεωργόπουλου» είπε ο πρόεδρος.
Και η συνέχεια ήταν ακόμη πιο σκληρή. «Δήμαρχος και γενικός γραμματέας έβαλαν μπροστά τη μηχανή της υπεξαίρεσης. Ήταν μία στοχευμένη επιδρομή στο δημοτικό ταμείο. Ο δήμαρχος γνώριζε τα πάντα και κρατούσε σιωπηρή στάση στο παρασκήνιο. Δεν ήθελε να ξέρει την ακριβή προέλευση των χρημάτων, όμως γνώριζε την παράνομη προέλευση και τα εισέπραττε».
Ο πρόεδρος συνέχισε, λέγοντας ότι ο Λεμούσιας κρατούσε τον Παπαγεωργόπουλο στο χέρι. «Δυνατά μυστικά τούς κρατούσαν αλληλέγγυους. Ο δήμαρχος δεν τόλμησε να αντικαταστήσει τον Λεμούσια, ούτε όταν ενεπλάκη στο σκάνδαλο της Παγίας (σσ: πρόκειται για υπόθεση που εκκρεμεί) ούτε όταν κατηγορήθηκε από την αντιπολίτευση για περίεργη απόκτηση ακινήτων. ‘Ας έρθει να με βγάλει από ‘δω. Εμείς συνεχίζουμε’ είπε ο Λεμούσιας στον ταμία Σαξώνη. Εντέλει, επιβεβαιώνεται η φράση του σημερινού δημάρχου Γ. Μπουτάρη, ο οποίος καταθέτοντας ως μάρτυρας στη δίκη, είχε πει ότι ‘τίποτα δεν συνέβαινε αν δεν περνούσε πρώτα από τον πάγκο του Λεμούσια’» ανέφερε ο πρόεδρος.
«Είμαι αθώος. Εδώ μέσα χύνεται αίματα, για ικανοποίηση της κοινής γνώμης» φώναξε εκείνη τη στιγμή ο Λεμούσιας από το εδώλιο.
Αναφορικά με τους υπόλοιπους κατηγορούμενους, σύμφωνα με την απόφαση, οι δύο πρώην διευθυντές της Ταμειακής Υπηρεσίας Θωμάς Γκόλας και Γιώργος Γκαϊδατζής, «κάλυπταν τον Σαξώνη, ηθελημένα του παρείχαν άμεση συνδρομή, γνώριζαν ότι κρατούσε χρήματα για τον εαυτό του, αλλά δεν τον απέτρεπαν».
Σχετικά με τους τρεις αντιδημάρχους (Γερογιάννη, Ζορπίδη, Αθανάσαρο), το δικαστήριο έκρινε ότι «αν και προϊστάμενοι των οικονομικών υπηρεσιών, ουδεμία ανάμιξη αποδείχτηκε ότι είχαν, ενώ αγνοούσαν εκ της θέσης τους τα αδικήματα που συνέβαιναν».
Ο Μ. Ζορπίδης ξέσπασε σε λυγμούς, το ίδιο και ορισμένοι από τους δέκα αθωωθέντες υπαλλήλους, που αποχώρησαν από το εδώλιο, πριν ανακοινωθεί η τελική απόφαση.
Τέλος, αποφασίστηκε να διαβιβαστούν τα πρακτικά της δίκης στην Εισαγγελία Πρωτοδικών, ώστε να ερευνηθεί το αδίκημα της αποδοχής προϊόντων εγκλήματος (ξεχωριστή έρευνα για ξέπλυμα χρήματος βρίσκεται σε εξέλιξη).