Ποια είναι τα συναισθήματα ενός ανθρώπου που είναι μόνος, νιώθει μόνος και δυσκολεύεται να ενταχθεί και να λειτουργήσει σε διαπροσωπικές σχέσεις;
Δεν πρέπει να είσαι μόνος για να νιώθεις μόνος. Η εποχή μας, με τις οικονομικές και κοινωνικές της δυσκολίες, κάθε άλλο παρά βοηθάει τα μοναχικά άτομα να ξεπεράσουν τον πόνο της επιβίωσής τους. Η μοναξιά συνοδεύει πολύ κόσμο, είτε υπάρχει είτε όχι η φυσική παρουσία τρίτων. Συχνά μάλιστα η μοναξιά εντείνεται στην παρουσία τρίτων.
Η αίσθηση του «ανήκειν» για ορισμένους είναι ξένη και οδυνηρή. Το άτομο που αισθάνεται μόνο συχνά διακατέχεται και από έναν φόβο, μια εγγενή αμηχανία και έλλειψη χαράς όταν είναι ανάμεσα σε κόσμο.
Νιώθει ότι οι άλλοι υπερτερούν σε εμφάνιση, καριέρα, επιτυχία, πλούτο, κοινωνικότητα και αυτοεκτίμηση, ενώ πασχίζει να αποφύγει τις κοινωνικές συναναστροφές για να βουτήξει σε έναν ψευδαισθησιακά ασφαλή κόσμο στον οποίο νιώθει καλύτερα μόνος.
Νιώθει πηγαία μέσα του ότι είναι διαφορετικός από τους άλλους ανθρώπους και αποκομμένος από τις ανθρώπινες σχέσεις. Στην ουσία νιώθει κοινωνικά αποκλεισμένος, σαν να μην υπάρχει θέση για αυτόν στον κόσμο, όχι γιατί οι άλλοι τον απορρίπτουν, αλλά γιατί ο ίδιος δεν αντέχει να ενταχθεί και να νιώσει ασφαλής με τους άλλους ανθρώπους.
Το προφίλ των ατόμων που νιώθουν απομονωμένα ποικίλλει. Υπάρχουν π.χ. τα άτομα που γίνονται συστηματικά αντικείμενο εξευτελισμού ή ταπείνωσης από το περιβάλλον τους, εκείνα που ζουν σιωπηλά μέσα στη μοναξιά και στην κοινωνική τους αφάνεια, αλλά και εκείνα που συγκαλύπτουν και τιθασεύουν τα αισθήματα αυτά με το να είναι υπερβολικά κοινωνικά.
Τι κάνει κάποιον να νιώθει κοινωνικά απομονωμένος ή αποκλεισμένος;
Πέρα από τις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες που δυσχεραίνουν την ποιότητα της ζωής πολλών ανθρώπων σήμερα, ορισμένα βιώματα στην παιδική ηλικία εντείνουν την αίσθηση κοινωνικού αποκλεισμού.
Τα αισθήματα μειονεκτικότητας στην παιδική ηλικία, τα βιώματα ψυχολογικής βίας από άλλα παιδιά ή από τους γονείς, η βαθιά αίσθηση διαφορετικότητας που πάντα οδηγεί στην πίστη ότι «είμαι μόνος, κανείς δεν με καταλαβαίνει».
Πολλά παιδιά νιώθουν ότι οι γονείς ή η ευρύτερη οικογένειά τους είναι ριζικά διαφορετικοί από αυτό που είναι για άλλους «φυσιολογικό». Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει όταν ένα μέλος της οικογένειας πάσχει από μια ψυχική ή χρόνια οργανική διαταραχή και το παιδί αδυνατεί να κατανοήσει την πραγματικότητα που ζει.
Άλλα παιδιά μεγαλώνουν ως κοινωνικά αποκλεισμένοι ενήλικοι επειδή πάντα υπήρξαν παθητικά, άβουλα και έκαναν αυτό που οι άλλοι περίμεναν από εκείνα χωρίς ποτέ να σχηματίσουν προσωπικά ενδιαφέροντα ή επιθυμίες.
Εδώ βέβαια πρέπει να τονίσουμε και τη σημασία των γονεϊκών προτύπων – κοινωνικά απομονωμένοι, μοναχικοί ή καταθλιπτικοί γονείς χτίζουν αντίστοιχα μοτίβα συμπεριφοράς στα ευάλωτα παιδιά τους.
